Chronologizacja
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m2, m3
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | bełt |
bełty |
|
D. | bełta bełtu |
bełtów |
|
C. | bełtowi |
bełtom |
|
B. | bełta bełt |
bełty |
|
N. | bełtem |
bełtami |
|
Ms. | bełcie |
bełtach |
|
W. | bełcie |
bełty |
Pochodzenie
Od bełtać 'mącić ciecz' (z płn. psł. * bl̥tati ). Zn. 'nasada strzały', 'strzała' być może przez podobieństwo kształtu rozwidlonego tylca strzały do bełtaczki-mątewki służącej do mieszania zupy w garnku (Bańk).
1. nasada strzały
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna broń
Połączenia
- bełt strzały
Cytaty
W pierwszym wykopie odsłonięto fragmenty muru kamiennego, skorupy glinianych naczyń, ułamki kości zwierzęcych oraz grot i bełt strzały do kuszy. źródło: NKJP: (WOJ.): Kto odsłoni tajemnice?, Dziennik Polski, 2006-12-09 |
|
Na giełdach staroci wciąż można znaleźć groty czy bełty strzał wykopane w ruinach zamków. źródło: NKJP: (Para): Sezon na skarby, Trybuna Śląska, 2001-07-12 |
|
Podczas remontu we wnętrzu baszty archeolodzy odnaleźli wiele cennych przedmiotów, m.in. ceramikę, toporki, żelazne bełty (niektóre znaleziska można oglądać na ekspozycji archeologicznej w podziemiach zamku). źródło: NKJP: (JOL): Kiedyś było tu..., Dziennik Polski, 2006-07-01 |
2. strzała
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna broń
Relacje znaczeniowe
hiperonimy: | strzała |
Połączenia
- bełt z kuszy
- grot bełta
- bełt trafił kogoś
Cytaty
Róg z rozpaczliwą determinacją znów napiął kuszę, osadził w łożu drugi bełt i posłał go między trzciny. źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Naznaczeni błękitem. Kamień na szczycie. Kroniki Drugiego Kręgu. Księga I, cz 1, 2005 |
|
Malborscy rycerze twierdzą, że trudno jest kultywować dawne zwyczaje. Brakuje miejsc, w których można strzelać z kuszy czy łuku, a sprzęt i stroje stylizowane na średniowieczne są bardzo drogie. Najprostsza kusza kosztuje ok. 1200 zł, jeden bełt, czyli strzała do niej - 5 zł. źródło: NKJP: Dorota Ardziejewska: Zamek mamy tylko w nazwie, Dziennik Bałtycki, 2000-07-22 |
|
W stronę leśnego gąszczu poszybowało kilka bełtów z kusz, jednak zwinnie kryjący się za drzewami Rusin nie był łatwym celem. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Metamorfozy, 2004 |
3.a wino
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie używki
Relacje znaczeniowe
Połączenia
- tani bełt
- napić się, pić bełta
Cytaty
Przez długie lata życia w Peerelu przywykłem do tego, że pośród lekkich alkoholi rozróżniano wina owocowe (wśród których królował bełt patykiem pisany) i gronowe, które w oczach znawców dzieliły się wedle koloru na te czerwone i te białe. źródło: NKJP: Krzysztof Zanussi: Winny suplement, Polityka, 2002-05-18 |
|
Nic się tutaj nie zmienia. Wciąż brud, smród i ubóstwo - skojarzył bez jakiejkolwiek emocji - tylko trzydzieści kilka lat temu nie prowadzili tu sklepów z najtańszym bełtem. Za to na Włókienniczej wódkę trzymali w co drugiej bramie. źródło: NKJP: Andrzej Kwietniewski: Blondynka z miasta Łodzi, 2008 |
|
Pije od lat, najpierw z pensji w Ursusie, potem z 317 zł zasiłku, teraz za to, co się skombinuje. Niby pije szlachetnie, nie jak lumpy, bo tylko w weekendy i tylko wino Wisienka, nie jakieś bełty. źródło: NKJP: Edyta Gietka: Ile kosztuje pijak?, Polityka, 2006-08-26 |
3.b porcja
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie używki
Cytaty
Kiedy mają kogoś okraść albo komuś dać po głowie, najpierw potrzebują czegoś na odwagę. Najsampierw więc, planując przestępstwo, idą do sklepu, kupują bełta i wypijają go duszkiem. Bełt dodaje odwagi, zwłaszcza zawarta w nim siarka. źródło: NKJP: Coś na odwagę, Dziennik Polski, 2002-04-15 |
|
Ale pewnie się nie wyrwali, dalej tam siedzą, tylko gęby już maja przepite, sine, i codziennie tylko jeden problem, skąd wziąć pięć złotych na jakiegoś bełta. źródło: NKJP: Marek Sobół: Mojry, 2005 |
|
A Polak na służbie u Niemca być nie może, patriotyzm wymaga, żeby raczej leżał brzuchem do góry i raczył się bełtem, na który złoży się cały naród w ramach polityki socjalnej. źródło: NKJP: Polityka i obyczaje, Polityka, nr 2334, 2002-01-26 |
4. wypowiedź
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka wytwory działań intelektualnych człowieka
Relacje znaczeniowe
hiperonimy: | wypowiedź |
Cytaty
Oddać Pućce sprawiedliwość. Oczywiście nie za ten przydługi, pretensjonalny bełt o niczym. źródło: NKJP: Tadeusz Zimecki: Ja, Franek..., 2001 |