UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zszywać

rzadziej kwestion. zeszywać

Chronologizacja

1418, SStp

Pochodzenie

W etymologicznym związku z szyć (zob.)

1. dziurę

Definicja

łączyć brzegi tkaniny lub skóry za pomocą igły i nici

Warianty

  • rzadziej kwestion. zeszywać

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zaszywać
hiperonimy:  łączyć

Połączenia

  • zszywać tkaninę

Cytaty

Pospiesznie, kilkoma ściegami „na moc” zszywam zauważone w ostatniej chwili rozprucie żagla – zapewne pamiątka po najkrótszym rejsie z Jokohamy.

źródło: KWSJP: Andrzej Urbańczyk: Dziękuję ci, Pacyfiku, 1985

Teresa zszywa rozdarte spodnie Pawła, wiedząc, że jutro czy pojutrze rozedrze swoje Gaweł, a ty spostrzegasz, że w domu nie ma chleba, bo matka prosiła przed wyjściem, żebyś kupił, a ty zapomniałeś.

źródło: KWSJP: Anka Kowalska: Pestka

Sama również naprawia odzież, zszywa rozprucia, naprawia suwaki, przyszywa guziki.

źródło: NKJP: Pani, się nie zabiera cudzych rzeczy...!, Tygodnik Ciechanowski, 2004-03-11

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zszywam
zszywamy
2 os. zszywasz
zszywacie
3 os. zszywa
zszywają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zszywałem
+(e)m zszywał
zszywałam
+(e)m zszywała
zszywałom
+(e)m zszywało
zszywaliśmy
+(e)śmy zszywali
zszywałyśmy
+(e)śmy zszywały
2 os. zszywałeś
+(e)ś zszywał
zszywałaś
+(e)ś zszywała
zszywałoś
+(e)ś zszywało
zszywaliście
+(e)ście zszywali
zszywałyście
+(e)ście zszywały
3 os. zszywał
zszywała
zszywało
zszywali
zszywały

bezosobnik: zszywano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę zszywał
będę zszywać
będę zszywała
będę zszywać
będę zszywało
będę zszywać
będziemy zszywali
będziemy zszywać
będziemy zszywały
będziemy zszywać
2 os. będziesz zszywał
będziesz zszywać
będziesz zszywała
będziesz zszywać
będziesz zszywało
będziesz zszywać
będziecie zszywali
będziecie zszywać
będziecie zszywały
będziecie zszywać
3 os. będzie zszywał
będzie zszywać
będzie zszywała
będzie zszywać
będzie zszywało
będzie zszywać
będą zszywali
będą zszywać
będą zszywały
będą zszywać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zszywajmy
2 os. zszywaj
zszywajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zszywałbym
bym zszywał
zszywałabym
bym zszywała
zszywałobym
bym zszywało
zszywalibyśmy
byśmy zszywali
zszywałybyśmy
byśmy zszywały
2 os. zszywałbyś
byś zszywał
zszywałabyś
byś zszywała
zszywałobyś
byś zszywało
zszywalibyście
byście zszywali
zszywałybyście
byście zszywały
3 os. zszywałby
by zszywał
zszywałaby
by zszywała
zszywałoby
by zszywało
zszywaliby
by zszywali
zszywałyby
by zszywały

bezosobnik: zszywano by

bezokolicznik: zszywać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zszywając

gerundium: zszywanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zszywanie
zszywania
D. zszywania
zszywań
C. zszywaniu
zszywaniom
B. zszywanie
zszywania
N. zszywaniem
zszywaniami
Ms. zszywaniu
zszywaniach
W. zszywanie
zszywania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zszywający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zszywający
zszywający
zszywający
zszywające
zszywająca
D. zszywającego
zszywającego
zszywającego
zszywającego
zszywającej
C. zszywającemu
zszywającemu
zszywającemu
zszywającemu
zszywającej
B. zszywającego
zszywającego
zszywający
zszywające
zszywającą
N. zszywającym
zszywającym
zszywającym
zszywającym
zszywającą
Ms. zszywającym
zszywającym
zszywającym
zszywającym
zszywającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zszywający
zszywający
zszywające
zszywające
D. zszywających
zszywających
zszywających
zszywających
C. zszywającym
zszywającym
zszywającym
zszywającym
B. zszywających
zszywających
zszywających
zszywające
N. zszywającymi
zszywającymi
zszywającymi
zszywającymi
Ms. zszywających
zszywających
zszywających
zszywających

imiesłów przymiotnikowy bierny: zszywany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zszywany
zszywany
zszywany
zszywane
zszywana
D. zszywanego
zszywanego
zszywanego
zszywanego
zszywanej
C. zszywanemu
zszywanemu
zszywanemu
zszywanemu
zszywanej
B. zszywanego
zszywanego
zszywany
zszywane
zszywaną
N. zszywanym
zszywanym
zszywanym
zszywanym
zszywaną
Ms. zszywanym
zszywanym
zszywanym
zszywanym
zszywanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zszywani
zszywani
zszywane
zszywane
D. zszywanych
zszywanych
zszywanych
zszywanych
C. zszywanym
zszywanym
zszywanym
zszywanym
B. zszywanych
zszywanych
zszywanych
zszywane
N. zszywanymi
zszywanymi
zszywanymi
zszywanymi
Ms. zszywanych
zszywanych
zszywanych
zszywanych

odpowiednik aspektowy: zszyć

Składnia

Rzosobowy + zszywać +
CO

Informacja normatywna

Uznawane za niepoprawne: zeszywać

2. pacjenta

Definicja

za pomocą igły i nici chirurgicznych łączyć brzegi skóry lub krawędzie innej żywej tkanki

Warianty

  • rzadziej kwestion. zeszywać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie leki i sposoby leczenia, zabiegi, sprzęty medyczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  szyć, zaszywać

Połączenia

  • lekarz zszywa
  • zszywać krocze, ranę; pacjenta

Cytaty

Od jutra chirurdzy zaczną krzywo zszywać pacjentów, bo pensje małe?

źródło: NKJP: Internet

Pracuję często w trzech salach, w których jednocześnie odbywają się operacje, ale nie otwieram i nie zszywam pacjentów.

źródło: NKJP: Barbara Pietkiewicz: Polityka, 2007-05-12

Po dwóch opakowaniach czegoś tam wyszła na ulicę. Kiedy zszywano ją po wypadku, nie musiano nawet znieczulać.

źródło: NKJP: Małgorzata Saramonowicz: Siostra, 1996

Na jednej z rąk trzeba było zszywać skórę, przy drugiej obeszło się bez tego.

źródło: KWSJP: Maciej Pinkwart: Dziewczyna z Ipanemy, 2003

Po wstępnych oględzinach pielęgniarka zaczęła zszywać ranę bez znieczulenia.

źródło: KWSJP: Ewa Grocholska: Tajemnice długowieczności, Tygodnik Podhalański, 1999, nr 9

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zszywam
zszywamy
2 os. zszywasz
zszywacie
3 os. zszywa
zszywają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zszywałem
+(e)m zszywał
zszywałam
+(e)m zszywała
zszywałom
+(e)m zszywało
zszywaliśmy
+(e)śmy zszywali
zszywałyśmy
+(e)śmy zszywały
2 os. zszywałeś
+(e)ś zszywał
zszywałaś
+(e)ś zszywała
zszywałoś
+(e)ś zszywało
zszywaliście
+(e)ście zszywali
zszywałyście
+(e)ście zszywały
3 os. zszywał
zszywała
zszywało
zszywali
zszywały

bezosobnik: zszywano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę zszywał
będę zszywać
będę zszywała
będę zszywać
będę zszywało
będę zszywać
będziemy zszywali
będziemy zszywać
będziemy zszywały
będziemy zszywać
2 os. będziesz zszywał
będziesz zszywać
będziesz zszywała
będziesz zszywać
będziesz zszywało
będziesz zszywać
będziecie zszywali
będziecie zszywać
będziecie zszywały
będziecie zszywać
3 os. będzie zszywał
będzie zszywać
będzie zszywała
będzie zszywać
będzie zszywało
będzie zszywać
będą zszywali
będą zszywać
będą zszywały
będą zszywać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zszywajmy
2 os. zszywaj
zszywajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zszywałbym
bym zszywał
zszywałabym
bym zszywała
zszywałobym
bym zszywało
zszywalibyśmy
byśmy zszywali
zszywałybyśmy
byśmy zszywały
2 os. zszywałbyś
byś zszywał
zszywałabyś
byś zszywała
zszywałobyś
byś zszywało
zszywalibyście
byście zszywali
zszywałybyście
byście zszywały
3 os. zszywałby
by zszywał
zszywałaby
by zszywała
zszywałoby
by zszywało
zszywaliby
by zszywali
zszywałyby
by zszywały

bezosobnik: zszywano by

bezokolicznik: zszywać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zszywając

gerundium: zszywanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zszywanie
zszywania
D. zszywania
zszywań
C. zszywaniu
zszywaniom
B. zszywanie
zszywania
N. zszywaniem
zszywaniami
Ms. zszywaniu
zszywaniach
W. zszywanie
zszywania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zszywający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zszywający
zszywający
zszywający
zszywające
zszywająca
D. zszywającego
zszywającego
zszywającego
zszywającego
zszywającej
C. zszywającemu
zszywającemu
zszywającemu
zszywającemu
zszywającej
B. zszywającego
zszywającego
zszywający
zszywające
zszywającą
N. zszywającym
zszywającym
zszywającym
zszywającym
zszywającą
Ms. zszywającym
zszywającym
zszywającym
zszywającym
zszywającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zszywający
zszywający
zszywające
zszywające
D. zszywających
zszywających
zszywających
zszywających
C. zszywającym
zszywającym
zszywającym
zszywającym
B. zszywających
zszywających
zszywających
zszywające
N. zszywającymi
zszywającymi
zszywającymi
zszywającymi
Ms. zszywających
zszywających
zszywających
zszywających

imiesłów przymiotnikowy bierny: zszywany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zszywany
zszywany
zszywany
zszywane
zszywana
D. zszywanego
zszywanego
zszywanego
zszywanego
zszywanej
C. zszywanemu
zszywanemu
zszywanemu
zszywanemu
zszywanej
B. zszywanego
zszywanego
zszywany
zszywane
zszywaną
N. zszywanym
zszywanym
zszywanym
zszywanym
zszywaną
Ms. zszywanym
zszywanym
zszywanym
zszywanym
zszywanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zszywani
zszywani
zszywane
zszywane
D. zszywanych
zszywanych
zszywanych
zszywanych
C. zszywanym
zszywanym
zszywanym
zszywanym
B. zszywanych
zszywanych
zszywanych
zszywane
N. zszywanymi
zszywanymi
zszywanymi
zszywanymi
Ms. zszywanych
zszywanych
zszywanych
zszywanych

odpowiednik aspektowy: zszyć

Składnia

Rzosobowy + zszywać +
KOGO/CO

Informacja normatywna

Uznawane za niepoprawne: zeszywać

3. kartki

Definicja

łączyć kartki przy użyciu zszywek lub nici

Noty o użyciu

Uznawane za niepoprawne: zeszywać.

Warianty

  • rzadziej kwestion. zeszywać

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Relacje znaczeniowe

antonimy:  rozszywać
hiperonimy:  łączyć

Połączenia

  • zszywać kartki

Cytaty

Ludzie przepisywali je sobie (zszywali kartki papieru w książeczki poezji) wraz z cała poezją, którą dzięki Tobie w Gusen żyliśmy wprost namiętnie.

