UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

oset

Chronologizacja

1 połowa XV w., SStp

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. oset
osty
D. ostu
ostów
C. ostowi
ostom
B. oset
osty
N. ostem
ostami
Ms. oście
ostach
W. oście
osty

Inne uwagi


Pochodzenie

psł. *osъtъ 'coś ostrego; ostra (kłująca) roślina; oset'

1.a roślina

Definicja

roślina występująca na suchym terenie, charakteryzująca się długą łodygą, sztywnymi liśćmi pokrytymi kolcami, rurkowatymi kwiatami zebranymi w kwiatostan w formie koszyczka

Noty o użyciu

Lp używana również w znaczeniu lm.
Wyraz używany jako składnik terminów botanicznych, np.: oset górski, oset nastroszony, oset zwisły.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin rośliny leśne i łąkowe

Relacje znaczeniowe

synonimy:  bodiak
hiperonimy:  roślina

Połączenia

  • suche, wielkie, wysokie osty
  • oset i pokrzywy; osty i ciernie, osty i łopiany; chwast i osty, róże i osty
  • kwiat, liście ostu; kępy, krzaki ostów
  • ostry rosną gdzieś

Cytaty

Polne maki, jałowiec, oset rosną na glebach zasadowych.

źródło: NKJP: (FER): Porady ogrodnika. Jak poprawić glebę, Dziennik Łódzki, 2001-05-29

Sięgnął do kufra i wyciągnął szkatułkę rzeźbioną w liście ostu.

źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Kamień na szczycie. Kroniki Drugiego Kręgu. Księga II, 2002

W jednej z górskich wiosek w gminie Łącko kilkunastoletni chłopiec kosą ścinał wielkie osty przy drodze.

źródło: NKJP: Stanisław Śmierciak: Śmiertelne żniwa na roli, Gazeta Krakowska, 2007-08-03

Tu i ówdzie między krzakami ostów pasły się stada chudych koni.

źródło: NKJP: Jerzy Sosnowski: Prąd zatokowy, 2003

Stała chałupa na kurzej nodze,
Za stromą górą przy ślepej drodze,
Opodal boru, nad krzywym mostem,
Śród trzech ugorów porosłych ostem.

źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Liryka mojego życia, 1966

1.b owoc

Definicja

owoc ostu - rośliny

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin rośliny leśne i łąkowe

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  rzep

Cytaty

- Już w listopadzie był przecież mróz, a te konie w dzień i w nocy stały na łące przy komisie... Proszę obejrzeć, jakie one mają grzywy i ogony - same osty. Nikt ich nie czesze, nie dba o nie... - mówi Jan Krawczyk.

źródło: NKJP: (JOL): Zimny wychów koni, Dziennik Polski, 2006-12-09

Jeszcze do niedawna kolorowe szczygły chwytały się sprytnie zeschniętych ostów i zręcznie wydłubywały z nich nasiona.

źródło: NKJP: Grzegorz Tabasz: Szczygły na wiesiołkach, Gazeta Krakowska, 2001-10-30

Partie solowe w wykonaniu kłócących się bab, drących się dzieci, piejącego koguta oraz, jeśli się nie mylę, osła, któremu wetkano oset pod ogon.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia, 1996

Data ostatniej modyfikacji: 27.08.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj