UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

usunąć

Chronologizacja

1814, SL

Pochodzenie

Zob. sunąć

1. śmieci

Definicja

spowodować, że jakieś osoby lub obiekty przestały znajdować się w określonym miejscu

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Połączenia

usunąć pestki, resztki, śmieci, śnieg; plamy, zanieczyszczenia; cytat, fragment tekstu, zapis
usunąć z dysku, z jezdni, z tekstu, z ustawy
usunięcie włosów

Cytaty

	Jeśli kogoś [niewidomego] częstujemy posiłkiem, powinnyśmy z talerza usunąć wszystkie przybrania i inne niejadalne elementy. źródło: NKJP: Olga Dyakowska: Zrozumieć Rain Mana, Praca i Zdrowie, 2009-05-15
	Upór tego pana jest zupełnie niezrozumiały, a zachowanie nieeleganckie. Tym bardziej, że w tej chwili działa on wbrew prawu i musi opuścić kiosk. Jeżeli sam tego nie zrobi, będziemy musieli przyjechać z policją i usunąć go siłą. źródło: NKJP: Niezrozumiały upór, Dziennik Bałtycki, 2005-07-08
	34. pułk piechoty [...] był formowany w okolicach wołyńskiego Żytomierza, również z ludzi, którzy słyszeli o akcjach UPA zmierzających do usunięcia ludności polskiej z Wołynia. źródło: NKJP: Paweł Smoleński: Prawo do cierpienia, Gazeta Wyborcza, 1998-10-02
	Pszczoła może użądlić tylko raz w życiu i pozostawia w ranie żądło wraz z woreczkiem jadowym. Należy je usunąć za pomocą igły, uważając jednak, by nie wcisnąć resztek jadu do rany. źródło: NKJP: Rozdrażnione, bo bez pracy?, Dziennik Polski, 1998-07-10
	Nietrudno mokrą szmatą usunąć plamy krwi z posadzki i z klamek. źródło: NKJP: Magdalena Tulli: Skaza, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	usunę	usuniemy
2 os.	usuniesz	usuniecie
3 os.	usunie	usuną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	usunąłem +(e)m usunął	usunęłam +(e)m usunęła	usunęłom +(e)m usunęło	usunęliśmy +(e)śmy usunęli	usunęłyśmy +(e)śmy usunęły
2 os.	usunąłeś +(e)ś usunął	usunęłaś +(e)ś usunęła	usunęłoś +(e)ś usunęło	usunęliście +(e)ście usunęli	usunęłyście +(e)ście usunęły
3 os.	usunął	usunęła	usunęło	usunęli	usunęły

bezosobnik: usunięto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		usuńmy
2 os.	usuń	usuńcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	usunąłbym bym usunął	usunęłabym bym usunęła	usunęłobym bym usunęło	usunęlibyśmy byśmy usunęli	usunęłybyśmy byśmy usunęły
2 os.	usunąłbyś byś usunął	usunęłabyś byś usunęła	usunęłobyś byś usunęło	usunęlibyście byście usunęli	usunęłybyście byście usunęły
3 os.	usunąłby by usunął	usunęłaby by usunęła	usunęłoby by usunęło	usunęliby by usunęli	usunęłyby by usunęły

bezosobnik: usunięto by

bezokolicznik: usunąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: usunąwszy

gerundium: usunięcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	usunięcie	usunięcia
D.	usunięcia	usunięć
C.	usunięciu	usunięciom
B.	usunięcie	usunięcia
N.	usunięciem	usunięciami
Ms.	usunięciu	usunięciach
W.	usunięcie	usunięcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: usunięty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	usunięty	usunięty	usunięty	usunięte	usunięta
D.	usuniętego	usuniętego	usuniętego	usuniętego	usuniętej
C.	usuniętemu	usuniętemu	usuniętemu	usuniętemu	usuniętej
B.	usuniętego	usuniętego	usunięty	usunięte	usuniętą
N.	usuniętym	usuniętym	usuniętym	usuniętym	usuniętą
Ms.	usuniętym	usuniętym	usuniętym	usuniętym	usuniętej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	usunięci	usunięci	usunięte	usunięte
D.	usuniętych	usuniętych	usuniętych	usuniętych
C.	usuniętym	usuniętym	usuniętym	usuniętym
B.	usuniętych	usuniętych	usuniętych	usunięte
N.	usuniętymi	usuniętymi	usuniętymi	usuniętymi
Ms.	usuniętych	usuniętych	usuniętych	usuniętych

odpowiednik aspektowy: usuwać

Składnia

usunąć

KOGO/CO + (SKĄD)

2. pracownika

Definicja

pozbawić kogoś stanowiska lub uczestnictwa w czymś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Połączenia

usunąć burmistrza, premiera, prezesa, zawodnika
usunąć z gry, z partii, z posady, z uniwersytetu, z urzędu
usunąć kogoś za antysemityzm, za działalność opozycyjną, za korupcję, za nadużycia
usunąć dyscyplinarnie

Cytaty

Związek dąży do usunięcia obecnego premiera [...].

źródło: NKJP: Zjednoczeni przeciw Nano, Dziennik Polski, 1998-09-23

Opowiada o wiecu w Odeonie, po którym Malraux usunął Barraulta z dyrekcji teatru.

źródło: NKJP: Józef Hen: Dziennik na nowy wiek, 2009

Gospodarze byli lepsi i wygrali zasłużenie, choć od 64. min grali bez usuniętego za drugą żółtą kartkę Motyki.

źródło: NKJP: I LIGA PIŁKI NOŻNEJ. 2. kolejka, Gazeta Wyborcza, 1996-08-01

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	usunę	usuniemy
2 os.	usuniesz	usuniecie
3 os.	usunie	usuną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	usunąłem +(e)m usunął	usunęłam +(e)m usunęła	usunęłom +(e)m usunęło	usunęliśmy +(e)śmy usunęli	usunęłyśmy +(e)śmy usunęły
2 os.	usunąłeś +(e)ś usunął	usunęłaś +(e)ś usunęła	usunęłoś +(e)ś usunęło	usunęliście +(e)ście usunęli	usunęłyście +(e)ście usunęły
3 os.	usunął	usunęła	usunęło	usunęli	usunęły

bezosobnik: usunięto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		usuńmy
2 os.	usuń	usuńcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	usunąłbym bym usunął	usunęłabym bym usunęła	usunęłobym bym usunęło	usunęlibyśmy byśmy usunęli	usunęłybyśmy byśmy usunęły
2 os.	usunąłbyś byś usunął	usunęłabyś byś usunęła	usunęłobyś byś usunęło	usunęlibyście byście usunęli	usunęłybyście byście usunęły
3 os.	usunąłby by usunął	usunęłaby by usunęła	usunęłoby by usunęło	usunęliby by usunęli	usunęłyby by usunęły

bezosobnik: usunięto by

bezokolicznik: usunąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: usunąwszy

gerundium: usunięcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	usunięcie	usunięcia
D.	usunięcia	usunięć
C.	usunięciu	usunięciom
B.	usunięcie	usunięcia
N.	usunięciem	usunięciami
Ms.	usunięciu	usunięciach
W.	usunięcie	usunięcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: usunięty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	usunięty	usunięty	usunięty	usunięte	usunięta
D.	usuniętego	usuniętego	usuniętego	usuniętego	usuniętej
C.	usuniętemu	usuniętemu	usuniętemu	usuniętemu	usuniętej
B.	usuniętego	usuniętego	usunięty	usunięte	usuniętą
N.	usuniętym	usuniętym	usuniętym	usuniętym	usuniętą
Ms.	usuniętym	usuniętym	usuniętym	usuniętym	usuniętej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	usunięci	usunięci	usunięte	usunięte
D.	usuniętych	usuniętych	usuniętych	usuniętych
C.	usuniętym	usuniętym	usuniętym	usuniętym
B.	usuniętych	usuniętych	usuniętych	usunięte
N.	usuniętymi	usuniętymi	usuniętymi	usuniętymi
Ms.	usuniętych	usuniętych	usuniętych	usuniętych

odpowiednik aspektowy: usuwać

Składnia

Rz_osobowy

usunąć

KOGO + (SKĄD) + (za CO)

3. trudności

Definicja

spowodować, że coś przestaje istnieć

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Połączenia

usunąć awarię, błędy, przeszkodę, przyczyny, usterkę, wadę, zagrożenie

Cytaty

W tej sytuacji - zdaniem powiatowego inspektora - właściciel domu musi usunąć wady techniczne, jakich się dopuścił przy budowie (na przykład okna są zbyt blisko granicy działki), a potem wystąpić do wydziału architektury starostwa o zgodę na użytkowanie budynku.

źródło: NKJP: Rozbiórka? Za późno, Dziennik Łódzki, 2003-02-11

Po trzecie, wyjaśnienie musi sugerować jakieś działania, które usuną przyczyny złej sytuacji.

źródło: NKJP: Bartosz Bolechów: Terroryzm aktorzy statyści widownie, 2010

Czasem zdarzają nam się sytuacje, w których zmuszeni jesteśmy usunąć bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia ludzkiego.

źródło: NKJP: Role behapowca, Gazeta Wrocławska, 2003-09-26

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	usunę	usuniemy
2 os.	usuniesz	usuniecie
3 os.	usunie	usuną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	usunąłem +(e)m usunął	usunęłam +(e)m usunęła	usunęłom +(e)m usunęło	usunęliśmy +(e)śmy usunęli	usunęłyśmy +(e)śmy usunęły
2 os.	usunąłeś +(e)ś usunął	usunęłaś +(e)ś usunęła	usunęłoś +(e)ś usunęło	usunęliście +(e)ście usunęli	usunęłyście +(e)ście usunęły
3 os.	usunął	usunęła	usunęło	usunęli	usunęły

bezosobnik: usunięto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		usuńmy
2 os.	usuń	usuńcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	usunąłbym bym usunął	usunęłabym bym usunęła	usunęłobym bym usunęło	usunęlibyśmy byśmy usunęli	usunęłybyśmy byśmy usunęły
2 os.	usunąłbyś byś usunął	usunęłabyś byś usunęła	usunęłobyś byś usunęło	usunęlibyście byście usunęli	usunęłybyście byście usunęły
3 os.	usunąłby by usunął	usunęłaby by usunęła	usunęłoby by usunęło	usunęliby by usunęli	usunęłyby by usunęły

bezosobnik: usunięto by

bezokolicznik: usunąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: usunąwszy

gerundium: usunięcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	usunięcie	usunięcia
D.	usunięcia	usunięć
C.	usunięciu	usunięciom
B.	usunięcie	usunięcia
N.	usunięciem	usunięciami
Ms.	usunięciu	usunięciach
W.	usunięcie	usunięcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: usunięty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	usunięty	usunięty	usunięty	usunięte	usunięta
D.	usuniętego	usuniętego	usuniętego	usuniętego	usuniętej
C.	usuniętemu	usuniętemu	usuniętemu	usuniętemu	usuniętej
B.	usuniętego	usuniętego	usunięty	usunięte	usuniętą
N.	usuniętym	usuniętym	usuniętym	usuniętym	usuniętą
Ms.	usuniętym	usuniętym	usuniętym	usuniętym	usuniętej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	usunięci	usunięci	usunięte	usunięte
D.	usuniętych	usuniętych	usuniętych	usuniętych
C.	usuniętym	usuniętym	usuniętym	usuniętym
B.	usuniętych	usuniętych	usuniętych	usunięte
N.	usuniętymi	usuniętymi	usuniętymi	usuniętymi
Ms.	usuniętych	usuniętych	usuniętych	usuniętych

odpowiednik aspektowy: usuwać

Składnia

usunąć

4.a nerkę

Definicja

wykonując zabieg medyczny, spowodować, że jakiś element zostaje trwale oddzielony od reszty czyjegoś ciała

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie leki i sposoby leczenia, zabiegi, sprzęty medyczne

Połączenia

lekarz usunął
usunąć ciążę, płód; guz, kurzajki, migdałki, nowotwór, ząb; usunięcie jajników, jąder, macicy, nerki

Cytaty

[...] fińscy lekarze z Uniwersytetu w Oulu publikują [...] wyniki swoich obserwacji. Wynika z nich jednoznacznie, że usunięcie migdałków zapobiega nawracającym infekcjom gardła również u osób starszych.

źródło: NKJP: Dziadek bez migdałków, Polityka, 2007-05-19

Jeden z zarzutów dotyczy przyjęcia pieniędzy za wykonanie pacjentce cesarskiego cięcia, inny - za zabieg usunięcia ciąży, konieczny z powodów medycznych.

źródło: NKJP: (STRZ): Oczekiwał i brał?, Dziennik Polski, 2006-03-04

Wracający od znajomych mężczyzna został postrzelony w brzuch i w ciężkim stanie przebywa w szpitalu. Lekarze musieli mu [...] usunąć nerkę.

źródło: NKJP: AND MWE M: Z ziemi kaliskiej: Gazeta Poznańska, 2006-09-04

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	usunę	usuniemy
2 os.	usuniesz	usuniecie
3 os.	usunie	usuną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	usunąłem +(e)m usunął	usunęłam +(e)m usunęła	usunęłom +(e)m usunęło	usunęliśmy +(e)śmy usunęli	usunęłyśmy +(e)śmy usunęły
2 os.	usunąłeś +(e)ś usunął	usunęłaś +(e)ś usunęła	usunęłoś +(e)ś usunęło	usunęliście +(e)ście usunęli	usunęłyście +(e)ście usunęły
3 os.	usunął	usunęła	usunęło	usunęli	usunęły

bezosobnik: usunięto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		usuńmy
2 os.	usuń	usuńcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	usunąłbym bym usunął	usunęłabym bym usunęła	usunęłobym bym usunęło	usunęlibyśmy byśmy usunęli	usunęłybyśmy byśmy usunęły
2 os.	usunąłbyś byś usunął	usunęłabyś byś usunęła	usunęłobyś byś usunęło	usunęlibyście byście usunęli	usunęłybyście byście usunęły
3 os.	usunąłby by usunął	usunęłaby by usunęła	usunęłoby by usunęło	usunęliby by usunęli	usunęłyby by usunęły

bezosobnik: usunięto by

bezokolicznik: usunąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: usunąwszy

gerundium: usunięcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	usunięcie	usunięcia
D.	usunięcia	usunięć
C.	usunięciu	usunięciom
B.	usunięcie	usunięcia
N.	usunięciem	usunięciami
Ms.	usunięciu	usunięciach
W.	usunięcie	usunięcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: usunięty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	usunięty	usunięty	usunięty	usunięte	usunięta
D.	usuniętego	usuniętego	usuniętego	usuniętego	usuniętej
C.	usuniętemu	usuniętemu	usuniętemu	usuniętemu	usuniętej
B.	usuniętego	usuniętego	usunięty	usunięte	usuniętą
N.	usuniętym	usuniętym	usuniętym	usuniętym	usuniętą
Ms.	usuniętym	usuniętym	usuniętym	usuniętym	usuniętej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	usunięci	usunięci	usunięte	usunięte
D.	usuniętych	usuniętych	usuniętych	usuniętych
C.	usuniętym	usuniętym	usuniętym	usuniętym
B.	usuniętych	usuniętych	usuniętych	usunięte
N.	usuniętymi	usuniętymi	usuniętymi	usuniętymi
Ms.	usuniętych	usuniętych	usuniętych	usuniętych

odpowiednik aspektowy: usuwać

Inne uwagi

Zwykle ger

Składnia

Rz_osobowy

usunąć

4.b sobie nerkę

Definicja

poddać się zabiegowi chirurgicznemu, w którego wyniku jakiś element zostaje trwale oddzielony od reszty ciała

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie leki i sposoby leczenia, zabiegi, sprzęty medyczne

Połączenia

usunąć ciążę, (sobie) nerkę, ząb

Cytaty

Spotkałem wiele kobiet, które usunęły ciążę. Wszystkie zmagały się z niepokojem sumienia i z żalem.

źródło: NKJP: Rozmawiała Jolanta SIELSKA: Lepiej urodzić, Gazeta Poznańska, 2005-07-02

Kilka dni temu poszedłem do stomatologa, by usunąć ząb. Okazało się, że za znieczulenie muszę zapłacić.

źródło: NKJP: (xx): Zmiana przepisów, Dziennik Bałtycki, 2003-04-24

[...] miały w pasie czasami trzydzieści centymetrów, czyli niemal połowę z tego, czym szczycą się dzisiejsze anorektyczne modelki. [...] ich poświęcenie dochodziło do tego, iż potrafiły usunąć sobie dwa ostatnie żebra, by ściśnięte, uzyskać sylwetkę osy.

źródło: NKJP: Magda Huzarska-Szumiec: Modna prababka, Gazeta Krakowska, 2003-09-26

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	usunę	usuniemy
2 os.	usuniesz	usuniecie
3 os.	usunie	usuną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	usunąłem +(e)m usunął	usunęłam +(e)m usunęła	usunęłom +(e)m usunęło	usunęliśmy +(e)śmy usunęli	usunęłyśmy +(e)śmy usunęły
2 os.	usunąłeś +(e)ś usunął	usunęłaś +(e)ś usunęła	usunęłoś +(e)ś usunęło	usunęliście +(e)ście usunęli	usunęłyście +(e)ście usunęły
3 os.	usunął	usunęła	usunęło	usunęli	usunęły

bezosobnik: usunięto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		usuńmy
2 os.	usuń	usuńcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	usunąłbym bym usunął	usunęłabym bym usunęła	usunęłobym bym usunęło	usunęlibyśmy byśmy usunęli	usunęłybyśmy byśmy usunęły
2 os.	usunąłbyś byś usunął	usunęłabyś byś usunęła	usunęłobyś byś usunęło	usunęlibyście byście usunęli	usunęłybyście byście usunęły
3 os.	usunąłby by usunął	usunęłaby by usunęła	usunęłoby by usunęło	usunęliby by usunęli	usunęłyby by usunęły

bezosobnik: usunięto by

bezokolicznik: usunąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: usunąwszy

gerundium: usunięcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	usunięcie	usunięcia
D.	usunięcia	usunięć
C.	usunięciu	usunięciom
B.	usunięcie	usunięcia
N.	usunięciem	usunięciami
Ms.	usunięciu	usunięciach
W.	usunięcie	usunięcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: usunięty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	usunięty	usunięty	usunięty	usunięte	usunięta
D.	usuniętego	usuniętego	usuniętego	usuniętego	usuniętej
C.	usuniętemu	usuniętemu	usuniętemu	usuniętemu	usuniętej
B.	usuniętego	usuniętego	usunięty	usunięte	usuniętą
N.	usuniętym	usuniętym	usuniętym	usuniętym	usuniętą
Ms.	usuniętym	usuniętym	usuniętym	usuniętym	usuniętej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	usunięci	usunięci	usunięte	usunięte
D.	usuniętych	usuniętych	usuniętych	usuniętych
C.	usuniętym	usuniętym	usuniętym	usuniętym
B.	usuniętych	usuniętych	usuniętych	usunięte
N.	usuniętymi	usuniętymi	usuniętymi	usuniętymi
Ms.	usuniętych	usuniętych	usuniętych	usuniętych

odpowiednik aspektowy: usuwać

Składnia

Rz_osobowy

usunąć

Frazeologizmy

ktoś usunął kogoś/coś na drugi plan
ktoś usunął kogoś/coś na dalszy plan
ktoś usunął się na drugi plan

Data ostatniej modyfikacji: 23.08.2017