UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

azymut

Chronologizacja

1900, SJPWar

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. azymut
azymuty
D. azymutu
azymutów
C. azymutowi
azymutom
B. azymut
azymuty
N. azymutem
azymutami
Ms. azymucie
azymutach
W. azymucie
azymuty

Pochodzenie

internac.

ang. azimuth

fr. azimut

niem. Azimut

z ar. as-sumūt

1. do wyznaczenia

Definicja

geogr. 
kąt między jakimś kierunkiem na ziemi a północą, mierzony zgodnie z ruchem wskazówek zegara i wyrażany w stopniach

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni kierunek

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  kąt

Cytaty

Oferowana w materiałach reklamowych dokładność pomiaru współrzędnych to: 100 m dla odległości, 0,25° dla azymutu i 600 m dla wysokości (mierzone na odległości 185 km).

źródło: NKJP: Zbigniew Czekała: Parada radarów, 1999

Idealna sytuacja ma miejsce, gdy trzy satelity znajdują się na wysokości 5-8° nad horyzontem i są rozmieszczone równomiernie co 120° w azymucie.

źródło: NKJP: Andrzej Witczak: Satelitarne systemy nawigacyjne, Przegląd Wojsk Lądowych, 1998

Czeka nas bieg na orientację. Startuję punktualnie o godz. 6. – Azymut 15 stopni, po dwóch kilometrach punkt kontrolny. W razie zagubienia azymut 120 stopni.

źródło: NKJP: Jarosław Rybak: Do bólu, czyli do GROM-u, Trybuna Śląska, 2002-05-02

Obaj zdają sobie sprawę z ryzyka, jakie ponoszą, chcąc wejść na najwyższy szczyt Kaukazu. Dwa miesiące temu zginął tam 25-letni alpinista z Polski, a to niestety nie pierwszy już taki przypadek. – Zachowujemy jednak wszelkie środki bezpieczeństwa. Mapa, kompas, dobrze wyznaczone azymuty to podstawa.

źródło: NKJP: Tomasz Porębski: Zdjęcie na Elbrusie, Gazeta Krakowska, 2007-08-03

2. kierunek ruchu

Definicja

książk. 
strona, w którą ktoś lub coś się zwraca, porusza, jest ustawione

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni kierunek

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  kierunek

Cytaty

Następne pomieszczenie jest nieco większe, gdzieś w dali tli się światło, wskazując azymut wędrówki.

źródło: NKJP: Marek Bukowski: Wysłannik szatana, 1999

Żadnego oznakowania rzecz jasna nie ma. Basia chce zapytać o właściwy azymut, ale niby dlaczego tutejszy mieszkaniec ma wiedzieć, gdzie leżą Laski.

źródło: NKJP: Ludwik Stomma: Z Komorowa do Lasek, Polityka, nr 2310, 2001-08-11

Student medycyny doskonale orientuje się w sytuacji lekarskich rynków pracy w Europie, zna warunki socjalne, nie boi się nostryfikacji dyplomu, bo to już przeszłość i marzy o portfelu pełnym euro (po 1 maja 2004 stawka w Niemczech - 5000 euro). Główne azymuty to Szwecja, Norwegia, Dania i wschodnie landy Niemiec.

źródło: NKJP: Maciej Gibski: Burza mózgów, Gazeta Krakowska, 2003-10-03

Początkowo obranie właściwego kierunku stwarzało mu trochę trudności, ale po złapaniu odpowiedniego azymutu powoli zdążał do Wojakowej.

źródło: Stefan Szot: Opowieści sołtysa, 2015

3. kierunek działania

Definicja

książk. 
wytyczony i zaplanowany sposób działania, który związany jest z jakimś celem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka wytwory działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  kierunek, kurs

Cytaty

Byłem jednak naiwnie przekonany, że Polacy, mając tę komfortową sytuację, polegającą na znajomości głównych kierunków modernizacji w liberalnych demokracjach, będą potrafili nadać swojemu rozwojowi odpowiedni azymut oraz postarają się wyeliminować niepożądane zjawiska, które nie ominęły Zachodu.

źródło: NKJP: Internet

Nie nastąpiło też przewartościowanie watykańskich priorytetów. Owszem, więcej się mówi o prawosławiu, mniej o judaizmie i dialogu z islamem, ale to jest zmiana akcentów, a nie azymutu.

źródło: NKJP: Adam Szostkiewicz: Papież dla wykształciuchów, Polityka, 2007-05-12

Nie pójdziemy drogą populizmu. Mamy dwa azymuty moralne: odpowiedzialność za reformy i budowa efektywnego rynku oraz ochrona ludzi przed ułomnościami rynku.

źródło: NKJP: Agata Nowakowska: Rozmowa..., Gazeta Wyborcza, 1997-02-08

Frazeologizmy

ktoś bierze azymut na coś
ktoś wziął azymut na coś
na azymut II
na azymut I
Data ostatniej modyfikacji: 14.07.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj