UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

głęboko

Chronologizacja

2 połowa XV w., SStp

Pochodzenie

Zob. głęboki

1. jest głęboko

Definicja

tak, że odległość od powierzchni czegoś do dna jest duża

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni odległość

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,

Relacje znaczeniowe

antonimy:

płytko

Cytaty

Brzeg jeziora był stromy, a woda ciemna. Bałam się sądząc, że albo jest bardzo głęboko, albo na dnie znajdują się korzenie nieopodal rosnących drzew lub inne rośliny, które mogłyby podrapać nogi.

źródło: NKJP: Katarzyna Ostrowska: Sny – klucz, 2001

Edyta, chcąc zerwać lilię wodną, wychyliła się zanadto i z krzykiem wpadła do wody. Hans musiał ją wtedy wyciągać, nie było zbyt głęboko, ale Edyta nie umiała pływać.

źródło: NKJP: Andrzej Zbych: Stawka większa niż życie, 1967

Wpadłem do morza wśród bryzgów i białych kropel. W miejscu, gdzie było głębiej, stanąłem zdyszany.

źródło: NKJP: Kazimierz Orłoś: Niebieski szklarz, 1996

Odmiana

część mowy: przysłówek

stopień równy	głęboko
stopień wyższy	głębiej

2. zakopać

Definicja

tak, że sięga, znajduje się lub jest wykonywane daleko od powierzchni czegoś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni odległość

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,

Połączenia

tkwić, utkwić, wbić, wcisnąć, wkopać, wrosnąć, zakopać głęboko; głęboko nawilżać; kopać, przeorać, spulchnić; zaczerpnąć; spojrzeć komuś w oczy; cofnięty, tkwiący, wbity, wciśnięty, wkopany, wrośnięty, zanurzony, zakopany, zapadnięty; wcięty, wycięty; nasunięty (na czoło); osadzony

Cytaty

	Na ekranie pojawiła się wielka, ogorzała twarz mężczyzny o czarnych krzaczastych brwiach i głęboko osadzonych, również czarnych jak smoła oczach. „Rzeczywiście, Omar Szarif w szczytowej formie” - pomyślał Zygmunt i delikatnie odchylił się do przodu, by dostrzec Trawkę. Ta zapadła się głęboko w fotelu, skulona patrzyła w ekran. źródło: NKJP: Mariusz Sieniewicz: Czwarte niebo, 2003
	Patrzył mi głęboko w oczy, aż się zatrwożyłam, że ojej, co teraz! źródło: NKJP: Christian Skrzyposzek: Wolna Trybuna, 1999
	Trzeci osobnik w najwyższym stopniu mętny i podejrzany. Koszula w brzydką kratę, rozpięta zbyt głęboko na piersiach, wypuszczona na spodnie, z podwiniętymi rękawami. źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Tango, 1997
	Chłopak nasuwa głębiej kaszkiet. Kuli ramiona. źródło: NKJP: Teresa Bojarska: Świtanie, przemijanie, 1996
	Niełatwo tracę kontenans, więc maskując zaskoczenie skłoniłem się głęboko i pozdrowiłem go. źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Obłęd, 1983

Odmiana

część mowy: przysłówek

stopień równy	głęboko
stopień wyższy	głębiej

Składnia

głęboko

3. w przeszłości

Definicja

tak, że wiele czasu upłynęło od momentu, kiedy coś się zaczęło

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

Cytaty

Zrozumiał, że rozwiązanie zagadki tkwi głęboko w przeszłości i że morderca leży przed nim na blacie.

źródło: NKJP: Andrzej Kwietniewski: Blondynka z miasta Łodzi, 2008

Co więcej, im głębiej w czasie, tym świat zwierząt był mniej różnorodny i niezwykły.

źródło: NKJP: Jerzy Dzik: Dzieje życia na Ziemi. Wprowadzenie do paleobiologii, 2003

Odmiana

część mowy: przysłówek

stopień równy	głęboko
stopień wyższy	głębiej

Składnia

głęboko

4. oddychać

Definicja

mocniej niż zazwyczaj

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

Relacje znaczeniowe

antonimy:

płytko

Połączenia

głęboko oddychać, odetchnąć, westchnąć, zaciągnąć się (papierosem); spać głęboko

Cytaty

	- Tak, tak... - kiwnęła głową i nabrała głęboko powietrza. - No właśnie! Muszę się zająć pogrzebem. źródło: NKJP: Michał Bielecki: Dziewczyna z Banku Prowincjonalnego S.A., 1997
	Misia czuła jego wzrok jak niewygodne ubranie. Bała się poruszyć swobodnie, głębiej odetchnąć. Krępował ją. źródło: NKJP: Olga Tokarczuk: Prawiek i inne czasy, 1996
	Wbiegł do domu i zatrzasnął za sobą drzwi. Przez chwilę głęboko oddychał. Nie mógł opanować przestrachu: oto za chwilę ludzie zaczną go szukać. źródło: NKJP: Bronisław Świderski: Słowa obcego, 1998
	Zaciągnął się głęboko fajką i zza cienkiej zasłony dymu, zawstydzony jak piętnastolatek, ujawnił, w czym rzecz. źródło: NKJP: Mariusz Sieniewicz: Czwarte niebo, 2004
	Przed opuszczeniem domu wchodzę do dziecinnego pokoju, gdzie w dwu równych rządkach […] śpi głęboko najmłodsze pokolenie Japonii, ściskając w maleńkich łapkach lalki, misie i kolorowe pudełeczka. źródło: NKJP: Andrzej Urbańczyk: Dziękuję ci, Pacyfiku, 1997

Odmiana

część mowy: przysłówek

stopień równy	głęboko
stopień wyższy	głębiej

Składnia

głęboko

5. ingerować

Definicja

w sposób bardzo wyrazisty lub bardzo intensywny, znamionujący silne emocje, silną potrzebę czegoś lub nieodwracalny stan

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

głęboko ingerować, wnikać, zastanowić się; przeżyć, przeżywać
głęboko przemyślany; przekonany, przeświadczony, religijny, wierzący, zaangażowany; dotknięty, nieszczęśliwy, poruszony, rozczarowany, wstrząśnięty, wzruszony, zaniepokojony, zraniony; wdzięczny; krzywdzący; skrywany, wpojony, zakorzeniony; humanistyczny, ludzki, patriotyczny; nieetyczny, niemoralny; upośledzony

Cytaty

	- Jaka byłam głupia! To oczywiste, że ma żonę i dziecko. Oni wszyscy mają żony i dzieci. I Lone zamyśliła się głęboko. źródło: NKJP: Bronisław Świderski: Słowa obcego, 1998
	To dziwne doświadczenie sprawiło, że postanowiłam głębiej zastanowić się nad sobą, nad swoim postępowaniem, nad tym, co chcę w życiu robić. źródło: NKJP: Agnieszka Nowak: Weekend dialogu. Spotkanie Taize w Wilnie, Głos Ojca Pio, 2009
	Wartości wspólne dla szerszej społeczności czy narodu można przeżywać głęboko - identyfikując się, człowiek zyskuje siłę. źródło: NKJP: Barbara Ziembicka: Najprostszą drogą. Rozmowy z artystami, 1998
	Dziewczynka wyrosła na pannę nabożną, głęboko przejętą swoim posłannictwem. źródło: NKJP: Andrzej Szczypiorski: Początek, 1990
	To lekceważenie dotknęło mnie głęboko. źródło: NKJP: Stanisław Dygat: Jezioro Bodeńskie, 1946

Odmiana

część mowy: przysłówek

stopień równy	głęboko
stopień wyższy	głębiej

Frazeologizmy

ktoś ma w nosie
ktoś ma głęboko w rzyci
ktoś ma głęboko w nosie

Data ostatniej modyfikacji: 14.05.2025