Chronologizacja
W postaci aryjański
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | ariański |
ariański |
ariański |
ariańskie |
ariańska |
D. | ariańskiego |
ariańskiego |
ariańskiego |
ariańskiego |
ariańskiej |
C. | ariańskiemu |
ariańskiemu |
ariańskiemu |
ariańskiemu |
ariańskiej |
B. | ariańskiego |
ariańskiego |
ariański |
ariańskie |
ariańską |
N. | ariańskim |
ariańskim |
ariańskim |
ariańskim |
ariańską |
Ms. | ariańskim |
ariańskim |
ariańskim |
ariańskim |
ariańskiej |
W. | ariański |
ariański |
ariański |
ariańskie |
ariańska |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | ariańscy |
ariańscy |
ariańskie |
ariańskie |
D. | ariańskich |
ariańskich |
ariańskich |
ariańskich |
C. | ariańskim |
ariańskim |
ariańskim |
ariańskim |
B. | ariańskich |
ariańskich |
ariańskich |
ariańskie |
N. | ariańskimi |
ariańskimi |
ariańskimi |
ariańskimi |
Ms. | ariańskich |
ariańskich |
ariańskich |
ariańskich |
W. | ariańscy |
ariańscy |
ariańskie |
ariańskie |
Pochodzenie
p.-łac. Arianus
Od: arianie
1. związany z arianinem - wczesnochrześcijańskim
Definicja
Wymowa
[arjański]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół wyznania: zasady i prawdy wiary
Cytaty
Władcy ariańscy w odróżnieniu od katolickich byli suwerenami zarazem politycznymi, jak i religijnymi - zerwali z Rzymem papieskim i przejęli władzę duchową, którą sprawował w katolicyzmie. źródło: NKJP: Marek Rapacki, Ewa Bieńkowska: Autorytet czy sędzia?, Gazeta Wyborcza, 1996-09-21 |
|
[...] biskup Abbenzy (Afryka) zmarł z głodu i wyczerpania po skazaniu na wygnanie przez ariańskiego króla Genzeryka. źródło: NKJP: Jacek Łęski: Twoje imię, Gazeta Radomszczańska, 2009-12-16 |
|
Grzegorz I pozyskał dla Kościoła Wizygotów w Hiszpanii, ariańskich Longobardów, Gallów oraz brytyjskich Anglosasów. źródło: NKJP: W cieniu kombinatu, Gazeta Krakowska, 2003-08-24 |
Składnia
Rz | + | ariański | + | |
szyk: neutralny |
2. związany z arianizmem - wczesnochrześcijańskim
Definicja
Wymowa
[arjański]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół wyznania: zasady i prawdy wiary
Cytaty
Drugi raz odwiedził Antoni Aleksandrię na prośbę biskupa Atanazego. Szalała tam wówczas herezja ariańska, której chciano przeciwstawić powagę pustelnika, szanowanego przez całe chrześcijaństwo, wyznającego nieskażoną naukę Kościoła i poddającego się posłusznie jego władzom. źródło: NKJP: Jerzy Mirewicz: Współtwórcy Europy, 2003 |
|
Wedle doktryny ariańskiej Chrystus [...] był traktowany jako pośrednik między Bogiem a światem. Ariusz z tej przesłanki wyprowadzał wniosek, że Chrystus [...] różni się swą naturą od Boga [...]. źródło: Grzegorz Leopold Seidler: Przedmarksowska myśl polityczna, 1974 (books.google.pl) |
Składnia
Rz | + | ariański | + | |
szyk: neutralny |
3. związany z arianinem - bratem polskim
Definicja
Wymowa
[arjański]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół wyznania: zasady i prawdy wiary
Cytaty
Dawniej był tu zbór ariański, który zburzono po wypędzeniu arian z Polski. źródło: NKJP: Błogosławiona mistyczka, Gazeta Krakowska, 2002-03-03 |
|
W 1654 r. wybuchła wojna z również prawosławną Rosją [...]. Obok katolickiej także spora część szlachty kalwińskiej i ariańskiej znalazła się w obozie wroga. źródło: NKJP: Janusz Tazbir: Polscy katolicy wobec zwolenników reformacji, Polityka, 1995 |
|
Sławę zdobyły sobie luterańskie gimnazja w Toruniu i Gdańsku, kalwińskie w Pińczowie, Kiejdanach i Słucku, ariańska szkoła w Rakowie czy prowadzona przez braci czeskich w Lesznie. źródło: NKJP: Andrzej Chwalba (red.): Obyczaje w Polsce. Od średniowiecza do czasów współczesnych, 2004 |
Składnia
Rz | + | ariański | + | |
szyk: neutralny |
4. związany z arianizmem - protestanckim
Definicja
Wymowa
[arjański]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół wyznania: zasady i prawdy wiary
Cytaty
Do Polski pomysły ariańskie przeszczepił pierwszy Piotr z Goniądza, który już w r. 1556 wzbudził burzę między kalwinami na ich synodzie [...]. źródło: Maria Wojciechowska, Zygmunt Wojciechowski: Polska Piastów. Polska Jagiellonów, 1946 |
|
W sześćdziesiątych i osiemdziesiątych latach XVI stulecia w ariańskiej doktrynie pojawił się pogląd, że przyczyny żadnych wojen (nawet obronnych) nigdy nie są na tyle słuszne, aby mogły usprawiedliwiać potrzebę zabijania [...]. źródło: Ludwika Szczerbicka-Ślęk: W kregu Klio i Kalliope. Staropolska epika historyczna, 1973 (books.google.pl) |
Składnia
Rz | + | ariański | + | |
szyk: neutralny |