UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

rozprysk

Chronologizacja

1853, J. Lelewel: Narody na ziemiach sławiańskich przed powstaniem Polski, books.google.pl

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. rozprysk
rozpryski
D. rozprysku
rozprysków
C. rozpryskowi
rozpryskom
B. rozprysk
rozpryski
N. rozpryskiem
rozpryskami
Ms. rozprysku
rozpryskach
W. rozprysku
rozpryski

Pochodzenie

Rzeczownik odczasownikowy od przedrostkowego rozpryskać; zob. pryskać.

1.a strumień

Definicja

strumień cieczy tryskający z jakiegoś źródła w różne strony w postaci małych kropel

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia zbiorniki wodne

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Cytaty

Ogromna różnica temperatur wywołała eksplozję. W jej wyniku siedem znajdujących się w pobliżu osób zostało poparzonych rozpryskami płynnego żeliwa.

źródło: NKJP: (ZET): Poparzeni żeliwem, Dziennik Bałtycki, 2011

Śmigłowce i samoloty muszą trzymać się co najmniej 300 m ponad powierzchnią wody, aby uniknąć uderzenia wodą z rozprysku od skoków walenia.

źródło: NKJP: Piotr Bein: Walenie z rusznicy przeciwpancernej w walenia, Zielone Brygady. Pismo Ekologów, 1998-10-16

– Uważaj! – Odskoczyłem, uchylając się przed rozpryskami. Miska niebezpiecznie się zachwiała.
– Spokojnie, nie pękaj. Trzeba to przelać do tej małej butelki.

źródło: NKJP: Jarosław Maślanek: Haszyszopenki, 2008

Patrzył, jak bliźniaczki myły się koło studni, i z daleka, w ostrym porannym słońcu i rozpryskach wody, wydawało mu się przez chwilę, że widzi jedną tylko kobietę [...].

źródło: NKJP: Joanna Bator: Piaskowa Góra, 2009

Składnia

bez ograniczeń + rozprysk +
CZEGO

1.b ślad

Definicja

ślad rozprysku - strumienia

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Cytaty

Cały pokój był we krwi - rozpryski widać było nawet na suficie.

źródło: NKJP: Bogdan Daleszak: Zabijanie na raty, Gazeta Wrocławska, 2002-09-06

Jest trup, to pierwszy niezaprzeczalny fakt. [...] Drugi to wasze [...] odciski palców na narzędziach zbrodni. To plus analiza rozprysków krwi pozwala nam z grubsza odtworzyć jej przebieg.

źródło: NKJP: Mariusz Kaszyński: Rytuał, 2008

A może lepiej, gdy nadejdzie już ta chwila, przy stole, niby odruchowo, złapać obrus, ściągnąć cały obiad na podłogę? Plamy, rozpryski, potłuczone szkło i porcelana. Będzie wiadomo, co się stało.

źródło: Tomasz Łubieński: Turnus, 2012 (books.google.com)

2.a rozerwanie się

Definicja

rozerwanie się ładunku wybuchowego podczas wybuchu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna broń

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Cytaty

Niektóre pociski [...] ulegają częściowemu rozpryskowi po trafieniu w przeszkodę.

źródło: NKJP: Stanisław Godlewski: Vademecum myśliwego, 1955

Kaliber niezwykle szybki, więc bardzo podatny na różne przeszkody, najmniejsza trawka czy niewielka gałązka powoduje rozprysk pocisku i w rezultacie tego cel uchodzi nietknięty.

źródło: Internet: optykamysliwska.pl

Składnia

bez ograniczeń + rozprysk +
CZEGO

2.b fragment pocisku

Definicja

fragment ładunku wybuchowego wyrzucony siłą wybuchu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna broń

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Relacje znaczeniowe

synonimy:  odłamek

Cytaty

Rozpryski fajerwerków układają się w kształty palm, kokosów, gwiazd, kół, wirów, ogonów, elips albo serc.

źródło: NKJP: Włodzimierz Kupisz: Gwizd, trzask i huk w jednym, Dziennik Łódzki, 2005-12-31

63-letni Paweł G. [...] po alkoholowej libacji postrzelił syna [...].. Syn - mimo 15 przestrzelin i śrutowych rozprysków, które utkwiły w łopatce - nie czuje się pokrzywdzony.

źródło: NKJP: Horrory rodzinne, Dziennik Polski, 1999-05-05

Data ostatniej modyfikacji: 20.09.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj