UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

osobisty

Chronologizacja

SPXVI, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. osoba

1. indywidualny

Definicja

należący do konkretnej osoby, a nie do żadnej innej

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  indywidualny

Połączenia

  • osobisty pogląd; stosunek; interes, użytek; udział, wkład; sukces; charakter, urok; osobista opinia, refleksja, wiedza, uwaga; decyzja, pomyłka; odpowiedzialność; satysfakcja; osobiste przekonanie, stanowisko, zdanie; doświadczenie, odczucie, przeżycie; zaangażowanie; oświadczenie; osobiste ambicje, zainteresowania; rachunek; bagaż; dochód, majątek; rzut osobisty; własność; wolność, godność; bielizna; higiena osobista; konto; bezpieczeństwo osobiste; dokumenty osobiste

Cytaty

Turańszczyzna opierała się na zasadzie powszechnego poddaństwa członków społeczności wobec władcy, wytwarzała rozmaite więzy osobistej zależności od niego.

źródło: NKJP: Piotr Biliński: Feliks Koneczny (1862-1949). Życie i działalność, 2001

Najciekawsze są osobiste drobiazgi cesarzowej, pozostawione niby muszle po egzotycznej, drapieżnej istocie, pławiącej się w luksusie jedwabi.

źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Światowidz, 1998

– To w ogóle była osobista inicjatywa księdza biskupa... niekonsultowana z nikim...

źródło: NKJP: Andrzej Horubała: Farciarz, 2003

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. osobisty
osobisty
osobisty
osobiste
osobista
D. osobistego
osobistego
osobistego
osobistego
osobistej
C. osobistemu
osobistemu
osobistemu
osobistemu
osobistej
B. osobistego
osobistego
osobisty
osobiste
osobistą
N. osobistym
osobistym
osobistym
osobistym
osobistą
Ms. osobistym
osobistym
osobistym
osobistym
osobistej
W. osobisty
osobisty
osobisty
osobiste
osobista
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. osobiści
osobiści
osobiste
osobiste
D. osobistych
osobistych
osobistych
osobistych
C. osobistym
osobistym
osobistym
osobistym
B. osobistych
osobistych
osobistych
osobiste
N. osobistymi
osobistymi
osobistymi
osobistymi
Ms. osobistych
osobistych
osobistych
osobistych
W. osobiści
osobiści
osobiste
osobiste

Składnia

Tylko Rz nieżywotny + osobisty + bez ograniczeń
szyk: neutralny

2. prywatny

Definicja

dotyczący czyichś spraw rodzinnych i uczuciowych

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  prywatny

Połączenia

  • osobiste powody; sprawa, sytuacja osobista; życie osobiste; kontakty; problemy; przyczyny; wątki osobiste

Cytaty

W tych rozmowach przynależne różnym tradycjom zdarzenia zyskują wymiar osobisty, są sposobem komunikacji treści intymnych.

źródło: NKJP: Kinga Dunin: Czytając Polskę - literatura polska po 1989 roku wobec dylematów nowoczesności, 2004

– Pamiętnik ciąży? Faceci nie uwierzą. Alkoholizm, polityka, z osobistych rzeczy impotencja – to jest godny temat. Cierpienie, zmaganie się z sobą samym. Jakieś rodzenie, ciąża? Niemęskie, niekulturalne.

źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Polka, 2001

Zadecydowałam, że osobiste problemy nie są na tyle atrakcyjne, ażeby o nich tym razem pisać.

źródło: NKJP: Wyleczona z zazdrości, Dziennik Polski, 1998-07-10

Żyjemy przecież w społeczeństwie, które traktuje informację, a zwłaszcza informację osobistą, jako towar.

źródło: NKJP: Sam Williams: W obronie wolności, 2008

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. osobisty
osobisty
osobisty
osobiste
osobista
D. osobistego
osobistego
osobistego
osobistego
osobistej
C. osobistemu
osobistemu
osobistemu
osobistemu
osobistej
B. osobisty
osobiste
osobistą
N. osobistym
osobistym
osobistym
osobistym
osobistą
Ms. osobistym
osobistym
osobistym
osobistym
osobistej
W. osobisty
osobisty
osobisty
osobiste
osobista
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. osobiste
osobiste
D. osobistych
osobistych
osobistych
osobistych
C. osobistym
osobistym
osobistym
osobistym
B. osobiste
N. osobistymi
osobistymi
osobistymi
osobistymi
Ms. osobistych
osobistych
osobistych
osobistych
W. osobiste
osobiste

Składnia

Tylko Rz nieżywotny + osobisty + bez ograniczeń
szyk: neutralny

3. bezpośredni

Definicja

polegający na bezpośrednim uczestnictwie konkretnej osoby

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  bezpośredni

Połączenia

  • osobisty nadzór; osobista rozmowa, wizyta; interwencja; opieka; osobiste spotkanie; wstawienie się; wstawiennictwo; osobiste kontakty, stosunki

Cytaty

Jul postanowił, że chłopak będzie [...] hulał pod jego osobistą opieką.

źródło: NKJP: Max Cegielski: Apokalipso, 2004

Nie mam osobistego upoważnienia, żeby powiedzieć, o kogo chodzi.

źródło: NKJP: Stenogram z 50. posiedzenia Komisji Śledczej do zbadania ujawnionych w mediach zarzutów dotyczących przypadków korupcji podczas prac nad nowelizacją ustawy o radiofonii i telewizji (SRTV) w dniu 17 czerwca 2003 r.

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. osobisty
osobisty
osobisty
osobiste
osobista
D. osobistego
osobistego
osobistego
osobistego
osobistej
C. osobistemu
osobistemu
osobistemu
osobistemu
osobistej
B. osobistego
osobistego
osobisty
osobiste
osobistą
N. osobistym
osobistym
osobistym
osobistym
osobistą
Ms. osobistym
osobistym
osobistym
osobistym
osobistej
W. osobisty
osobisty
osobisty
osobiste
osobista
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. osobiści
osobiści
osobiste
osobiste
D. osobistych
osobistych
osobistych
osobistych
C. osobistym
osobistym
osobistym
osobistym
B. osobistych
osobistych
osobistych
osobiste
N. osobistymi
osobistymi
osobistymi
osobistymi
Ms. osobistych
osobistych
osobistych
osobistych
W. osobiści
osobiści
osobiste
osobiste

Składnia

Tylko Rz nieżywotny + osobisty + bez ograniczeń
szyk: neutralny

4. pracujący dla kogoś

Definicja

zatrudniony przez konkretną osobę i zajmujący się tylko jej sprawami

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe

Połączenia

  • osobisty kucharz, lekarz, ochroniarz, sekretarz; osobista sekretarka; trener osobisty

Cytaty

Ktoś mi [...] dyskretnie szepnął, że to były sanacyjny pułkownik i osobisty adiutant Marszałka Piłsudskiego.

źródło: NKJP: Jarosław Abramow-Newerly: Młyn w piekarni, 2002

W każdej chwili możesz skontaktować się z twoim osobistym dietetykiem.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. osobisty
osobisty
osobisty
osobiste
osobista
D. osobistego
osobistego
osobistego
osobistego
osobistej
C. osobistemu
osobistemu
osobistemu
osobistemu
osobistej
B. osobistego
osobistego
osobisty
osobiste
osobistą
N. osobistym
osobistym
osobistym
osobistym
osobistą
Ms. osobistym
osobistym
osobistym
osobistym
osobistej
W. osobisty
osobisty
osobisty
osobiste
osobista
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. osobiści
osobiści
osobiste
osobiste
D. osobistych
osobistych
osobistych
osobistych
C. osobistym
osobistym
osobistym
osobistym
B. osobistych
osobistych
osobistych
osobiste
N. osobistymi
osobistymi
osobistymi
osobistymi
Ms. osobistych
osobistych
osobistych
osobistych
W. osobiści
osobiści
osobiste
osobiste

Składnia

Tylko Rz osobowy + osobisty + bez ograniczeń
szyk: neutralny

Frazeologizmy

dobra osobiste
dowód osobisty
komputer osobisty
kontrola osobista
rewizja osobista
kontrola osobista
rewizja osobista
Data ostatniej modyfikacji: 07.01.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj