UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

talizman

Chronologizacja

1633, Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. talizman
talizmany
D. talizmanu
talizmanów
C. talizmanowi
talizmanom
B. talizman
talizmany
N. talizmanem
talizmanami
Ms. talizmanie
talizmanach
W. talizmanie
talizmany

Pochodzenie

internac.

fr. talisman

hiszp. talismán

niem. Talisman

z ar. tilsamān lm (lp tilsam)

Definicja

przedmiot, któremu przypisuje się magiczną moc i który ma przynosić szczęście oraz chronić przed złymi siłami

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja wierzenia i przesądy

Relacje znaczeniowe

synonimy:  amulet, fetysz

Połączenia

  • energetyczny, magiczny, święty; cudowny, potężny; smoczy talizman; talizman chroniący przed czymś (od czegoś), ochronny; na szczęście; przynoszący szczęście
  • talizman szczęścia
  • talizman na szyi
  • amulety i talizmany, zaklęcia i talizmany
  • nosić talizman
  • wierzyć w talizmany
  • nosić coś; dać komuś coś, sprzedawać coś jako talizman

Cytaty

Wytwarzaniem przedmiotów magicznych, amuletów i talizmanów zajmowali się zawsze magowie.

źródło: NKJP: Lech Emfazy Stefański: Ars magica czyli Sztuka psychotroniki, 2008

Heksagram noszony jako talizman wzmacnia siły witalne, ułatwia aktywność, działanie, zapewnia opiekę i przychylność sił wyższych. W praktykach magicznych umożliwia łączenie czterech żywiołów - wody, ognia, ziemi i powietrza.

źródło: NKJP: KaK: Najstarsze kody, Nasze Miasto Kraków, 2004-04-15

Kłodę Yule kładziono przy ognisku domowym i zapalano ją wieczorami przez cały okres świąteczny, który trwał aż 12 dni. Gdy świętowanie się kończyło, kłody nie usuwano z izby, gdyż uważano ją za dobry talizman chroniący ludzi przed wszelkimi nieszczęściami.

źródło: NKJP: Leszek Matela: Kod druidów i sekrety celtów, 2006

Można tu kupić komplet amuletów „na” i „przeciw” , środki zaradcze na dolegliwości ciała i duszy. Np. kopia obelisku z Thiahuanaco zapewnia szczęście. Często talizmanami są podobizny zwierząt. Żaba daje pieniądze, żółw - zdrowie, kondor - długie i częste podróże, a wąż odpędza strach.

źródło: NKJP: Ela Komarzyńska: Fotograf w podróży, Gazeta Wyborcza, 1997-04-30

- Czy wierzy Pani w horoskopy, przesądy, talizmany? - Przesądna nie jestem, a jeśli chodzi o horoskopy, to wierzę jedynie w indywidualne horoskopy urodzeniowe. [...] Dość sceptycznie podchodzę również do bardzo modnego ostatnio feng shui. [...] Bliższe memu sercu są nasze słowiańskie talizmany i amulety, jak chociażby podkowa.

źródło: NKJP: (MS): Z wizytą u wróżki, Express Ilustrowany, 2004-02-28

Data ostatniej modyfikacji: 09.01.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj