UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

odkręcić się

Chronologizacja

1861, SJPWil

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. odkręcę się
odkręcimy się
2 os. odkręcisz się
odkręcicie się
3 os. odkręci się
odkręcą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. odkręciłem się
+(e)m się odkręcił
odkręciłam się
+(e)m się odkręciła
odkręciłom się
+(e)m się odkręciło
odkręciliśmy się
+(e)śmy się odkręcili
odkręciłyśmy się
+(e)śmy się odkręciły
2 os. odkręciłeś się
+(e)ś się odkręcił
odkręciłaś się
+(e)ś się odkręciła
odkręciłoś się
+(e)ś się odkręciło
odkręciliście się
+(e)ście się odkręcili
odkręciłyście się
+(e)ście się odkręciły
3 os. odkręcił się
odkręciła się
odkręciło się
odkręcili się
odkręciły się

bezosobnik: odkręcono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. odkręćmy się
2 os. odkręć się
odkręćcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. odkręciłbym się
bym się odkręcił
odkręciłabym się
bym się odkręciła
odkręciłobym się
bym się odkręciło
odkręcilibyśmy się
byśmy się odkręcili
odkręciłybyśmy się
byśmy się odkręciły
2 os. odkręciłbyś się
byś się odkręcił
odkręciłabyś się
byś się odkręciła
odkręciłobyś się
byś się odkręciło
odkręcilibyście się
byście się odkręcili
odkręciłybyście się
byście się odkręciły
3 os. odkręciłby się
by się odkręcił
odkręciłaby się
by się odkręciła
odkręciłoby się
by się odkręciło
odkręciliby się
by się odkręcili
odkręciłyby się
by się odkręciły

bezosobnik: odkręcono by się

bezokolicznik: odkręcić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: odkręciwszy się

gerundium: odkręcenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. odkręcenie się
odkręcenia się
D. odkręcenia się
odkręceń się
C. odkręceniu się
odkręceniom się
B. odkręcenie się
odkręcenia się
N. odkręceniem się
odkręceniami się
Ms. odkręceniu się
odkręceniach się
W. odkręcenie się
odkręcenia się

odpowiednik aspektowy: odkręcać się

Pochodzenie

Zob. kręcić

1. o śrubie

Definicja

obracając się na gwincie wysunąć się z czegoś, na czym było się nakręconym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Relacje znaczeniowe

synonimy:  otworzyć się

Połączenia

  • nakrętka, śruba odkręciła się

Cytaty

Przed wyjściem na stok zawsze sprawdzajmy, czy nie odkręciła się lub nie poluzowała któraś ze śrub w wiązaniu.

źródło: NKJP: (ICH): Smarowanie i ostrzenie, Dziennik Bałtycki, 2001-01-11

Wcześniej od jednego z autobusów odpadło koło, bo odkręciły się śruby.

źródło: NKJP: (pg): Koło się urwało, Dziennik Łódzki, 2006-04-05

[...] zardzewiała nakrętka nie odkręci się tak łatwo, ulega samozabezpieczeniu.

źródło: NKJP: Pierwszy lot Falcona 1 - winny przerdzewiały nit, Usenet -- pl.sci.kosmos, 2006-07-20

2. o kole

Definicja

utracić przymocowanie do czegoś za pomocą gwintu lub śruby

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  odpaść

Połączenia

  • tarcza odkręciła się; koło odkręciło się

Cytaty

Badająca wypadek komisja ustaliła, że jego przyczyną była pokrywa od maźnicy, która odkręciła się od poprzedniego pociągu.

źródło: NKJP: (TW): Kolejka do góry kołami, Gazeta Poznańska, 2001-10-02

Podczas jazdy w cysternie odkręcił się zbiornik na paliwo.

źródło: NKJP: (cir): Wyciek z cysterny w Zabierzowie, Gazeta Krakowska, 2004-08-21

Po wypadku odkręciła się tablica z przodu samochodu, ukazując właściwą.

źródło: NKJP: (AT): Ginęły dzieci, ginęli dorośli, Dziennik Bałtycki, 2003-05-12

Wystarczy (przede wszystkim!) kubeł wody i nieco mydła a także śrubokręt, by umyć to, co brudne, i przykręcić to, co zostało odkręcone lub odkręciło się samo.

źródło: NKJP: Koleją do Lwowa i z powrotem, Dziennik Polski, 2002-11-15

3. o słoiku

Definicja

przestać być zamkniętym w wyniku poluzowania się zakrętki

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Cytaty

Jak się okazało w Korbielowie na postoju, pusty słoik się odkręcił i zapaskudził resztkami sosu wszystko w kufrze

źródło: Internet: pentax.org.pl

Ja pasteryzuję max 5 minut, żeby nie rozgotować papryki. Tym razem miałam problem z jednym słoikiem, właśnie lekko się odkręcił, reszta trzyma. .

źródło: Internet: maluchy.pl

4. na pięcie

Definicja

pot. 
zmienić pozycję ciała, obracając się w przeciwnym kierunku

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni kierunek

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wykręcić się
hiperonimy:  obrócić się

Połączenia

  • odkręcić się do tyłu
  • odkręcić się na pięcie
  • odkręcić się w jakimś kierunku
  • odkręcić się i odejść

Cytaty

Adam zdumiony odłożył pędzelek. Odkręcił się w swoim obrotowym fotelu.

źródło: NKJP: Piotr Krawczyk: Plamka światła, 1997

Te dwie panie, które przeszły do finału i tym samym mnie wygryzły, po całym nagraniu programu odkręciły się ode mnie i nie powiedziały nawet „cześć”.

źródło: NKJP: B. Matusiak: Ilona Zmorzyńska: Nie mam nic do stracenia..., Tygodnik Ciechanowski, 2004-11-20

- Co ty na to? [...] - A on, że to, że śmo... I sto złotych chce mi dać... Odkręciłem się na pięcie.

źródło: NKJP: A. Fidrysiak: 15 arów niezgody, Tygodnik Ciechanowski, 2006-09-11

- A wy - odkręcił się w kierunku pustych szklanek i zacytował sam siebie - róbta, co chceta, a potem alleluja i do przodu.

źródło: NKJP: Raporty z każdym dniem starsze, www.forum.michalkiewicz.pl, 2006-10-06

Składnia

bez ograniczeń + odkręcić się +
(GDZIE)
Data ostatniej modyfikacji: 25.09.2015
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj