UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zmielić

zemleć

Chronologizacja

1907, Skarbiec wynalazków i praktycznych przepisów, books.google.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zmielę
 zmielimy
2 os. zmielisz
 zmielicie
3 os. zmieli
 zmielą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zmieliłem
+(e)m zmielił
 zmieliłam
+(e)m zmieliła
 zmieliłom
+(e)m zmieliło
 zmieliliśmy
+(e)śmy zmielili
 zmieliłyśmy
+(e)śmy zmieliły
2 os. zmieliłeś
+(e)ś zmielił
 zmieliłaś
+(e)ś zmieliła
 zmieliłoś
+(e)ś zmieliło
 zmieliliście
+(e)ście zmielili
 zmieliłyście
+(e)ście zmieliły
3 os. zmielił
 zmieliła
 zmieliło
 zmielili
 zmieliły

bezosobnik: zmielono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zmielmy
2 os. zmiel
 zmielcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zmieliłbym
bym zmielił
 zmieliłabym
bym zmieliła
 zmieliłobym
bym zmieliło
 zmielilibyśmy
byśmy zmielili
 zmieliłybyśmy
byśmy zmieliły
2 os. zmieliłbyś
byś zmielił
 zmieliłabyś
byś zmieliła
 zmieliłobyś
byś zmieliło
 zmielilibyście
byście zmielili
 zmieliłybyście
byście zmieliły
3 os. zmieliłby
by zmielił
 zmieliłaby
by zmieliła
 zmieliłoby
by zmieliło
 zmieliliby
by zmielili
 zmieliłyby
by zmieliły

bezosobnik: zmielono by

bezokolicznik: zmielić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zmieliwszy

gerundium: zmielenie

imiesłów przymiotnikowy bierny: zmielony

odpowiednik aspektowy: mielić

Pochodzenie

Por.  mielić , zob.  mleć 

1. ziarno

Definicja

zrobić z czegoś miazgę lub proszek w urządzeniu z obracającymi się częściami

Warianty

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  rozetrzeć

Połączenia

  • zmielić bułkę, cebulkę, cukier, kawę, mak, mięso, migdały, nasiona, ziemniaki; banknoty, beton, szkło
  • zmielić na cukier puder, na mąkę, na proch, na proszek, na pył
  • zmielić w maszynce do mięsa, w młynku
  • zmielić dobrze, dokładnie, drobno, grubo
  • należy, trzeba zmielić
  • zmielić i doprawić; sparzyć i zmielić
  • zmielony kminek, pieprz, ser; zmielona kawa, wątróbka; zmielone ziarno; zmielone goździki, migdały, nasiona

Cytaty

Niedawno odwiedziłem kuzynkę [...]. Jest samotna, niezbyt sprawna fizycznie, więc poprosiła mnie, bym jej pomógł zmielić kawę.

źródło: NKJP: Tadeusz Samselski: Co z tym mieleniem? Mielić? Melić? Czy mleć?, Nakielski Czas, 2008-03-12

Żeby wyprodukować jedną kilowatogodzinę, trzeba wydobyć spod ziemi 400 g węgla [...], zmielić na pył, spalić w kotle [...], zamieniając wodę na parę, podgrzać ją do 540 stopni, sprężyć do 140 atmosfer i jej energię, poprzez turbinę i generator, zmienić w prąd.

źródło: NKJP: Siekierkiezada, Gazeta Wyborcza, 1992-01-07

Przede wszystkim jednak nasiona trzeba bardzo dobrze zmielić w młynku, po czym sproszkowaną rutę zalać wodą z sokiem cytrynowym [...]. Następnie pozostawić na kilkanaście minut i wypić.

źródło: NKJP: Peganum Harmala - Ruta Stepowa, 2008-10-02, Internet

Jeżeli zmielimy na mąkę dowolne ziarno i następnie otrzymaną mąkę połączymy z wodą [...], otrzymamy krem zbożowy.

źródło: NKJP: Stanisława Olko: Makrobiotyka w polskiej kuchni, czyli powrót do dawnego naturalnego sposobu odżywiania, 1994

Składnia

Rzosobowy + zmielić +
CO + (na CO) + (w CZYM)
Rznieżywotny + zmielić +
CO + (na CO)

2. mąkę

Definicja

uzyskać poprzez rozcieranie czegoś

Warianty

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Połączenia

  • zmielić mąkę

Cytaty

Dzisiaj w prasie czytałem artykuły o tym, że organizacje charytatywne, wojsko, szkoły nie poradzą sobie z półtuszami, nie poradzą sobie z mąką, z mlekiem, z miodem, z mlekiem w proszku. Poradzą sobie. Te półtusze zagospodarują, gdzieś usługowo zmielą mąkę, wypieką bułki.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 03.07.2002

Na opłatki brano najlepsze ziarna i mielono je w specjalnych, tylko do tego celu używanych młynkach. Mąki w nich zmielonej nie wolno było używać do wypieku innego chleba.

źródło: NKJP: Barbara Chabior: Anielski chleb miłości, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2003-12-24

Wydaje się, że można już zbudować automatyczne kombajny górnicze, które kruszyłyby urobek na dnie oceanu i podawały zmieloną masę rurociągiem na powierzchnię.

źródło: NKJP: Mirosław Rutkowski: Górnictwo sięga dna, Polityka, 2007, nr 2629

Składnia

bez ograniczeń + zmielić +
CO + (w CZYM)

3. przekleństwo

Definicja

wypowiedzieć coś niewyraźnie, przez zaciśnięte zęby

Warianty

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wymamrotać

Połączenia

  • zmielić przekleństwo
  • zmielić w zębach

Cytaty

Chłopak zmielił przekleństwo w zębach i odszedł.

źródło: Internet

W tym momencie Olaf szarpnął go za ramię, szepcząc coś do ucha. Łysy tylko zmielił przekleństwo pod nosem i krzyknął do siedzącego przy stole mężczyzny.

źródło: Internet

[…] zmieliłem w ustach rozmaite, cięższe epitety, patrząc na zgiętą kierownicę, zwichrowane koło oraz inne nieszczęścia, czyli doszczętnie skasowany rower.

źródło: NKJP: Anna Piliszewska: Katastrofa, Akant, 2007-08

Składnia

Rzosobowy + zmielić +
CO + (w CZYM)
Data ostatniej modyfikacji: 14.03.2024
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN