Chronologizacja
Na podstawie indeksu haseł
Pochodzenie
Zob. kryć
1. kosztowności
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu
Połączenia
- ukrywać dokumenty, dowody, kosztowności, skarb, złoto; bandytę, dziecko, powstańców, uciekinierów, uchodźców, Żydów
- ukrywać pod kocem, pod koszulą, pod marynarką, pod podłogą, pod połą
- ukrywać przed ludźmi, przed Niemcami, przed policją, przed sąsiadami
- ukrywać w dłoni, w kącie, w kieszeni, w lesie, w piwnicy
- ukrywać za pazuchą, za plecami
Cytaty
Do dziś jeszcze nie mogę uwolnić się od pamięci całej rodziny powieszonej na starym wiązie na środku sąsiedniej wsi za to, że ukrywali rannego partyzanta. źródło: KWSJP: Józef Kozak: Dziwoląg, 1966 |
|
Odruchowo ukrywa ognik papierosa, by nie zostać spostrzeżonym z zewnątrz. źródło: KWSJP: Ryszard Lassota: Tajemnica, 1978 |
|
Pochowano ją na katolickim cmentarzu jako Zofię – pod tym imieniem ukrywał ją przed Niemcami Aleksander. źródło: NKJP: Marian Marzyński: Sennik polsko-żydowski, 2005 |
|
Filozof pożyczył Natalii książkę, którą ukrywała przed Michałem, bo na każdej niemal stronie roiło się od wulgarnych słów. źródło: NKJP: Paulina Grych: Numer zerowy, 2007 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
ukrywam |
ukrywamy |
|||
2 os. |
ukrywasz |
ukrywacie |
|||
3 os. |
ukrywa |
ukrywają |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ukrywałem +(e)m ukrywał |
ukrywałam +(e)m ukrywała |
ukrywałom +(e)m ukrywało |
ukrywaliśmy +(e)śmy ukrywali |
ukrywałyśmy +(e)śmy ukrywały |
2 os. |
ukrywałeś +(e)ś ukrywał |
ukrywałaś +(e)ś ukrywała |
ukrywałoś +(e)ś ukrywało |
ukrywaliście +(e)ście ukrywali |
ukrywałyście +(e)ście ukrywały |
3 os. |
ukrywał |
ukrywała |
ukrywało |
ukrywali |
ukrywały |
bezosobnik: ukrywano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę ukrywał będę ukrywać |
będę ukrywała będę ukrywać |
będę ukrywało będę ukrywać |
będziemy ukrywali będziemy ukrywać |
będziemy ukrywały będziemy ukrywać |
2 os. |
będziesz ukrywał będziesz ukrywać |
będziesz ukrywała będziesz ukrywać |
będziesz ukrywało będziesz ukrywać |
będziecie ukrywali będziecie ukrywać |
będziecie ukrywały będziecie ukrywać |
3 os. |
będzie ukrywał będzie ukrywać |
będzie ukrywała będzie ukrywać |
będzie ukrywało będzie ukrywać |
będą ukrywali będą ukrywać |
będą ukrywały będą ukrywać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
ukrywajmy |
|
2 os. |
ukrywaj |
ukrywajcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ukrywałbym bym ukrywał |
ukrywałabym bym ukrywała |
ukrywałobym bym ukrywało |
ukrywalibyśmy byśmy ukrywali |
ukrywałybyśmy byśmy ukrywały |
2 os. |
ukrywałbyś byś ukrywał |
ukrywałabyś byś ukrywała |
ukrywałobyś byś ukrywało |
ukrywalibyście byście ukrywali |
ukrywałybyście byście ukrywały |
3 os. |
ukrywałby by ukrywał |
ukrywałaby by ukrywała |
ukrywałoby by ukrywało |
ukrywaliby by ukrywali |
ukrywałyby by ukrywały |
bezosobnik: ukrywano by
bezokolicznik: ukrywać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
ukrywając
gerundium: ukrywanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | ukrywanie |
ukrywania |
D. | ukrywania |
ukrywań |
C. | ukrywaniu |
ukrywaniom |
B. | ukrywanie |
ukrywania |
N. | ukrywaniem |
ukrywaniami |
Ms. | ukrywaniu |
ukrywaniach |
W. | ukrywanie |
ukrywania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: ukrywający
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | ukrywający |
ukrywający |
ukrywający |
ukrywające |
ukrywająca |
D. | ukrywającego |
ukrywającego |
ukrywającego |
ukrywającego |
ukrywającej |
C. | ukrywającemu |
ukrywającemu |
ukrywającemu |
ukrywającemu |
ukrywającej |
