UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

duży

Chronologizacja

2 połowa XVI w., Bańk
XVI w., Bor

Pochodzenie

płn. psł. *dužь 'silny, zdrowy; wyróżniający się pod względem rozmiarów, ilości'

1. dom

Definicja

mający rozmiar powyżej przeciętnej

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni miary przestrzeni

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

Połączenia

duży człowiek; osobnik; biust, brzuch, nos; pies; piec, stół; napis; pokój, salon; budynek, dom, kościół; ogród, majątek; teren; ładunek; głaz, kamień, las, staw; duża głowa, pupa; torba; lampa, maszyna; budowla, kuchnia, sala; wieś; zawartość; duże okno; pomieszczenie; mieszkanie; osiedle; jezioro; duże oczy, usta, uszy, zęby
duży i okrągły, duży i płaski, duży i wysoki; duży i ciepły; duży i ciężki; duży i biały, duży i czerwony, duży niebieski; duży i mały; duży i nowoczesny; duży i ładny, duży i piękny

Cytaty

	Ale ja - kobieta wypięła duży biust - słucham uważnie, a i w chórze kościelnym za młodu śpiewałam. źródło: NKJP: Mariusz Czubaj: 21:37, 2010
	Wszystkim trzem podoba się nowa sala. - Ładna, duża, przyda się, bo ta już nie wystarcza - wskazują na drzwi z napisem „salka gimnastyczna”. źródło: NKJP: Agata Bochenek: Seagal w Duczkach, Wieść Podwarszawskie, nr 11, 2002-03-17
	Były też dwa niewielkie atłasowe woreczki ściągnięte sznurkiem. Jeden zawierał duże, oszlifowane kamienie szlachetne. Drugi - zabytkową złotą biżuterię i kilka złotych monet. źródło: NKJP: Małgorzata Kuźmińska, Michał Kuźmiński: Sekret Kroke, 2009
	Leon, mimo że mały, był okropnie pazerny na jadło i duże kobiety, więc chodził do wdówki jednej, po rymarzu, a tej kolumny Zygmunta uczepił się także Zabłocki. źródło: NKJP: Igor Newerly: Pamiątka z Celulozy, 1973

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	duży	duży	duży	duże	duża
D.	dużego	dużego	dużego	dużego	dużej
C.	dużemu	dużemu	dużemu	dużemu	dużej
B.	dużego	dużego	duży	duże	dużą
N.	dużym	dużym	dużym	dużym	dużą
Ms.	dużym	dużym	dużym	dużym	dużej
W.	duży	duży	duży	duże	duża

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	duzi	duzi	duże	duże
D.	dużych	dużych	dużych	dużych
C.	dużym	dużym	dużym	dużym
B.	dużych	dużych	dużych	duże
N.	dużymi	dużymi	dużymi	dużymi
Ms.	dużych	dużych	dużych	dużych
W.	duzi	duzi	duże	duże

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	większy	większy	większy	większe	większa
D.	większego	większego	większego	większego	większej
C.	większemu	większemu	większemu	większemu	większej
B.	większego	większego	większy	większe	większą
N.	większym	większym	większym	większym	większą
Ms.	większym	większym	większym	większym	większej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	więksi	więksi	większe	większe
D.	większych	większych	większych	większych
C.	większym	większym	większym	większym
B.	większych	większych	większych	większe
N.	większymi	większymi	większymi	większymi
Ms.	większych	większych	większych	większych

2. kłopot

Definicja

przekraczający zwykłą miarę pod względem natężenia, skali lub intensywności

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

duży łyk czegoś; krok; kompleks, talent; wpływ; rozmiar; ośrodek; kłopot, problem, wysiłek; rozgłos; duża gromada; waga; rola; cierpliwość, inteligencja, wiedza; radość; rzecz, sprawa, trudność; popularność; odpowiedzialność, ostrożność, wrażliwość, zdolność; swoboda; dokładność, elastyczność, różnorodność, zmienność; dawka, doza, ilość, liczba, suma; odległość, prędkość, szybkość, temperatura, wilgotność; pauza, przerwa; cukrownia; duże powodzenie; zaciekawienie, zainteresowanie; natężenie, stężenie, zagęszczenie, zanieczyszczenie, zróżnicowanie; prawdopodobieństwo, znaczenie; duże zniszczenia; pieniądze; walory
duży i przemysłowy; duży i mały

Cytaty

	Portret indiańskiej bogini. Pomyślałem, że sprawiłby jej dużą radość. źródło: NKJP: Jan Grzegorczyk: Chaszcze, 2009
	Andrea poszła za nim i z dużym zaciekawieniem czekała na to, co pojawi się na ekranie komputera. źródło: NKJP: Adam Barczyński: Ślepy los, 1999
	Uważam, że powieść w pełni zasługuje na publikację i może liczyć na dużą popularność [...]. źródło: NKJP: Zdzisław Smektała: Chcica..., 2006
	To duża odpowiedzialność rzucić na kogoś podejrzenie. źródło: NKJP: Marek Krajewski; Mariusz Czubaj: Róże cmentarne, 2009
	Po paru latach, kiedy dorobił się w Polsce dużych pieniędzy, pojechał do Hamburga. źródło: NKJP: Jan Grzegorczyk: Chaszcze, 2009

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	duży	duży	duży	duże	duża
D.	dużego	dużego	dużego	dużego	dużej
C.	dużemu	dużemu	dużemu	dużemu	dużej
B.	dużego	dużego	duży	duże	dużą
N.	dużym	dużym	dużym	dużym	dużą
Ms.	dużym	dużym	dużym	dużym	dużej
W.	duży	duży	duży	duże	duża

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	duzi	duzi	duże	duże
D.	dużych	dużych	dużych	dużych
C.	dużym	dużym	dużym	dużym
B.	dużych	dużych	dużych	duże
N.	dużymi	dużymi	dużymi	dużymi
Ms.	dużych	dużych	dużych	dużych
W.	duzi	duzi	duże	duże

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	większy	większy	większy	większe	większa
D.	większego	większego	większego	większego	większej
C.	większemu	większemu	większemu	większemu	większej
B.	większego	większego	większy	większe	większą
N.	większym	większym	większym	większym	większą
Ms.	większym	większym	większym	większym	większej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	więksi	więksi	większe	większe
D.	większych	większych	większych	większych
C.	większym	większym	większym	większym
B.	większych	większych	większych	większe
N.	większymi	większymi	większymi	większymi
Ms.	większych	większych	większych	większych

3. syn

Definicja

taki, który jest dorosły

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia dorastanie i dojrzałość

Połączenia

duży chłopak, kawaler; syn, wnuk; duża dziewczyna, panienka, pannica; córka, wnuczka; duże dzieci, wnuki

Cytaty

Przecież to już duża panienka, a nieśmiała jak dziecko.

źródło: NKJP: Irena Jurgielewiczowa: Ten obcy, 1990

- Właściwie to musi być bardzo ciekawe poznawać swojego ojca, kiedy jest się już dużą - rzekła z zastanowieniem Pestka.

źródło: NKJP: Irena Jurgielewiczowa: Ten obcy, 1961

Do tej pory cieszy się seksem, czym trochę gorszy swoje duże dzieciaki.

źródło: NKJP: Sonia Raduńska: Kartki z białego zeszytu, 2008

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	duży	duży	duży	duże	duża
D.	dużego	dużego	dużego	dużego	dużej
C.	dużemu	dużemu	dużemu	dużemu	dużej
B.	dużego	dużego	duży	duże	dużą
N.	dużym	dużym	dużym	dużym	dużą
Ms.	dużym	dużym	dużym	dużym	dużej
W.	duży	duży	duży	duże	duża

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	duzi	duzi	duże	duże
D.	dużych	dużych	dużych	dużych
C.	dużym	dużym	dużym	dużym
B.	dużych	dużych	dużych	duże
N.	dużymi	dużymi	dużymi	dużymi
Ms.	dużych	dużych	dużych	dużych
W.	duzi	duzi	duże	duże

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	większy	większy	większy	większe	większa
D.	większego	większego	większego	większego	większej
C.	większemu	większemu	większemu	większemu	większej
B.	większego	większego	większy	większe	większą
N.	większym	większym	większym	większym	większą
Ms.	większym	większym	większym	większym	większej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	więksi	więksi	większe	większe
D.	większych	większych	większych	większych
C.	większym	większym	większym	większym
B.	większych	większych	większych	większe
N.	większymi	większymi	większymi	większymi
Ms.	większych	większych	większych	większych

Frazeologizmy

coś zatacza coraz szersze kręgi
coś zatacza coraz większe kręgi
duża bańka
duża matura
duże niebieskie oczy
duże żniwa
duży ekran
duży palec
dzięcioł duży
ktoś ma w nosie
ktoś ma w dużym poważaniu
ktoś nie ma pojęcia
ktoś nie ma większego pojęcia
ktoś omija szerokim łukiem kogoś/coś
ktoś obchodzi dużym łukiem kogoś/coś
ktoś omija dużym łukiem kogoś/coś
ktoś robi wielkie oczy
ktoś robi duże oczy
ktoś zrobił wielkie oczy
ktoś zrobił duże oczy
przez duże X
spod dużego palca
w jakiejś mierze
wielka litera
duża litera
większa połowa
znak zapytania

Przysłowia

Koń ma duży łeb, niech się martwi
Koń ma duży łeb, więc niech się martwi
Małe dzieci - mały kłopot, duże dzieci - duży kłopot
Małe dzieci, mały kłopot. Duże - duży.
Z dużej chmury mały deszcz
Z dużej chmury spadł mały deszcz

Data ostatniej modyfikacji: 12.05.2014