UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

bałwochwalca

Chronologizacja

2 połowa XVI w., Bańk

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. bałwochwalca
bałwochwalcy
ndepr
kwestion. bałwochwalce
depr
D. bałwochwalcy
bałwochwalców
C. bałwochwalcy
bałwochwalcom
B. bałwochwalcę
bałwochwalców
N. bałwochwalcą
bałwochwalcami
Ms. bałwochwalcy
bałwochwalcach
W. bałwochwalco
bałwochwalcy
ndepr
kwestion. bałwochwalce
depr

Pochodzenie

łac. īdōlolatra

z gr. eidōlolátrēs

Zob. bałwan, chwalić

1. poganin

Definicja

książk. 
osoba, która oddaje cześć bogom pogańskim i ich wizerunkom, albo przedmiotom, które uważa za święte

Noty o użyciu

Używane głównie w odniesieniu do czasów i realiów biblijnych i wczesnochrześcijańskich.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja wierzenia i przesądy

Cytaty

Równie szczupłą twarz ma święty Hieronim [...], który błagał Boga o odpuszczenie mu grzechów pogańskiej młodości, gdy, bałwochwalcą będąc, żadnych postów nie przestrzegał, a ochrzcił się w wieku lat dziewiętnastu dopiero, co w IV stuleciu było już wiekiem dojrzałym.

źródło: NKJP: Jerzy Madeyski: Walka karnawału z postem, Dziennik Polski, 2005-03-25

[...] z tego, co mówisz, często wynika, że nie wierzysz w takiego Boga, jaki się historycznie objawił człowiekowi i czego świadectwo mamy w Biblii. Jesteś być może jakimś bałwochwalcą, który stworzył sobie bożka na podobieństwo słońca, księżyca czy gwiazd [...].

źródło: NKJP: Internet

Niech powie bałwochwalca o kamieniu, drzewie lub każdym innym stworzeniu, że to jest prawdziwy Bóg, stwórca nieba i ziemi [...].

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Metamorfozy, 2004

Wiadomo, że w Starym Testamencie karano śmiercią bałwochwalców i bluźnierców. Stąd jeden tylko krok do traktowania średniowiecznych heretyków w taki sposób, w jaki traktowano starotestamentalnych bluźnierców.

źródło: NKJP: Daniel Olszewski: Dzieje chrześcijaństwa w zarysie, 1996

2. wielbiciel

Definicja

książk. 
osoba, która ma bardzo pozytywny i bezkrytyczny stosunek wobec kogoś lub czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia osób wchodzących w relacje międzyludzkie

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Cytaty

Wiele osób zdziwiło, że człowiek, który dał się poznać jako zdolny reporter, nagle przystąpił do gwardii X-a, a nawet stał się jego bałwochwalcą.

źródło: NKJP: Piotr Pytlakowski: Dziady, cz. V, Polityka, 2003-01-18

Nie jest on bałwochwalcą Francji - o nie, bardzo nie! - Przeciwnie, widzi doskonale wszystkie braki naszej nieco zabłąkanej dzisiaj „siostrzycy”.

źródło: NKJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Dziedzictwo Chopina i szkice muzyczne, 2010

Składnia

bez ograniczeń + bałwochwalca +
(KOGO / CZEGO)
Data ostatniej modyfikacji: 23.01.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj