UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

mocny

Chronologizacja

1 połowa XIV w., SStp

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	mocny	mocny	mocny	mocne	mocna
D.	mocnego	mocnego	mocnego	mocnego	mocnej
C.	mocnemu	mocnemu	mocnemu	mocnemu	mocnej
B.	mocnego	mocnego	mocny	mocne	mocną
N.	mocnym	mocnym	mocnym	mocnym	mocną
Ms.	mocnym	mocnym	mocnym	mocnym	mocnej
W.	mocny	mocny	mocny	mocne	mocna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	mocni	mocni	mocne	mocne
D.	mocnych	mocnych	mocnych	mocnych
C.	mocnym	mocnym	mocnym	mocnym
B.	mocnych	mocnych	mocnych	mocne
N.	mocnymi	mocnymi	mocnymi	mocnymi
Ms.	mocnych	mocnych	mocnych	mocnych
W.	mocni	mocni	mocne	mocne

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	mocniejszy	mocniejszy	mocniejszy	mocniejsze	mocniejsza
D.	mocniejszego	mocniejszego	mocniejszego	mocniejszego	mocniejszej
C.	mocniejszemu	mocniejszemu	mocniejszemu	mocniejszemu	mocniejszej
B.	mocniejszego	mocniejszego	mocniejszy	mocniejsze	mocniejszą
N.	mocniejszym	mocniejszym	mocniejszym	mocniejszym	mocniejszą
Ms.	mocniejszym	mocniejszym	mocniejszym	mocniejszym	mocniejszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	mocniejsi	mocniejsi	mocniejsze	mocniejsze
D.	mocniejszych	mocniejszych	mocniejszych	mocniejszych
C.	mocniejszym	mocniejszym	mocniejszym	mocniejszym
B.	mocniejszych	mocniejszych	mocniejszych	mocniejsze
N.	mocniejszymi	mocniejszymi	mocniejszymi	mocniejszymi
Ms.	mocniejszych	mocniejszych	mocniejszych	mocniejszych

Pochodzenie

psł. *mogtьnъ 'silny, krzepki'

Forma prasłowiańska jest przymiotnikiem odrzeczownikowym od psł. *mogtь 'siła, potęga, moc' z przyrostkiem *-ьnъ

1.a człowiek

Definicja

taki, który ma dużo sił fizycznych lub psychicznych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Relacje znaczeniowe

antonimy:

słaby, waciany

Połączenia

mocny chłop; mocna kobieta

Cytaty

Był jeszcze drugi praktykant, Józio. Mocny, barczysty, młody człowiek, który większość dnia spędzał w krochmalni.

źródło: NKJP: Teresa Bojarska: Świtanie, przemijanie, 1996

Dla mnie to było tak, jakbym przez te wszystkie dni coraz bardziej się ładował, jakbym mimo rosnącego zmęczenia stawał się coraz mocniejszy.

źródło: NKJP: Wojciech Wanat: Rok w Monarze, 2006

1.b cios

Definicja

charakterystyczny dla kogoś, kto jest zdrowy i ma dużo sił fizycznych lub psychicznych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Relacje znaczeniowe

antonimy:

słaby

Połączenia

mocny uścisk, strzał, cios; mocna zagrywka; psychika; mocne uderzenie, szarpnięcie; ramię, serce; mocne dłonie, łydki, mięśnie, nogi, ręce, uda; kości, włosy, zęby; nerwy

Cytaty

	Łódzki obrońca silnie zagrał piłkę głową w kierunku stojącego tuż przed bramką Mierzejewskiego. Ten jednak nie zdołał oddać mocnego strzału i bramkarz gości złapał piłkę. źródło: NKJP: Jan Hofman: Wspaniały gol Matusiaka, Express Ilustrowany, 2003-05-17
	Chciał wstać, lecz otrzymał mocny cios w drugie ucho. źródło: NKJP: Marek Krajewski: Widma w mieście Breslau, 2005
	- Bo co? - przekomarza się i niby niechcący gładzi jej odsłonięte ramię. Mocny sierpowy powala go na kolana. Tego się po Mirelli nie spodziewał. źródło: NKJP: Krystyna Boglar: Zobaczysz, że pewnego dnia…, 1996
	Nigdy na nic nie chorował, miał mocne serce, nerwy i krzepę, której można mu było tylko pozazdrościć. źródło: NKJP: Krysiak Lucyna: Silikonowe twarze, 2002-05-02

2. zespół

Definicja

taki, który ma dostatecznie duże znaczenie, możliwości lub wpływy, aby skutecznie realizować swoje cele lub zadania

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	silny
	antonimy:	słaby

Połączenia

mocny przeciwnik, rząd, zespół; złoty, dolar; mocna drużyna, ekipa, obsada, reprezentacja; mocne zaplecze; euro

Cytaty

	Już na treningu mówiłem, że Ukraińcy są groźnym i mocnym zespołem, z którym remis nie przynosi nikomu ujmy. źródło: NKJP: Leszek Jaźwiecki, Grzegorz Mikuła, Rafał Musioł: Awans to wielka sprawa, Trybuna Śląska, 2001-10-08
	W latach siedemdziesiątych Wyszyński wypracował już sobie w Polsce na tyle mocną pozycję, że to władza go potrzebowała i on stawiał warunki. źródło: NKJP: Adam Michnik, Józef Tischner, Jacek Żakowski: Między Panem a Plebanem, 1995
	Opowiadam się zdecydowanie za mocnym rządem z udziałem czołowych polityków koalicji. I silnym premierem. źródło: NKJP: Pytania do AWS, Gazeta Wyborcza, 1997-10-02
	[...] Niemcy zawsze uważali, że mocna waluta jest siłą ich gospodarki. źródło: NKJP: Mocne euro dzieli Europę, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2009-11-10

3. z matematyki

Definicja

taki, który dobrze radzi sobie z czymś, bo ma odpowiednią wiedzę lub umiejętności

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka określenia człowieka ze względu na jego działalność intelektualną

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Relacje znaczeniowe

antonimy:

słaby

Połączenia

mocny z historii, z matematyki...; w ortografii, w sporcie...

Cytaty

Nigdy nie byłam mocna z gramatyki.

źródło: NKJP: Teresa Bojarska: Świtanie, przemijanie, 1996

Byłem mocny w ortografii, więc wyznaczono mnie na korepetytora.

źródło: NKJP: Antoni Kawczyński: Przysiadanie fałdów, Mazowieckie To i Owo, 2002-02-26

Składnia

	+	mocny	+	w CZYM \| z CZEGO
szyk: neutralny

4. argument

Definicja

taki, któremu trudno się przeciwstawić lub oprzeć

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	silny
	antonimy:	słaby

Połączenia

mocny argument; wpływ; związek; mocna wiara; więź; mocne alibi; postanowienie, przekonanie, uzasadnienie; mocne atuty, przesłanki

Cytaty

	[...] napisaliśmy protest, rozpoczęły się negocjacje, na szczęście zakończone sukcesem. [...] Mieliśmy mocne argumenty. źródło: NKJP: Joanna Kielas: I po bólu, Dziennik Bałtycki, 2004-01-07
	[...] co jakiś czas odzywają się głosy przeciwne tak mocnemu wpływowi języka angielskiego na polski... źródło: NKJP: Czat i stanie na czatach, Dziennik Polski, 2001-02-02
	Pokrzywdzona rozpoznała kierowcę. Sęk w tym, że mężczyzna nie tylko nie przyznał się do winy, ale też miał mocne alibi. Otóż w czasie rzekomej podróży był w pracy, a jego samochód stał na parkingu. źródło: NKJP: (AF): Podryw po... chrzanowsku, Gazeta Krakowska, 2007-06-12
	Już dawno powziąłem mocne postanowienie, że nie będę się podlizywał przełożonym. źródło: NKJP: Jerzy Stawiński: Piszczyk, 1997
	Zamiast rozbijać głowę o zamknięte drzwi, trzeba poszukać innego wejścia. [...] Pomaga w tym z pewnością mocna wiara, że w końcu musi się udać. źródło: NKJP: Elżbieta Ryszka: Zwyczajne szczęście, 2004

5. materiał

Definicja

odporny na działanie siły fizycznej i niełatwo ulegający zniszczeniu

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	solidny, wytrzymały
	antonimy:	słaby

Połączenia

mocny fundament, materiał, sznur; mocne drzwi; buty

Cytaty

Bezpiecznie przebyła rzekę po twardym, mocnym lodzie.

źródło: NKJP: Andrzej Szczypiorski: Początek, 1990

Trawa, wiklina, łyko, włosy lub jelita zwierzęce - to przodkowie lin i sznurów, materiały, którymi człowiek zawsze coś do czegoś przymocowywał. Z czasem odkrył, że skręcenie lub splecenie kilku czy kilkunastu włókien pozwala uzyskać wyrób znacznie bardziej trwały i mocniejszy.

źródło: NKJP: Joanna Nikodemska: Po Iinie do sznura, Focus. Poznać i zrozumieć świat, 2003

6. wiatr

Definicja

taki, który ma dużą moc

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	mocarny
	antonimy:	słaby

Połączenia

mocny prąd; wiatr; klej; mocne oświetlenie, światło; słońce

Cytaty

	Pod sufitem paliła się mocna żarówka bez osłony. źródło: NKJP: Andrzej Szczypiorski: Początek, 1990
	Sięgnął po zapałki, ale po chwili opuścił rękę. Nie były potrzebne. Za oknem płonęło mocne światło. źródło: NKJP: Bronisław Świderski: Słowa obcego, 1998
	Oczywiście pozostawiono również możliwość wymiany procesora na mocniejszy. źródło: NKJP: Ryszard Sobkowski: Pecet bez historii, Enter 2000
	Odbiliśmy od kei, a wiatr się wzmagał, był coraz mocniejszy i mocniejszy, zrobiło się ciemno i z tych granatowych chmur lunęła woda. źródło: NKJP: Marek Sobór: Mojry, 2005

7. zapach

Definicja

bardzo intensywny

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	silny
	antonimy:	słaby

Połączenia

mocny zapach, kolor; makijaż; mocna czerwień, zieleń...; opalenizna; mocne brzmienie

Cytaty

Nad Równią zaczął się [...] unosić coraz mocniejszy zapach przygotowywanych potraw. A kucharze z Robertem Sową na czele pilnie doglądali wielkiego gara i patelni.

źródło: NKJP: Zupa i drugie dla tysięcy, Dziennik Polski, 2003-08-25

Miała ufarbowane henną włosy i czerwoną, pogniecioną sukienkę. Pomiędzy tymi mocnymi kolorami jej mała, blada twarz wyglądała na jeszcze mniejszą.

źródło: NKJP: Bronisław Świderski: Słowa obcego, 1998

Zasypiam od razu, mocnym snem bez snów.

źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Złodziejka pamięci, 1998

8. alkohol

Definicja

zawierający dużą ilość podstawowej dla danej rzeczy substancji

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

Relacje znaczeniowe

antonimy:

słaby

Połączenia

mocny alkohol, kwas, lek; mocna herbata, kawa; mocne wino; mocne papierosy, trunki

Cytaty

[...] pociągnął potężny łyk kawy i poczuł dziwną harmonię smaku: dobrze wyprażonej kawy z przypalanym posmakiem mocnego wina, którego wspomnienie drażniło jego żołądek.

źródło: NKJP: Marek Krajewski: Koniec świata w Breslau, 2003

Już tak ładnie i elegancko nam się gaworzyło, i herbata była mocna i aromatyczna jak w jakiej londyńskiej herbaciarni.

źródło: NKJP: Christian Skrzyposzek: Wolna Trybuna, 1999

9. film

Definicja

taki, który wywołuje silne wrażenia lub powstał pod wpływem silnych wrażeń

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Połączenia

mocny film; mocne kino; przeżycie; określenie, sformułowanie, stwierdzenie; mocne sceny; doświadczenia, wrażenia; słowa

Cytaty

	Na szczęście nie był to człowiek mściwy i żądny mocnych wrażeń, kiedy zobaczył, że krwawię i mam rozcięte wargi, zostawił mnie w spokoju i poszedł w swoją stronę. źródło: NKJP: Christian Skrzyposzek: Wolna Trybuna, 1999
	Wstrząsający, bardzo mocny film, dla ludzi o otwartych sercach. źródło: NKJP: Karolina Korwin-Piotrowska: Film, Cosmpolitan, 1998
	Spektakl, oparty na napisanej w 1931 r. sztuce, przełożonej na polskie współczesne realia, ma kilka mocnych scen, ale jest też mocno publicystyczny i inscenizacyjnie przeładowany. źródło: NKJP: Aneta Kyzioł: Opowieści lasku bielańskiego, Polityka, 2008-05-31
	[...] zaimponował mi ten wasz Bocian. Odważny. Mocne słowa! I to tutaj, w takim miejscu... źródło: NKJP: Mariusz Sieniewicz: Czwarte niebo, 2003

Frazeologizmy

coś mocniejszego
ktoś stanął na twardym gruncie
ktoś stanął na mocnym gruncie
ktoś stoi na twardym gruncie
ktoś stoi na mocnym gruncie
mocna głowa
mocne uderzenie
mocny w gębie
mój Boże
mocny Boże
nie ma mocnych na kogoś/coś
twardy sen
mocny sen

Data ostatniej modyfikacji: 27.01.2023