Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
rozkręcam |
rozkręcamy |
|||
2 os. |
rozkręcasz |
rozkręcacie |
|||
3 os. |
rozkręca |
rozkręcają |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
rozkręcałem +(e)m rozkręcał |
rozkręcałam +(e)m rozkręcała |
rozkręcałom +(e)m rozkręcało |
rozkręcaliśmy +(e)śmy rozkręcali |
rozkręcałyśmy +(e)śmy rozkręcały |
2 os. |
rozkręcałeś +(e)ś rozkręcał |
rozkręcałaś +(e)ś rozkręcała |
rozkręcałoś +(e)ś rozkręcało |
rozkręcaliście +(e)ście rozkręcali |
rozkręcałyście +(e)ście rozkręcały |
3 os. |
rozkręcał |
rozkręcała |
rozkręcało |
rozkręcali |
rozkręcały |
bezosobnik: rozkręcano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę rozkręcał będę rozkręcać |
będę rozkręcała będę rozkręcać |
będę rozkręcało będę rozkręcać |
będziemy rozkręcali będziemy rozkręcać |
będziemy rozkręcały będziemy rozkręcać |
2 os. |
będziesz rozkręcał będziesz rozkręcać |
będziesz rozkręcała będziesz rozkręcać |
będziesz rozkręcało będziesz rozkręcać |
będziecie rozkręcali będziecie rozkręcać |
będziecie rozkręcały będziecie rozkręcać |
3 os. |
będzie rozkręcał będzie rozkręcać |
będzie rozkręcała będzie rozkręcać |
będzie rozkręcało będzie rozkręcać |
będą rozkręcali będą rozkręcać |
będą rozkręcały będą rozkręcać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
rozkręcajmy |
|
2 os. |
rozkręcaj |
rozkręcajcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
rozkręcałbym bym rozkręcał |
rozkręcałabym bym rozkręcała |
rozkręcałobym bym rozkręcało |
rozkręcalibyśmy byśmy rozkręcali |
rozkręcałybyśmy byśmy rozkręcały |
2 os. |
rozkręcałbyś byś rozkręcał |
rozkręcałabyś byś rozkręcała |
rozkręcałobyś byś rozkręcało |
rozkręcalibyście byście rozkręcali |
rozkręcałybyście byście rozkręcały |
3 os. |
rozkręcałby by rozkręcał |
rozkręcałaby by rozkręcała |
rozkręcałoby by rozkręcało |
rozkręcaliby by rozkręcali |
rozkręcałyby by rozkręcały |
bezosobnik: rozkręcano by
bezokolicznik: rozkręcać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
rozkręcając
gerundium: rozkręcanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | rozkręcanie |
rozkręcania |
D. | rozkręcania |
rozkręcań |
C. | rozkręcaniu |
rozkręcaniom |
B. | rozkręcanie |
rozkręcania |
N. | rozkręcaniem |
rozkręcaniami |
Ms. | rozkręcaniu |
rozkręcaniach |
W. | rozkręcanie |
rozkręcania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: rozkręcający
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | rozkręcający |
rozkręcający |
rozkręcający |
rozkręcające |
rozkręcająca |
D. | rozkręcającego |
rozkręcającego |
rozkręcającego |
rozkręcającego |
rozkręcającej |
C. | rozkręcającemu |
rozkręcającemu |
rozkręcającemu |
rozkręcającemu |
rozkręcającej |
B. | rozkręcającego |
rozkręcającego |
rozkręcający |
rozkręcające |
rozkręcającą |
N. | rozkręcającym |
rozkręcającym |
rozkręcającym |
rozkręcającym |
rozkręcającą |
Ms. | rozkręcającym |
rozkręcającym |
rozkręcającym |
rozkręcającym |
rozkręcającej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | rozkręcający |
rozkręcający |
rozkręcające |
rozkręcające |
D. | rozkręcających |
rozkręcających |
rozkręcających |
rozkręcających |
C. | rozkręcającym |
rozkręcającym |
rozkręcającym |
rozkręcającym |
B. | rozkręcających |
rozkręcających |
rozkręcających |
rozkręcające |
N. | rozkręcającymi |
rozkręcającymi |
rozkręcającymi |
rozkręcającymi |
Ms. | rozkręcających |
rozkręcających |
rozkręcających |
rozkręcających |
imiesłów przymiotnikowy bierny: rozkręcany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | rozkręcany |
rozkręcany |
rozkręcany |
rozkręcane |
rozkręcana |
D. | rozkręcanego |
rozkręcanego |
rozkręcanego |
rozkręcanego |
rozkręcanej |
C. | rozkręcanemu |
rozkręcanemu |
rozkręcanemu |
rozkręcanemu |
rozkręcanej |
B. | rozkręcanego |
rozkręcanego |
rozkręcany |
rozkręcane |
rozkręcaną |
N. | rozkręcanym |
rozkręcanym |
rozkręcanym |
rozkręcanym |
rozkręcaną |
Ms. | rozkręcanym |
rozkręcanym |
rozkręcanym |
rozkręcanym |
rozkręcanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | rozkręcani |
rozkręcani |
rozkręcane |
rozkręcane |
D. | rozkręcanych |
rozkręcanych |
rozkręcanych |
rozkręcanych |
C. | rozkręcanym |
rozkręcanym |
rozkręcanym |
rozkręcanym |
B. | rozkręcanych |
rozkręcanych |
rozkręcanych |
rozkręcane |
N. | rozkręcanymi |
rozkręcanymi |
rozkręcanymi |
rozkręcanymi |
Ms. | rozkręcanych |
rozkręcanych |
rozkręcanych |
rozkręcanych |
odpowiednik aspektowy: rozkręcić
Pochodzenie
Zob. kręcić
1. sznurek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy
Relacje znaczeniowe
antonimy: | skręcać |
Połączenia
- rozkręcać łańcuszek, spiralę, sznurek
Cytaty
- Sięgniesz? - spytał Magwer, gdy Krogg rozkręcał linę. źródło: NKJP: Tomasz Kołodziejczak: Krew i kamień, 2003 |
|
Wnet słoma pod słupami zajęła się jasnym płomieniem, który rozkręcał zwoje bluszczów, wzbijał się ku górze i obejmował nogi ofiar. źródło: NKJP: Anna Skibniewska: Ave Cezar imperator, Wieści Podwarszawskie, 2000, nr 29 (488) |
Składnia
![]() |
+ | rozkręcać | + |
CO
|
2. zegarek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy
Relacje znaczeniowe
antonimy: | skręcać |
Połączenia
- rozkręcać komputer, zegarek; szyny, tory
- rozkręcać na części, na kawałki
Cytaty
Posłuszny słowom patriarchy, Anglik przefruwa ponad drugim pasem pustej ulicy, mija ogrodzenie, za którym od paru dni umorusana ekipa rozkręca jakieś rury. źródło: NKJP: Piotr Siemion: Niskie Łąki, 2000 |
|
Rozkręcałem wszystko, co tylko było można, do najdrobniejszej śrubki. źródło: NKJP: Brzydkie kaczątko, Wieści Podwarszawskie, 2008, nr 31 (899) |
|
Złomiarze wyciągają pręty, rozkręcają metalowe konstrukcje, a nawet całe maszyny. źródło: NKJP: Katarzyna Kalwat: Moda na industrial, Ozon, 2005, nr 3 |
|
Pamiętacie, co te wagoniki pospadały z nasypu... Może rozkręcał szyny albo co podłożył. źródło: NKJP: Edmund Niziurski: Księga urwisów, 1954 |
|
Zaczynając coś rozkręcać, musiał ocenić, czy potem będzie umiał sam to złożyć. źródło: NKJP: (izis): Pasja to „mus”, Tygodnik Rybnicki, 2008-04-15 |
Składnia
![]() |
+ | rozkręcać | + |
CO
|
3. karuzelę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Relacje znaczeniowe
synonimy: | rozpędzać |
Połączenia
- rozkręcać karuzelę, koła
- rozkręcać powoli
Cytaty
Jakbym tak łatwo trafiał, tobym dziesięć razy się zastanowił, nim w człeka kamyk cisnę. Ale że nie trafiam zwykle, to i ręka sama rzemień rozkręca. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Pogrzeb czarownicy, 2003 |
|
Nieśmiało zacząłem rozkręcać bat nad sobą. Zataczałem koła długie i spokojne, coraz szersze. źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Nagi sad,1967 |
|
Przy nadbrzeżu kilku mężczyzn łowi na żyłkę ryby. Rozkręcają haczyk nad głową i rzucają na środek zatoki. źródło: NKJP: Paweł Smoleński: Odyseusz, Byron i portowi Grecy, Gazeta Wyborcza, 1996-12-06 |
|
W parku jest pusto i cicho, więc biegniemy do karuzeli i zaczynamy ją rozkręcać. źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Imperium, 2005 |
Składnia
![]() |
+ | rozkręcać | + |
CO
|
4. gaz
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
Relacje znaczeniowe
antonimy: | skręcać |
Połączenia
- rozkręcać gaz, wodę; radio, telewizor
Cytaty
I wtedy - idąc niespiesznym, lekkim krokiem przez most [...] poczuliśmy nastrój tej nocy. [...] Nocy bulgotu ulicznych hydrantów, rozkręcanych przez dorosłych ku uciesze podekscytowanych dzieci, z ulgą i ogłuszającym, radosnym piskiem taplających się w buchającej z nich pienistą fontanną lodowatej wodzie. źródło: NKJP: Kamila Sławińska: Nowy Jork. Przewodnik niepraktyczny, 2008 |
Składnia
![]() |
+ | rozkręcać | + |
CO
|
5. działalność
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
Relacje znaczeniowe
synonimy: | rozhuśtywać, rozwijać |
Połączenia
- rozkręcać biznes, działalność, firmę, gospodarkę, interes, koniunkturę, produkcję; imprezę, zabawę; spiralę czegoś
- zacząć rozkręcać
Cytaty
Starszy syn do spółki z kolegą rozkręca własne pośrednictwo w transporcie kontenerowym, a młodsza córka Andrea [...] ukończyła w tym roku studia na wydziale architektury i pozostaje bez pracy. źródło: NKJP: Daniel Passent: Choroba dyplomatyczna, 2002 |
|
Powszechnie uważa się, że lepiej jest terminować w dużej firmie, zdobyć doświadczenie za cudze pieniądze, a dopiero potem rozkręcać własny interes. źródło: NKJP: Elżbieta Szawarska: Cosmopolitan, 2000, nr 11 |
|
Kiedy my rozkręcaliśmy naszą działalność, w 1963 roku, wewnątrz partii zaczynały się już przedmarcowe gry. źródło: NKJP: Adam Michnik, Józef Tischner, Jacek Żakowski: Między Panem a Plebanem, 1995 |
|
Darek warsztat rozkręcał, ryby chciał hodować... źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Drzymalski przeciw Rzeczpospolitej, 2004 |
Składnia
![]() |
+ | rozkręcać | + |
CO
|