źródło: KWSJP: Włodzimierz Wnuk: Byłem z wami, 1985

Zszywki do automatów charakteryzują się różną szerokością i wysokością, stosowną do liczby zszywanych kartek.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zszywam
zszywamy
2 os. zszywasz
zszywacie
3 os. zszywa
zszywają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zszywałem
+(e)m zszywał
zszywałam
+(e)m zszywała
zszywałom
+(e)m zszywało
zszywaliśmy
+(e)śmy zszywali
zszywałyśmy
+(e)śmy zszywały
2 os. zszywałeś
+(e)ś zszywał
zszywałaś
+(e)ś zszywała
zszywałoś
+(e)ś zszywało
zszywaliście
+(e)ście zszywali
zszywałyście
+(e)ście zszywały
3 os. zszywał
zszywała
zszywało
zszywali
zszywały

bezosobnik: zszywano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę zszywał
będę zszywać
będę zszywała
będę zszywać
będę zszywało
będę zszywać
będziemy zszywali
będziemy zszywać
będziemy zszywały
będziemy zszywać
2 os. będziesz zszywał
będziesz zszywać
będziesz zszywała
będziesz zszywać
będziesz zszywało
będziesz zszywać
będziecie zszywali
będziecie zszywać
będziecie zszywały
będziecie zszywać
3 os. będzie zszywał
będzie zszywać
będzie zszywała
będzie zszywać
będzie zszywało
będzie zszywać
będą zszywali
będą zszywać
będą zszywały
będą zszywać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zszywajmy
2 os. zszywaj
zszywajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zszywałbym
bym zszywał
zszywałabym
bym zszywała
zszywałobym
bym zszywało
zszywalibyśmy
byśmy zszywali
zszywałybyśmy
byśmy zszywały
2 os. zszywałbyś
byś zszywał
zszywałabyś
byś zszywała
zszywałobyś
byś zszywało
zszywalibyście
byście zszywali
zszywałybyście
byście zszywały
3 os. zszywałby
by zszywał
zszywałaby
by zszywała
zszywałoby
by zszywało
zszywaliby
by zszywali
zszywałyby
by zszywały

bezosobnik: zszywano by

bezokolicznik: zszywać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zszywając

gerundium: zszywanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zszywanie
zszywania
D. zszywania
zszywań
C. zszywaniu
zszywaniom
B. zszywanie
zszywania
N. zszywaniem
zszywaniami
Ms. zszywaniu
zszywaniach
W. zszywanie
zszywania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zszywający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zszywający
zszywający
zszywający
zszywające
zszywająca
D. zszywającego
zszywającego
zszywającego
zszywającego
zszywającej
C. zszywającemu
zszywającemu
zszywającemu
zszywającemu
zszywającej
B. zszywającego
zszywającego
zszywający
zszywające
zszywającą
N. zszywającym
zszywającym
zszywającym
zszywającym
zszywającą
Ms. zszywającym
zszywającym
zszywającym
zszywającym
zszywającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zszywający
zszywający
zszywające
zszywające
D. zszywających
zszywających
zszywających
zszywających
C. zszywającym
zszywającym
zszywającym
zszywającym
B. zszywających
zszywających
zszywających
zszywające
N. zszywającymi
zszywającymi
zszywającymi
zszywającymi
Ms. zszywających
zszywających
zszywających
zszywających

imiesłów przymiotnikowy bierny: zszywany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zszywany
zszywany
zszywany
zszywane
zszywana
D. zszywanego
zszywanego
zszywanego
zszywanego
zszywanej
C. zszywanemu
zszywanemu
zszywanemu
zszywanemu
zszywanej
B. zszywanego
zszywanego
zszywany
zszywane
zszywaną
N. zszywanym
zszywanym
zszywanym
zszywanym
zszywaną
Ms. zszywanym
zszywanym
zszywanym
zszywanym
zszywanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zszywani
zszywani
zszywane
zszywane
D. zszywanych
zszywanych
zszywanych
zszywanych
C. zszywanym
zszywanym
zszywanym
zszywanym
B. zszywanych
zszywanych
zszywanych
zszywane
N. zszywanymi
zszywanymi
zszywanymi
zszywanymi
Ms. zszywanych
zszywanych
zszywanych
zszywanych

odpowiednik aspektowy: zszyć

Inne uwagi

zwykle imb

Składnia

bez ograniczeń + zszywać +
CO + (CZYM)
Data ostatniej modyfikacji: 25.01.2024
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj