Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. wędzić
1. w wędzarni
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z przyrządzaniem jedzenia
Połączenia
- kiełbasy, ryby uwędziły się
Cytaty
|
Żurek nalewamy do kubeczków [...]. Żurek umili nam czas oczekiwania, aż uwędzi się kiełbasa. źródło: Internet |
|
|
[...] ryby suszy się, wieszając je w ocienionym i przewiewnym miejscu aż do pojawienia się lśniącej cienkiej skórki. Trwa to kilka godzin. Jeżeli ryba dobrze nie obeschnie, nie uwędzi się prawidłowo. źródło: Internet |
|
|
Wyjęte z solanki oscypki ociekają dobę, a jak ociekną wkłada się je do dymu sztorcem, żeby się trzy, cztery dni wędziły. - Przeważnie raz dziennie trzeba je przewracać, inaczej nie uwędzą się równo. źródło: NKJP: Jagienka Wilczak: Oscypek szczypany, Polityka, 2001, nr 2321 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
uwędzę się |
uwędzimy się |
|||
| 2 os. |
uwędzisz się |
uwędzicie się |
|||
| 3 os. |
uwędzi się |
uwędzą się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
uwędziłem się +(e)m się uwędził |
uwędziłam się +(e)m się uwędziła |
uwędziłom się +(e)m się uwędziło |
uwędziliśmy się +(e)śmy się uwędzili |
uwędziłyśmy się +(e)śmy się uwędziły |
| 2 os. |
uwędziłeś się +(e)ś się uwędził |
uwędziłaś się +(e)ś się uwędziła |
uwędziłoś się +(e)ś się uwędziło |
uwędziliście się +(e)ście się uwędzili |
uwędziłyście się +(e)ście się uwędziły |
| 3 os. |
uwędził się |
uwędziła się |
uwędziło się |
uwędzili się |
uwędziły się |
bezosobnik: uwędzono się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
uwędźmy się |
|
| 2 os. |
uwędź się |
uwędźcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
uwędziłbym się bym się uwędził |
uwędziłabym się bym się uwędziła |
uwędziłobym się bym się uwędziło |
uwędzilibyśmy się byśmy się uwędzili |
uwędziłybyśmy się byśmy się uwędziły |
| 2 os. |
uwędziłbyś się byś się uwędził |
uwędziłabyś się byś się uwędziła |
uwędziłobyś się byś się uwędziło |
uwędzilibyście się byście się uwędzili |
uwędziłybyście się byście się uwędziły |
| 3 os. |
uwędziłby się by się uwędził |
uwędziłaby się by się uwędziła |
uwędziłoby się by się uwędziło |
uwędziliby się by się uwędzili |
uwędziłyby się by się uwędziły |
bezosobnik: uwędzono by się
bezokolicznik: uwędzić się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
uwędziwszy się
gerundium: uwędzenie się
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | uwędzenie się |
uwędzenia się |
| D. | uwędzenia się |
uwędzeń się |
| C. | uwędzeniu się |
uwędzeniom się |
| B. | uwędzenie się |
uwędzenia się |
| N. | uwędzeniem się |
uwędzeniami się |
| Ms. | uwędzeniu się |
uwędzeniach się |
| W. | uwędzenie się |
uwędzenia się |
odpowiednik aspektowy: wędzić się
Składnia
| Rznieżywotny | + | uwędzić się | + |
|
2. w papierosowym dymie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień
Połączenia
- uwędzić się w dymie
Cytaty
|
Wbrew przepowiedniom małżonki: nie chorował, nie kasłał, nie żółkł. [...] Wiele wskazywało na to, że uwędził się i zakonserwował w tytoniowym dymie, pozostając niewzruszony na medyczne argumenty i złowieszcze procenty. źródło: NKJP: Barbara Piegdoń: Dzień jak co dzień, Gazeta Wyborcza - Weekend, 1993-02-05 |
|
|
Fani jazzu jak zwykle wygniotą kolana w wąskich rzędach Sali Kongresowej i rytualnie uwędzą się w dymie tutejszych palarni. źródło: Internet |
|
|
Jeżeli ktokolwiek zna jakiś lokal, gdzie można wypić lampkę wina albo posłuchać koncertu i nie uwędzić się w papierosowym dymie, bardzo proszę o namiar! źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
uwędzę się |
uwędzimy się |
|||
| 2 os. |
uwędzisz się |
uwędzicie się |
|||
| 3 os. |
uwędzi się |
uwędzą się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
uwędziłem się +(e)m się uwędził |
uwędziłam się +(e)m się uwędziła |
uwędziłom się +(e)m się uwędziło |
uwędziliśmy się +(e)śmy się uwędzili |
uwędziłyśmy się +(e)śmy się uwędziły |
| 2 os. |
uwędziłeś się +(e)ś się uwędził |
uwędziłaś się +(e)ś się uwędziła |
uwędziłoś się +(e)ś się uwędziło |
uwędziliście się +(e)ście się uwędzili |
uwędziłyście się +(e)ście się uwędziły |
| 3 os. |
uwędził się |
uwędziła się |
uwędziło się |
uwędzili się |
uwędziły się |
bezosobnik: uwędzono się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
uwędźmy się |
|
| 2 os. |
uwędź się |
uwędźcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
uwędziłbym się bym się uwędził |
uwędziłabym się bym się uwędziła |
uwędziłobym się bym się uwędziło |
uwędzilibyśmy się byśmy się uwędzili |
uwędziłybyśmy się byśmy się uwędziły |
| 2 os. |
uwędziłbyś się byś się uwędził |
uwędziłabyś się byś się uwędziła |
uwędziłobyś się byś się uwędziło |
uwędzilibyście się byście się uwędzili |
uwędziłybyście się byście się uwędziły |
| 3 os. |
uwędziłby się by się uwędził |
uwędziłaby się by się uwędziła |
uwędziłoby się by się uwędziło |
uwędziliby się by się uwędzili |
uwędziłyby się by się uwędziły |
bezosobnik: uwędzono by się
bezokolicznik: uwędzić się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
uwędziwszy się
gerundium: uwędzenie się
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | uwędzenie się |
uwędzenia się |
| D. | uwędzenia się |
uwędzeń się |
| C. | uwędzeniu się |
uwędzeniom się |
| B. | uwędzenie się |
uwędzenia się |
| N. | uwędzeniem się |
uwędzeniami się |
| Ms. | uwędzeniu się |
uwędzeniach się |
| W. | uwędzenie się |
uwędzenia się |
odpowiednik aspektowy: wędzić się
Składnia
| Rzosobowy | + | uwędzić się | + |
(w CZYM)
|