UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

dynia

Chronologizacja

XV w., SStp

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. dynia
dynie
D. dyni
dyń
C. dyni
dyniom
B. dynię
dynie
N. dynią
dyniami
Ms. dyni
dyniach
W. dynio
dynie

Pochodzenie

może psł. *kъdyńi 'dynia, melon'

z gr. kydónia (mē̃la) 'kidońskie (jabłka)'

Od nazwy miejscowości na Krecie, z której pochodziły nieznane Słowianom rośliny i ich owoce.

1.a roślina

Definicja

roślina o płożących się łodygach, na których rosną duże, kuliste owoce o grubej, żółtej, pomarańczowej lub zielonej skórze

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin owoce i warzywa

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin rośliny uprawne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  roślina

Połączenia

  • gatunek dyni
  • dynia rośnie

Cytaty

Pomiędzy oczyszczone od chwastów rzędy kukurydzy sieją dynię, fasolę i paprykę, trzy podstawowe rośliny od wieków uzupełniające ich kukurydziane menu.

źródło: NKJP: Jan Gać: W ojczyźnie Majów, 2007

Powoje kwitną. I dynie rosną na daszkach.

źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Rynek w Smyrnie, 2007

1.b owoc

Definicja

owoc dyni - rośliny

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin owoce i warzywa

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

Relacje znaczeniowe

synonimy:  bania
hiperonimy:  owoc

Połączenia

  • marynowana; wydrążona; ogromna, wielka; pękata dynia; pomarańczowe, żółte dynie
  • nasiona, pestki, skorupa dyni
  • pestki; dżem, przecier, sok, zupa; lampiony z dyni
  • obrać, pokroić, przygotować dynię

Cytaty

Smak dyni jest mało wyrazisty, dlatego dania z „bani” trzeba dobrze przyprawić – pieprzem cayenne, imbirem, curry lub odrobiną soku z cytryny.

źródło: NKJP: Agata Markowicz: Nie bój się dyni, Trybuna Śląska, 2004-09-11

Ziarna dyni i słonecznika [...] łagodzą objawy depresji i poprawiają sen, a to dzięki zawartości w nich kwasów omega - 3.

źródło: NKJP: Antonina Malinkiewicz: Dieta dla umysłu, 2008

[...] sprzedawano garnki i miski polewane, a także najtańsze naczynia ubogich wykonane z suchej, wydrążonej dyni.

źródło: NKJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1952

[...] dynie najlepsze są w marynacie choć można je także spożywać na surowo, gotowane, pieczone, smażone itp. Potraw z dyń jest co najmniej kilkadziesiąt.

źródło: NKJP: Piotr Ilczyna: To był dobry rok, Gazeta Wrocławska, 1999-06-09

Data ostatniej modyfikacji: 19.10.2015
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj