UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

kozacki

Chronologizacja

1547, SPXVI

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	kozacki	kozacki	kozacki	kozackie	kozacka
D.	kozackiego	kozackiego	kozackiego	kozackiego	kozackiej
C.	kozackiemu	kozackiemu	kozackiemu	kozackiemu	kozackiej
B.	kozackiego	kozackiego	kozacki	kozackie	kozacką
N.	kozackim	kozackim	kozackim	kozackim	kozacką
Ms.	kozackim	kozackim	kozackim	kozackim	kozackiej
W.	kozacki	kozacki	kozacki	kozackie	kozacka

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	kozaccy	kozaccy	kozackie	kozackie
D.	kozackich	kozackich	kozackich	kozackich
C.	kozackim	kozackim	kozackim	kozackim
B.	kozackich	kozackich	kozackich	kozackie
N.	kozackimi	kozackimi	kozackimi	kozackimi
Ms.	kozackich	kozackich	kozackich	kozackich
W.	kozaccy	kozaccy	kozackie	kozackie

Pochodzenie

Od: kozak 'żołnierz'

1. związany z Kozakiem

Definicja

związany z Kozakiem - członkiem wieloetnicznej grupy ludności

Cytaty

1.a rząd

Definicja

będący Kozakiem lub składający się z Kozaków

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Przynależność i podział terytorialny nazwy osób ze względu na ich pochodzenie i przynależność terytorialną

Połączenia

republika kozacka

Cytaty

Wtedy Kozacy ogłosili powstanie republiki kozackiej, obejmującej obwody rostowski i część wołgogradzkiego. Powołali kozacki rząd.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Kozak, Bóg i Ojczyzna, Gazeta Wyborcza, 1993-10-21

W 1654 roku w Perejasławiu starszyzna kozacka uznała zwierzchnictwo Moskwy nad Ukrainą.

źródło: NKJP: Jerzy Surdykowski: Duch Rzeczypospolitej, 1989

Zdołał pozyskać możnych protektorów: gen. Aleksandra Lebiedzia, który sam pochodzi z kozackiej rodziny i urodził się w Nowoczerkasku [...].

źródło: NKJP: (X): Kadet uczy się Rosji, Polityka, 2002-01-05

1.b teren

Definicja

należący do Kozaka

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Przynależność i podział terytorialny nazwy osób ze względu na ich pochodzenie i przynależność terytorialną

Połączenia

osada kozacka

Cytaty

[...] To niespokojna Sicz kozacka [...].

źródło: NKJP: Zbigniew Mikołejko: Żywoty świętych poprawione, 2000

Pytała Andrew, gdzie na Ukrainie mogłaby się znajdować taka kozacka osada, bo trudno mówić o wiosce, skoro było tam tylko kilka chałup.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Powrót do Lwowa, 2008

[...] Z kozackiej części Ukrainy tworzono samodzielne Księstwo Ruskie, z własnymi urzędami, prawem i osobnymi trybunałami, jak na Litwie.

źródło: NKJP: Jerzy Surdykowski: Duch Rzeczypospolitej, 1989

1.c reżim

Definicja

charakterystyczny dla Kozaka

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Przynależność i podział terytorialny nazwy osób ze względu na ich pochodzenie i przynależność terytorialną

Połączenia

kozacki czub

Cytaty

	Oczy miał załzawione, mokre włosy zbiły się w kozacki czub nad czołem. źródło: NKJP: Eugeniusz Dębski: Aksamitny Anschluss, 2001
	Wiele lat później Edward opisywał z rozbawieniem sylwetkę Skoropackiego: papacha, burka kozacka o szerokich ramionach i rozwianych połach, wąs i dumna mina. źródło: NKJP: Danuta Koral: Wydziedziczeni, 1997
	„Na taką swołocz starczy nahajki” i stanowczym głosem, czystym, kozackim akcentem podaje komendę: „W ławu!”. źródło: NKJP: Andrzej Wielowieyski: Cud nad Wisłą czy Sąd Boży, Gazeta Wyborcza, 1994-02-23
	Mocno odbijały światło szpitalnych lamp, ukazując czarne wąsy i kozackie nosy. źródło: NKJP: Bronisław Świderski: Asystent śmierci. Powieść o karykaturach Mahometa, o miłości i nienawiści w Europie, 2007
	Zapraszał Szołochowa na Kreml, gdzie ów, co się Soso bardzo podobało, pił za czterech, a urżnięty śpiewał, ponoć melodyjnie, kozackie dumki. źródło: NKJP: Ludwik Stomma: Michaił Szołochow – 100 lat, Polityka, 2005-05-14

2. związany z kozakiem

Definicja

związany z kozakiem - żołnierzem

Cytaty

2.a pułkownik

Definicja

będący kozakiem lub składający się z kozaków

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna armia

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

Połączenia

hetman kozacki; oddziały kozackie

Cytaty

	Taras Bulba, dawny kozacki pułkownik, wiedzie spokojny żywot w swoim chutorze. źródło: NKJP: Sebastian Chosiński: East Side Story: Dokąd tak pędzisz, Kozacze?, Esensja, 2009-05-11
	Kozacka jazda rosyjska dowodzona przez gen. Grekowa zajmuje okoliczne wsie i blokuje wszystkie trakty i drogi prowadzące do Częstochowy. źródło: NKJP: Ryszard Henryk Bochenek: Twierdza Jasna Góra, 1997
	Już od dawna polscy królowie wzięli na swój żołd bitne wojsko kozackie [...]. źródło: NKJP: Jerzy Surdykowski: Duch Rzeczypospolitej, 1989
	Hetman wielki koronny, wysługujący się zaborczemu rządowi w charakterze ochotniczego dowódcy kozackiego pułku [...] - tego historia Rzeczypospolitej jeszcze nie znała. źródło: NKJP: Marian Brandys: Nieznany Książę Poniatowski, 1960

2.b mundur

Definicja

należący do kozaka

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna armia

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

Połączenia

kozacki pałasz

Cytaty

Trwałą pamiątką tamtych czasów była blizna nad okiem, ślad kozackiej szabli.

źródło: NKJP: Stanisław Zieliński: W stronę Pysznej, 2008

Wszystkie Turki są pod białą bronią. Przeważają szable Kriegsmarine, pruskie rapiery i kozackie pałasze.

źródło: NKJP: Wojciech Markiewicz: Turki, Polityka, 2003-04-19

2.c napad

Definicja

wykonywany przez kozaków

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna armia

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

Połączenia

powstanie kozackie

Cytaty

Wolą księcia było spocząć w rodowym Wiśniowcu, ale wojna kozacka tak zrujnowała majątek, że wdowy nie stać było na wyprawienie należytego pogrzebu.

źródło: NKJP: Iza Bednarz: Jeremiego życie po życiu, Gazeta Wyborcza, 1997-11-07

Pięć lat po ugodzie kurukowskiej, w 1630 r., wybuchło nowe powstanie kozackie, tym razem kierowane przez Tarasa Fedorowicza.

źródło: NKJP: Władysław A. Serczyk: Jak car Kozaków przechytrzył, Polityka, 2004-01-31

Wychowaniem chłopców zajęła się babka [...], która zabawiała ich barwnymi opowieściami o kozackich wojnach [...].

źródło: NKJP: Janusz Wróblewski: Bracia rządzą w kinie..., Polityka, 2009-01-03

3. popis

Definicja

pot.

charakterystyczny dla kozaka - osoby okazującej przesadną odwagę lub śmiałość działania

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka określenia człowieka ze względu na jego usposobienie

Relacje znaczeniowe

synonimy:

chojracki

Połączenia

kozacki popis

Cytaty

[...] Jechał tym swoim capem na gąsienicach do knajpy, ludzie łapali się za głowy, baby w pisk, a on po dziesięciu stopniach prosto w drzwi i pewnie byłby wypił to piwo przy barze, ale było ciut wąsko, przytrzymały go futryny, a przytomni ściągnęli z pojazdu. No więc kozacka duma.

źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Opowieści galicyjskie, 1955

O spadku bezpieczeństwa na przejściach chciałbym tylko tyle wspomnieć, że przy porannym korku do centrum auta jadące w stronę obwodnicy lecą bez opamiętania przez pasy nie mając na nich dobrej widoczności. Dziś takie kozackie zachowanie skończyło się kolizją na skrzyżowaniu

źródło: Internet: gdansk-morena.mojeosiedle.pl

4. makijaż

Definicja

młodz.

taki, który jest efektowny i podoba się mówiącemu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:

fajny, git II, gitesowy, kozak II

Cytaty

Uwagę przyciągają śliczne i zadbane panienki (kozacki makijaż, puszyste włosy i skąpy ubiór).

źródło: NKJP: Internet

Z Lewisem miałem okazję spotkać się w Szwajcarii, gdzie dał kozacki koncert w klubie [...]

źródło: Internet: popkiller.pl

Chcecie mieć naprawdę kozacki film z wesela? Bierzcie ich w ciemno i broń Boże nie narzucajcie żadnych ram, [...]. To ma być pamiątka na całe życie

źródło: Internet: beadbros.pl

Data ostatniej modyfikacji: 19.04.2019