UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

głęboko

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. głęboki

1. jest głęboko

Definicja

tak, że odległość od powierzchni czegoś do dna jest duża

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni odległość

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,

Relacje znaczeniowe

antonimy:

płytko

Cytaty

Brzeg jeziora był stromy, a woda ciemna. Bałam się sądząc, że albo jest bardzo głęboko, albo na dnie znajdują się korzenie nieopodal rosnących drzew lub inne rośliny, które mogłyby podrapać nogi.

źródło: NKJP: Katarzyna Ostrowska: Sny – klucz, 2001

Edyta, chcąc zerwać lilię wodną, wychyliła się zanadto i z krzykiem wpadła do wody. Hans musiał ją wtedy wyciągać, nie było zbyt głęboko, ale Edyta nie umiała pływać.

źródło: NKJP: Andrzej Zbych: Stawka większa niż życie, 1967

Wpadłem do morza wśród bryzgów i białych kropel. W miejscu, gdzie było głębiej, stanąłem zdyszany.

źródło: NKJP: Kazimierz Orłoś: Niebieski szklarz, 1996

Odmiana

część mowy: przysłówek

stopień równy	głęboko
stopień wyższy	głębiej

2. zakopać

Definicja

tak, że sięga, znajduje się lub jest wykonywane daleko od powierzchni czegoś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni odległość

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,

Połączenia

tkwić, utkwić, wbić, wcisnąć, wkopać, wrosnąć, zakopać głęboko; głęboko nawilżać; kopać, przeorać, spulchnić; zaczerpnąć; spojrzeć komuś w oczy; cofnięty, tkwiący, wbity, wciśnięty, wkopany, wrośnięty, zanurzony, zakopany, zapadnięty; wcięty, wycięty; nasunięty (na czoło); osadzony

Cytaty

	Na ekranie pojawiła się wielka, ogorzała twarz mężczyzny o czarnych krzaczastych brwiach i głęboko osadzonych, również czarnych jak smoła oczach. „Rzeczywiście, Omar Szarif w szczytowej formie” - pomyślał Zygmunt i delikatnie odchylił się do przodu, by dostrzec Trawkę. Ta zapadła się głęboko w fotelu, skulona patrzyła w ekran. źródło: NKJP: Mariusz Sieniewicz: Czwarte niebo, 2003
	Patrzył mi głęboko w oczy, aż się zatrwożyłam, że ojej, co teraz! źródło: NKJP: Christian Skrzyposzek: Wolna Trybuna, 1999
	Trzeci osobnik w najwyższym stopniu mętny i podejrzany. Koszula w brzydką kratę, rozpięta zbyt głęboko na piersiach, wypuszczona na spodnie, z podwiniętymi rękawami. źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Tango, 1997
	Chłopak nasuwa głębiej kaszkiet. Kuli ramiona. źródło: NKJP: Teresa Bojarska: Świtanie, przemijanie, 1996
	Niełatwo tracę kontenans, więc maskując zaskoczenie skłoniłem się głęboko i pozdrowiłem go. źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Obłęd, 1983

Odmiana

część mowy: przysłówek

stopień równy	głęboko
stopień wyższy	głębiej

Składnia

głęboko

3. w przeszłości

Definicja

tak, że wiele czasu upłynęło od momentu, kiedy coś się zaczęło

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

Cytaty

Zrozumiał, że rozwiązanie zagadki tkwi głęboko w przeszłości i że morderca leży przed nim na blacie.

źródło: NKJP: Andrzej Kwietniewski: Blondynka z miasta Łodzi, 2008

Co więcej, im głębiej w czasie, tym świat zwierząt był mniej różnorodny i niezwykły.

źródło: NKJP: Jerzy Dzik: Dzieje życia na Ziemi. Wprowadzenie do paleobiologii, 2003

Odmiana

część mowy: przysłówek

stopień równy	głęboko
stopień wyższy	głębiej

Składnia

głęboko

4. oddychać

Definicja

mocniej niż zazwyczaj

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

Relacje znaczeniowe

antonimy:

płytko

Połączenia

głęboko oddychać, odetchnąć, westchnąć, zaciągnąć się (papierosem); spać głęboko

Cytaty

	- Tak, tak... - kiwnęła głową i nabrała głęboko powietrza. - No właśnie! Muszę się zająć pogrzebem. źródło: NKJP: Michał Bielecki: Dziewczyna z Banku Prowincjonalnego S.A., 1997
	Misia czuła jego wzrok jak niewygodne ubranie. Bała się poruszyć swobodnie, głębiej odetchnąć. Krępował ją. źródło: NKJP: Olga Tokarczuk: Prawiek i inne czasy, 1996
	Wbiegł do domu i zatrzasnął za sobą drzwi. Przez chwilę głęboko oddychał. Nie mógł opanować przestrachu: oto za chwilę ludzie zaczną go szukać. źródło: NKJP: Bronisław Świderski: Słowa obcego, 1998
	Zaciągnął się głęboko fajką i zza cienkiej zasłony dymu, zawstydzony jak piętnastolatek, ujawnił, w czym rzecz. źródło: NKJP: Mariusz Sieniewicz: Czwarte niebo, 2004
	Przed opuszczeniem domu wchodzę do dziecinnego pokoju, gdzie w dwu równych rządkach […] śpi głęboko najmłodsze pokolenie Japonii, ściskając w maleńkich łapkach lalki, misie i kolorowe pudełeczka. źródło: NKJP: Andrzej Urbańczyk: Dziękuję ci, Pacyfiku, 1997

Odmiana

część mowy: przysłówek

stopień równy	głęboko
stopień wyższy	głębiej

Składnia

głęboko

5. ingerować

Definicja

w sposób bardzo wyrazisty lub bardzo intensywny, znamionujący silne emocje, silną potrzebę czegoś lub nieodwracalny stan

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

głęboko ingerować, wnikać, zastanowić się; przeżyć, przeżywać
głęboko przemyślany; przekonany, przeświadczony, religijny, wierzący, zaangażowany; dotknięty, nieszczęśliwy, poruszony, rozczarowany, wstrząśnięty, wzruszony, zaniepokojony, zraniony; wdzięczny; krzywdzący; skrywany, wpojony, zakorzeniony; humanistyczny, ludzki, patriotyczny; nieetyczny, niemoralny; upośledzony

Cytaty

	- Jaka byłam głupia! To oczywiste, że ma żonę i dziecko. Oni wszyscy mają żony i dzieci. I Lone zamyśliła się głęboko. źródło: NKJP: Bronisław Świderski: Słowa obcego, 1998
	To dziwne doświadczenie sprawiło, że postanowiłam głębiej zastanowić się nad sobą, nad swoim postępowaniem, nad tym, co chcę w życiu robić. źródło: NKJP: Agnieszka Nowak: Weekend dialogu. Spotkanie Taize w Wilnie, Głos Ojca Pio, 2009
	Wartości wspólne dla szerszej społeczności czy narodu można przeżywać głęboko - identyfikując się, człowiek zyskuje siłę. źródło: NKJP: Barbara Ziembicka: Najprostszą drogą. Rozmowy z artystami, 1998
	Dziewczynka wyrosła na pannę nabożną, głęboko przejętą swoim posłannictwem. źródło: NKJP: Andrzej Szczypiorski: Początek, 1990
	To lekceważenie dotknęło mnie głęboko. źródło: NKJP: Stanisław Dygat: Jezioro Bodeńskie, 1946

Odmiana

część mowy: przysłówek

stopień równy	głęboko
stopień wyższy	głębiej

Frazeologizmy

ktoś ma w nosie
ktoś ma głęboko w rzyci
ktoś ma głęboko w nosie

Data ostatniej modyfikacji: 25.04.2013