B. | ukrywającego |
ukrywającego |
ukrywający |
ukrywające |
ukrywającą |
N. | ukrywającym |
ukrywającym |
ukrywającym |
ukrywającym |
ukrywającą |
Ms. | ukrywającym |
ukrywającym |
ukrywającym |
ukrywającym |
ukrywającej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | ukrywający |
ukrywający |
ukrywające |
ukrywające |
D. | ukrywających |
ukrywających |
ukrywających |
ukrywających |
C. | ukrywającym |
ukrywającym |
ukrywającym |
ukrywającym |
B. | ukrywających |
ukrywających |
ukrywających |
ukrywające |
N. | ukrywającymi |
ukrywającymi |
ukrywającymi |
ukrywającymi |
Ms. | ukrywających |
ukrywających |
ukrywających |
ukrywających |
imiesłów przymiotnikowy bierny: ukrywany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | ukrywany |
ukrywany |
ukrywany |
ukrywane |
ukrywana |
D. | ukrywanego |
ukrywanego |
ukrywanego |
ukrywanego |
ukrywanej |
C. | ukrywanemu |
ukrywanemu |
ukrywanemu |
ukrywanemu |
ukrywanej |
B. | ukrywanego |
ukrywanego |
ukrywany |
ukrywane |
ukrywaną |
N. | ukrywanym |
ukrywanym |
ukrywanym |
ukrywanym |
ukrywaną |
Ms. | ukrywanym |
ukrywanym |
ukrywanym |
ukrywanym |
ukrywanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | ukrywani |
ukrywani |
ukrywane |
ukrywane |
D. | ukrywanych |
ukrywanych |
ukrywanych |
ukrywanych |
C. | ukrywanym |
ukrywanym |
ukrywanym |
ukrywanym |
B. | ukrywanych |
ukrywanych |
ukrywanych |
ukrywane |
N. | ukrywanymi |
ukrywanymi |
ukrywanymi |
ukrywanymi |
Ms. | ukrywanych |
ukrywanych |
ukrywanych |
ukrywanych |
odpowiednik aspektowy: ukryć
Składnia
Rzżywotny | + | ukrywać | + |
KOGO/CO +
(przed KIM) +
(GDZIE)
|
2. myśli
Definicja
Noty o użyciu
Zwykle z negacją.
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
synonimy: | kamuflować, taić, utajać |
Połączenia
- ukrywać jakiś fakt, myśli, nadzieje, poglądy, prawdę, rozczarowanie, uczucia, zamiary, zaniepokojenie, zazdrość, zdenerwowanie, zmieszanie
- nie ukrywać antypatii, dezaprobaty, entuzjazmu, fascynacji, goryczy, irytacji, łez, nadziei, oburzenia, podziwu, pogardy, przywiązania, satysfakcji, sympatii, wzruszenia, zaskoczenia
- ukrywać przed chorą, przed ludźmi, przed mediami, przed obcymi, przed opinią publiczną, przed rodziną
- skrzętnie, starannie ukrywać
Cytaty
- Mój chłopcze - głos ojca pełen jest namysłu - zdaje mi się, że nie wszystko jest z tobą w porządku. Coś przede mną ukrywasz. źródło: NKJP: Irena Jurgielewiczowa: Ten obcy, 1961 |
|
Wiedział [...], że obydwaj przyjaciele skrzętnie ukrywają przed nim swoje obawy. Co chwila spostrzegał ich ukradkowe zatroskane spojrzenia. źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tajemnicza wyprawa Tomka, 1963 |
|
- Od kiedy stałeś się takim znawcą piwa? - nie ukrywałem zdziwienia. źródło: KWSJP: Michał Bielecki: Siostra Komandosa, 1997 |
|
[...] lekarze stwierdzili u dziewczynki złożoną wrodzoną wadę serca. Nie ukrywano przed matką, że szanse na przeżycie dziecka są niewielkie. źródło: NKJP: (xx): Chrzest małej Sandry, Goniec Rumski, 2000-09-01 |
|
Gdybym stał trochę bliżej plaży, już bym pewnie nie żył. [...] Nie będę ukrywał, że przeraziłem się okropnie. źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Tkacz iluzji, 2004 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
ukrywam |
ukrywamy |
|||
2 os. |
ukrywasz |
ukrywacie |
|||
3 os. |
ukrywa |
ukrywają |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ukrywałem +(e)m ukrywał |
ukrywałam +(e)m ukrywała |
ukrywałom +(e)m ukrywało |
ukrywaliśmy +(e)śmy ukrywali |
ukrywałyśmy +(e)śmy ukrywały |
2 os. |
ukrywałeś +(e)ś ukrywał |
ukrywałaś +(e)ś ukrywała |
ukrywałoś +(e)ś ukrywało |
ukrywaliście +(e)ście ukrywali |
ukrywałyście +(e)ście ukrywały |
3 os. |
ukrywał |
ukrywała |
ukrywało |
ukrywali |
ukrywały |
bezosobnik: ukrywano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę ukrywał będę ukrywać |
będę ukrywała będę ukrywać |
będę ukrywało będę ukrywać |
będziemy ukrywali będziemy ukrywać |
będziemy ukrywały będziemy ukrywać |
2 os. |
będziesz ukrywał będziesz ukrywać |
będziesz ukrywała będziesz ukrywać |
będziesz ukrywało będziesz ukrywać |
będziecie ukrywali będziecie ukrywać |
będziecie ukrywały będziecie ukrywać |
3 os. |
będzie ukrywał będzie ukrywać |
będzie ukrywała będzie ukrywać |
będzie ukrywało będzie ukrywać |
będą ukrywali będą ukrywać |
będą ukrywały będą ukrywać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
ukrywajmy |
|
2 os. |
ukrywaj |
ukrywajcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ukrywałbym bym ukrywał |
ukrywałabym bym ukrywała |
ukrywałobym bym ukrywało |
ukrywalibyśmy byśmy ukrywali |
ukrywałybyśmy byśmy ukrywały |
2 os. |
ukrywałbyś byś ukrywał |
ukrywałabyś byś ukrywała |
ukrywałobyś byś ukrywało |
ukrywalibyście byście ukrywali |
ukrywałybyście byście ukrywały |
3 os. |
ukrywałby by ukrywał |
ukrywałaby by ukrywała |
ukrywałoby by ukrywało |
ukrywaliby by ukrywali |
ukrywałyby by ukrywały |
bezosobnik: ukrywano by
bezokolicznik: ukrywać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
ukrywając
gerundium: ukrywanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | ukrywanie |
ukrywania |
D. | ukrywania |
ukrywań |
C. | ukrywaniu |
ukrywaniom |
B. | ukrywanie |
ukrywania |
N. | ukrywaniem |
ukrywaniami |
Ms. | ukrywaniu |
ukrywaniach |
W. | ukrywanie |
ukrywania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: ukrywający
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | ukrywający |
ukrywający |
ukrywający |
ukrywające |
ukrywająca |
D. | ukrywającego |
ukrywającego |
ukrywającego |
ukrywającego |
ukrywającej |
C. | ukrywającemu |
ukrywającemu |
ukrywającemu |
ukrywającemu |
ukrywającej |
B. | ukrywającego |
ukrywającego |
ukrywający |
ukrywające |
ukrywającą |
N. | ukrywającym |
ukrywającym |
ukrywającym |
ukrywającym |
ukrywającą |
Ms. | ukrywającym |
ukrywającym |
ukrywającym |
ukrywającym |
ukrywającej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | ukrywający |
ukrywający |
ukrywające |
ukrywające |
D. | ukrywających |
ukrywających |
ukrywających |
ukrywających |
C. | ukrywającym |
ukrywającym |
ukrywającym |
ukrywającym |
B. | ukrywających |
ukrywających |
ukrywających |
ukrywające |
N. | ukrywającymi |
ukrywającymi |
ukrywającymi |
ukrywającymi |
Ms. | ukrywających |
ukrywających |
ukrywających |
ukrywających |
imiesłów przymiotnikowy bierny: ukrywany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | ukrywany |
ukrywany |
ukrywany |
ukrywane |
ukrywana |
D. | ukrywanego |
ukrywanego |
ukrywanego |
ukrywanego |
ukrywanej |
C. | ukrywanemu |
ukrywanemu |
ukrywanemu |
ukrywanemu |
ukrywanej |
B. | ukrywanego |
ukrywanego |
ukrywany |
ukrywane |
ukrywaną |
N. | ukrywanym |
ukrywanym |
ukrywanym |
ukrywanym |
ukrywaną |
Ms. | ukrywanym |
ukrywanym |
ukrywanym |
ukrywanym |
ukrywanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | ukrywani |
ukrywani |
ukrywane |
ukrywane |
D. | ukrywanych |
ukrywanych |
ukrywanych |
ukrywanych |
C. | ukrywanym |
ukrywanym |
ukrywanym |
ukrywanym |
B. | ukrywanych |
ukrywanych |
ukrywanych |
ukrywane |
N. | ukrywanymi |
ukrywanymi |
ukrywanymi |
ukrywanymi |
Ms. | ukrywanych |
ukrywanych |
ukrywanych |
ukrywanych |
odpowiednik aspektowy: ukryć
Składnia
Rzosobowy | + | ukrywać | + |
CO +
(przed KIM)
|
Rzosobwy | + | ukrywać | + |
że ZDANIE +
(przed KIM)
|