UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

użyteczny

Chronologizacja

2 połowa XIV w., SStp

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	użyteczny	użyteczny	użyteczny	użyteczne	użyteczna
D.	użytecznego	użytecznego	użytecznego	użytecznego	użytecznej
C.	użytecznemu	użytecznemu	użytecznemu	użytecznemu	użytecznej
B.	użytecznego	użytecznego	użyteczny	użyteczne	użyteczną
N.	użytecznym	użytecznym	użytecznym	użytecznym	użyteczną
Ms.	użytecznym	użytecznym	użytecznym	użytecznym	użytecznej
W.	użyteczny	użyteczny	użyteczny	użyteczne	użyteczna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	użyteczni	użyteczni	użyteczne	użyteczne
D.	użytecznych	użytecznych	użytecznych	użytecznych
C.	użytecznym	użytecznym	użytecznym	użytecznym
B.	użytecznych	użytecznych	użytecznych	użyteczne
N.	użytecznymi	użytecznymi	użytecznymi	użytecznymi
Ms.	użytecznych	użytecznych	użytecznych	użytecznych
W.	użyteczni	użyteczni	użyteczne	użyteczne

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	użyteczniejszy	użyteczniejszy	użyteczniejszy	użyteczniejsze	użyteczniejsza
D.	użyteczniejszego	użyteczniejszego	użyteczniejszego	użyteczniejszego	użyteczniejszej
C.	użyteczniejszemu	użyteczniejszemu	użyteczniejszemu	użyteczniejszemu	użyteczniejszej
B.	użyteczniejszego	użyteczniejszego	użyteczniejszy	użyteczniejsze	użyteczniejszą
N.	użyteczniejszym	użyteczniejszym	użyteczniejszym	użyteczniejszym	użyteczniejszą
Ms.	użyteczniejszym	użyteczniejszym	użyteczniejszym	użyteczniejszym	użyteczniejszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	użyteczniejsi	użyteczniejsi	użyteczniejsze	użyteczniejsze
D.	użyteczniejszych	użyteczniejszych	użyteczniejszych	użyteczniejszych
C.	użyteczniejszym	użyteczniejszym	użyteczniejszym	użyteczniejszym
B.	użyteczniejszych	użyteczniejszych	użyteczniejszych	użyteczniejsze
N.	użyteczniejszymi	użyteczniejszymi	użyteczniejszymi	użyteczniejszymi
Ms.	użyteczniejszych	użyteczniejszych	użyteczniejszych	użyteczniejszych

Pochodzenie

Zob. użytek

1. przedmiot

Definicja

taki, który przydaje się do czegoś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	pożyteczny, praktyczny, przydatny
	antonimy:	bezużyteczny, nieprzydatny, nieużyteczny

Połączenia

użyteczny cel, charakter czegoś, sposób, zakres czegoś; instrument, przedmiot; model, program, wzór; użyteczna informacja, metoda, praca; użyteczne narzędzie
użyteczne dla innych, dla klientów, dla mieszkańców, dla wszystkich; dla środowiska; do planowania, do studiów...; przy produkcji, przy remoncie...; w domu, w gospodarstwie; w (różnych) sytuacjach...
bardzo, dość, niezwykle, szczególnie, wielce, wyjątkowo; mało, niezbyt; społecznie użyteczny
użyteczny i przydatny, użyteczny i przyjazny, użyteczny i wygodny
okazać się użyteczne; uznać za użyteczne

Cytaty

	Wkrótce po uruchomieniu radar okazał się bardzo użyteczny przy osłonie papieskich podróży śmigłowcem. źródło: NKJP: Stanisław Moszkowicz: Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej. Nowy radar, Mazowieckie To i Owo, 2002-07-10
	Ale nie możemy też dopuścić do tego, aby stary kamieniołom był miejscem składowania odpadów i placem dla przejażdżek quadami. Zamierzamy zagospodarować go tak, aby nie tylko nadawał się do celów badawczych, ale był też miejscem wyróżniającym miasto i użytecznym dla mieszkańców Jaworzna i okolic [...]. źródło: NKJP: Anna Zielonka: Sadowa Góra nie tylko dla geologów, Dziennik Zachodni, 2010-02-10
	Chcemy mieć kilka możliwości dotarcia do klientów z użytecznymi informacjami - powiedziała rzeczniczka koncernu pismu „Fortune”. źródło: NKJP: Paweł Wujec: Co piszczy w Internecie, Gazeta Wyborcza, 1995-10-20
	Zmiany w art. 45 § 3 i 46 § 4 w sposób precyzyjny określają, że górna granica grzywny podlegającej zamianie nie może przekroczyć 240 tys. zł, a miesiąc pracy społecznie użytecznej jest równoważny grzywnie w kwocie do 20 tys. zł. źródło: NKJP: Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 21.05.
	Wielu studentów szybko przekona się, że pozyskana wiedza jest użyteczna, możliwa do szybkiego wykorzystania, a także może się stać „zasobem perspektywicznym”. źródło: NKJP: Współczesny marketing. Trendy. Działania, 2008

Składnia

	+	użyteczny	+	(dla KOGO)
szyk: neutralny

2. człowiek

Definicja

taki, który pomaga komuś w czymś, pracuje dla ogólnego dobra

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	pomocny
	antonimy:	bezużyteczny, nieużyteczny

Połączenia

użyteczny dla społeczeństwa, dla społeczności; dla czytelnika, dla hodowców, dla innych, dla klienta, dla ludzi, dla mieszkańców, dla obywateli, dla odbiorców, dla ogółu, dla osób (niepełnosprawnych), dla pasażerów, dla pracowników, dla przedsiębiorców, dla turystów, dla użytkownika, dla wszystkich; dla firmy, przedsiębiorstwa
być, czuć się użytecznym

Cytaty

	Wracając do Rostafińskiego - autorytet, jakim się cieszył w środowiskach Cleveland i poza nim, wpływał na chęć wszechstronnego wykorzystania go przez kierownictwo obozu niepodległościowego na różnych odcinkach walki o cele polskie. Rostafiński bynajmniej sam o nic nie zabiegał, choć oczywiście chciał się czuć użyteczny. źródło: NKJP: Piotr Kardela: Wojciech Rostafiński (1921-2002) : powstaniec Warszawy, naukowiec z NASA, 2008
	Wybrałem medycynę, ponieważ... — ...wydawało mi się (były to lata siedemdziesiąte), że kończąc medycynę będę bardziej użyteczny niż po studiach prawniczych, które wtedy rozważałem. źródło: NKJP: Krystyna Bochenek: Rozum i serce lekarza, Dziennik Zachodni, 2005-04-29
	Występujecie jeszcze czasem na weselach, imprezach rodzinnych? - Normalna rzecz. Muzyk jest użyteczny ludziom, może zagrać różne gatunki muzyki, jeżeli będą słuchacze. źródło: NKJP: Jolanta Jakubik; Aneta Niedźwiecka: Nie czuję się folkowcem, Gazeta Radomszczańska, 2009-09-16
	Jerzy stara się być użyteczny w domu. Na miarę swoich możliwości pomaga żonie Helenie. źródło: NKJP: (LEG/LAY): Kicanie w balkonie, Gazeta Wrocławska, 2002-03-22
	Wybitni zakopiańczycy zwykle byli niezwykle wszechstronni i użyteczni dla miasta w wielu dziedzinach. źródło: NKJP: Maciej Pinkwart: Gazda zakopiański, Dziennik Polski, 2008-04-04

Składnia

	+	użyteczny	+	dla KOGO + (w CZYM)
szyk: neutralny
	+	użyteczny	+	KOMU
szyk: neutralny

3. powierzchnia

Definicja

techn.

taki, który jest przeznaczony do praktycznego użytkowania na jakieś cele

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

ładunek, sygnał użyteczny; pojemność, powierzchnia; energia, moc użyteczna; ciepło użyteczne

Cytaty

	Powierzchnia użyteczna jednego zbiornika dla składowania zagęszczonego mechanicznie osadu, wynosi 960 m kw i jest on opróżniany 1 raz na 5 miesięcy. źródło: NKJP: Zespół: Śmierdząca sprawa cd, Wieści Podwarszawskie, 2000-07-02
	Mankamentem obliczeń opłacalności pozyskiwania energii jest łączne liczenie nakładów inwestycyjnych na odgazowanie wysypiska (studnie, przewody, kolektory, ssawa, pochodnia) i nakładów na produkcję energii użytecznej. źródło: NKJP: Czesława Rosik-Dulewska: Podstawy gospodarki odpadami, 2000
	[...] koszt wyniesienia na orbitę jednego kilograma ładunku użytecznego będzie wynosił zaledwie 2 tys. dolarów. źródło: NKJP: Jacek Kalabiński: Astronautyka, Gazeta Wyborcza, 1996-07-05
	Chyba najwłaściwszym określeniem będzie - podwyższone kombi. [,,,]. Duże wnętrze. W niewielkim samochodzie mamy dużo miejsca użytecznego. źródło: NKJP: Zdzisław Podbielski: Przestrzeń gwiezdna, Moto Express, 2002-01-18

4. minerał

Definicja

dający się wykorzystać gospodarczo

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł materiały używane w przemyśle

Połączenia

użyteczny pierwiastek; minerał użyteczny; kopalina użyteczna; surowce użyteczne...

Cytaty

	Kopalina użyteczna jest to nagromadzenie w skorupie ziemskiej minerałów, skał lub innych substancji, których wydobywanie może przynieść korzyść gospodarczą. źródło: Internet: zasoby.open.agh.edu.pl/
	Wśród skał budujących podłoże gminy Rudniki występują kopaliny użyteczne. źródło: NKJP: Joanna Tomczak: Słownik geograficzny gminy Rudniki, 2002
	Niezbędne jest również opracowanie studium generalnego eksploatacji złóż kopalin użytecznych oraz ujęcie zadania w gminnych programach zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska. źródło: NKJP: (waw): Żądają korekty, Nowiny Raciborskie, 2002-06-26
	Węgiel jako minerał użyteczny znany jest ludzkości od zarania dziejów. źródło: Internet: www.mincom.home.pl/eksploatacja.php
	Polodowcowe grunty kryją surowce użyteczne, decydują o sposobie budowania i gospodarowania. źródło: NKJP: Jacek Jania: Zrozumieć lodowce, 1988

Data ostatniej modyfikacji: 26.05.2016