UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

duchota

Chronologizacja

1891, SJPDor

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. duchota
duchoty
D. duchoty
duchot
C. duchocie
duchotom
B. duchotę
duchoty
N. duchotą
duchotami
Ms. duchocie
duchotach
W. duchoto
duchoty

Pochodzenie

Zob. dusić, duszny

1. tropikalna

Definicja

gorące, parne, wilgotne, nieświeże powietrze, utrudniające swobodne oddychanie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda warunki atmosferyczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  duszność
hiperonimy:  powietrze

Połączenia

  • babilońska; niemiłosierna, nieprawdopodobna, potworna, straszna duchota
  • duchota w autobusie, w tramwaju; w domu, w namiocie, w piwiarni, w sali; w środku...
  • duchota i fetor, duchota i upał; ciasnota i duchota, tłok i duchota, ścisk i duchota; kurz i duchota, skwar i duchota, smród i duchota, wilgoć i duchota
  • duchota dokuczała, panowała

Cytaty

Na dworze było 30-40 stopni, panowała duchota i ciężko było oddychać.

źródło: NKJP: Wojciech Koerber: Straszyli krzywymi nogami, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2006-08-23

Poczucie gorąca i duchoty wzmaga brak odpowiedniego ruchu powietrza w mieszkaniu.

źródło: NKJP: (mag): Jak przetrwać upał w mieście, Dziennik Łódzki, 2005-06-07

.W izbie też ciemno. I cuchnęło zaprzałym, dusznym gorącem. Pozamykane szczelnie okna, aż zatykało od duchoty.

źródło: NKJP: Marek Nowakowski: Gdzie jest droga na walne?, 2007

W bydlęcym wagonie, który otwierano raz dziennie, w niewyobrażalnej duchocie i ścisku dotarliśmy do Krakowa.

źródło: NKJP: (rtk): Rachunek strat, Gazeta Krakowska, 2004-09-11

2. prowincjonalna

Definicja

książk.  pejorat. 
ogół warunków ograniczających czyjąś swobodę postępowania i rozwój

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Połączenia

  • ideologiczna, intelektualna, prowincjonalna... duchota
  • duchota układów, związku; stalinizmu...

Cytaty

W wielu wywiadach żałowałaś, że mieszkasz w Polsce. Basiu, czy ty dobrze się tu czujesz, gdzie, jak mówisz, tak wiele jest kołtuństwa i zaściankowości? - Przecież tu mieszkam, działam, choć przyznaję, że niekiedy polska duchota mnie zadziwia.

źródło: NKJP: Paweł Smoleński: JA, MY, WY, ONI, Gazeta Wyborcza, 1996-01-04

Nie polubił duchoty układów lokalnych, pojechał do Londynu.

źródło: NKJP: Ewa Winnicka: Ręce przy sobie!, Polityka, 2009-02-28

Ruszyli zatem, rozpychając się łokciami i mówiąc do siebie o dziwnie zawiesistej, śmierdzącej atmosferze panującej ostatnio w studenckim klubie Pałacyk, o duchocie intelektualnej na wydziale prawa Uniwersytetu imienia Bolesława Bieruta, o tym całym wszechpotężnym moralnym bajzlu otaczającym ich pęd ku gwiazdom.

źródło: NKJP: Józef Łoziński: Holding i reszta albo Jak zostać bogatym w biednym państwie, 2006

Niedługo po nalotach NATO na Serbię Czarnogóra oficjalnie zaczyna narzekać na duchotę związku z republiką serbską.

źródło: NKJP: Natalia Gańko: Dwugłowe cielę, Polityka, 2006-05-20

Składnia

bez ograniczeń + duchota +
(CZEGO)
bez ograniczeń + duchota +
(JAKA)
Data ostatniej modyfikacji: 05.08.2015
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj