UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

brukiew

Chronologizacja

1786, Bańk

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. brukiew
brukwie
D. brukwi
brukwi
C. brukwi
brukwiom
B. brukiew
brukwie
N. brukwią
brukwiami
Ms. brukwi
brukwiach
W. brukwi
brukwie

Pochodzenie

Wyraz przejęty z któregoś z języków słowiańskich (może czeskiego brukev lub ukraińskiego brúkva), które kontynuują formę psł. *bruky, będącą prawdopodobnie pożyczką germańską.

1.a roślina

Definicja

roślina warzywna o zaokrąglonym korzeniu, z zewnątrz biało-fioletowym, a od wewnątrz białym, oraz o dużych, rozłożystych liściach

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin owoce i warzywa

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin rośliny uprawne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  karpiel
hiperonimy:  warzywo

Połączenia

  • brukiew i buraki; brukiew i marchew; brukiew i rzepa

Cytaty

To nie siać żyta na zimę - mówię - żeby roztopy nie zmywały. Kartofle sadzić na wiosnę, brukiew, buraki.

źródło: NKJP: Edward Stachura: Cała jaskrawość, 2006

- Mamy trawę i głąby kapusty, i różne liście: z buraków, z brukwi, z rzepy... - demonstrował Batura, wydostając coraz to inne okazy z worka. - Pasza pożywna i urozmaicona. Króle to lubią.

źródło: NKJP: Edmund Niziurski: Księga urwisów, 1954

1.b do jedzenia

Definicja

jadalny korzeń brukwi - rośliny

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin owoce i warzywa

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

Relacje znaczeniowe

synonimy:  karpiel

Połączenia

  • brukiew i buraki; brukiew i marchew; brukiew i rzepa
  • zupa z brukwi

Cytaty

Na obiad dostawał zupę z brukwi, czasami suchą kaszę na gęsto.

źródło: NKJP: Anna Pellowska: Komu odszkodowanie, Dziennik Bałtycki, 1999-05-07

Ponieważ brukiew ma łagodny smak, możemy na plaster pieczonej brukwi nałożyć trochę utartego chrzanu.

źródło: NKJP: Stanisława Olko: Makrobiotyka w polskiej kuchni czyli Powrót do dawnego naturalnego sposobu odżywiania, 1993

Pan wie, co to głód? Pan nawet nie wie, jak smakuje brukiew.

źródło: NKJP: Krystyna Berwińska: Con Amore, 1976

Data ostatniej modyfikacji: 27.01.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj