Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *dědiťь 'potomek dziadka, spadkobierca po dziadku'
1. spadkobierca
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Rodzina członkowie rodziny
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse własność
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa władza państwowa
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | spadkobierca, sukcesor |
Połączenia
- prawny; przyszły dziedzic
- dziedzic fortuny, majątku; nazwiska; tradycji; korony, królestwa, tronu
Cytaty
|
Zachwycony władzą i możliwościami, zachowywał się jak rozkapryszony dziedzic tronu, któremu wszystko wolno. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Dobre miejsce do umierania, 2005 |
|
|
[...] rozumiem, że państwo, którzy jesteście dziedzicami ruchu komunistycznego, protestujecie przeciwko takiemu stawianiu sprawy, bo wasz ruch był zawsze skierowany przeciwko przynależności Śląska do Polski i wasze dokumenty o tym mówiły... źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 01.07.1998 |
|
|
Jego ojciec był złotnikiem, człowiekiem zamożnym. Odumarł syna dość wcześnie, czyniąc go dziedzicem znacznej fortuny. źródło: NKJP: Hazardzista, Dziennik Polski, 2001-03-17 |
|
|
Współcześni natychmiast odczytali właściwe intencje monumentu: Zygmunt jest, jako potomek Jagiellonów, prawnym dziedzicem polskiego królestwa. źródło: NKJP: Spory na piedestale, Dziennik Polski, 2001-06-08 |
|
|
Kreacja na chłopca z dobrego domu, dziedzica jeśli nie wielkich pieniędzy, to z pewnością klasy, savoir-vivre’u i ogólnego dżentelmeństwa, wymagała stosunkowo niewielkich nakładów finansowych i, jak się okazało, pozwalała na pięcie się w górę po szczeblach znajomości oraz szła w parze z jego zainteresowaniami. źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Balzakiana, 2008 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | dziedzic |
dziedzice rzadziej dziedzicowie |
ndepr |
| dziedzice |
depr | ||
| D. | dziedzica |
dziedziców |
|
| C. | dziedzicowi |
dziedzicom |
|
| B. | dziedzica |
dziedziców |
|
| N. | dziedzicem |
dziedzicami |
|
| Ms. | dziedzicu |
dziedzicach |
|
| W. | dziedzicu |
dziedzice rzadziej dziedzicowie |
ndepr |
| dziedzice |
depr |
Składnia
|
+ | dziedzic | + |
CZEGO
|
2. ziemianin
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse własność
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | obywatel ziemski, ziemianin |
Połączenia
- młody, stary; dawny, niegdysiejszy, ówczesny; miejscowy; możny; polski dziedzic
- pan dziedzic
- jaśnie dziedzic
Cytaty
|
Kapliczka była inna. Obecna powstała stosunkowo niedawno, jako wotum miejscowego dziedzica, za szczęśliwy powrót córki, zabranej przez Niemców w czasie I wojny. źródło: NKJP: S.Żagiel: Legenda pustelni, Tygodnik Ciechanowski, 2004-11-06 |
|
|
Przyjęcie nowelizacji w jej obecnym brzmieniu będzie oznaczało akceptowanie przez Sejm stworzenia w Najwyższej Izbie Kontroli feudalnych stosunków, takich jakie panowały na wsi w średniowieczu, kiedy to chłop był przypisany do ziemi, a jego ostatecznym panem i sędzią był dziedzic. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 19.03.1997 |
|
|
Na wiosnę poszliśmy pracować do majątku u dziedzica Gniazdowskiego, to się pracowało od 5-tej rano do zachodu słońca. źródło: NKJP: Michał Komar: Bestiariusz codzienny, 2003 |
|
|
Pierwszym celem chłopów był dwór Denkerów. Za pomocą cepów oraz wideł zabito dziedzica i jego syna - także uczestnika powstańczych przygotowań - a także bawiącego u nich właściciela majątku w Różance Aleksandra Zdzieńskiego. źródło: NKJP: (HAUS): Przeszłość nie ciąży kamieniem, Dziennik Polski, 2001-03-28 |
|
|
Tam z kolei rezydował w maleńkim dworku pan dziedzic Libiszowski, straszny karciarz, hulaka i utracjusz [...]. źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Lala, 2006 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | dziedzic |
dziedzice rzadziej dziedzicowie |
ndepr |
| dziedzice |
depr | ||
| D. | dziedzica |
dziedziców |
|
| C. | dziedzicowi |
dziedzicom |
|
| B. | dziedzica |
dziedziców |
|
| N. | dziedzicem |
dziedzicami |
|
| Ms. | dziedzicu |
dziedzicach |
|
| W. | dziedzicu |
dziedzice rzadziej dziedzicowie |
ndepr |
| dziedzice |
depr |