Chronologizacja
XVIII w., W.P. Turek, "Słownik zapożyczeń pochodzenia arabskiego w polszczyźnie", 2001.
1789, J. Potocki, "Podróż do Turek y Egiptu [...]", 1789.
Prawdopodobnie wyraz zapisano po raz pierwszy jako madin w ostatnich latach XV w. (tzw. "Kronika turecka" albo "Pamiętniki Janczara"). Por. odmienną datację (XVI w.) w: W.P. Turek, "Słownik zapożyczeń pochodzenia arabskiego w polszczyźnie", 2001.
J. Potocki relację z podróży odbytej w 1784 r. spisał i wydał po francusku ("Voyage en Turquie et en Egypte fait en 1784", 1788). Na język polski została ona przełożona przez J.U. Niemcewicza (1789). Por. także S. Stachowski, "Słownik historyczny turcyzmów w języku polskim", 2007.
Wyraz udokumentowano również w pismach A. Sapiehy (1811), zob. W.P. Turek, "Słownik zapożyczeń pochodzenia arabskiego w polszczyźnie", 2001.
W SJPWil (1861): muezym . W SJPWar cytowane z dzieł Słowackiego (1. "Ojciec zadżumionych [w El-Arish]", 1838 [wyd. 1839]; 2. "Szanfary. Ułamki poematu arabskiego", 1828 [wyd. 1866]; w drukowanych dziełach Słowackiego wyraz pojawia się od 1832 r., por. "Do M. Rola Skibickiego" w tomie "Poezye Juliusza Słowackiego") oraz - z odmienną pisownią - z komentarzy do dzieł Mickiewicza ("Sonety", 1826). W ostatnim źródle zapisano postać miuezzinowie , przyjętą za J. Sękowskim ("Collectanea z dziejopisów tureckich [...]", 1825), nie zaś muezzinowie , jak podaje SJPWar.
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | muezin |
muezini |
ndepr |
| mueziny |
depr | ||
| D. | muezina |
muezinów |
|
| C. | muezinowi |
muezinom |
|
| B. | muezina |
muezinów |
|
| N. | muezinem |
muezinami |
|
| Ms. | muezinie |
muezinach |
|
| W. | muezinie |
muezini |
ndepr |
| mueziny |
depr |
Pochodzenie
osm.-tur. müezzin
z ar. mu'ađđin
Definicja
Wymowa
[mu-e-z-in]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół osoby związane z religią i kościołem
Połączenia
- głos, modlitwa, śpiew muezina
- muezin nawołuje, wzywa
Cytaty
|
Z minaretu dotarł do niej śpiew muezina, wzywający wiernych do popołudniowej modlitwy. źródło: NKJP: Wojciech Tochman: Córeńka, 2005 |
|
|
Kobiety z zasłoniętymi twarzami to nadal tutaj norma, podobnie jak mężczyźni regularnie modlący się na wezwanie muezina. źródło: NKJP: Marek Berkowski: Chcemy tylko żyć, Dziennik Bałtycki, 2002-03-08 |
|
|
W powietrzu krążą mewy, ich uparty krzyk wdziera się w śpiewne nawoływanie muezzina, który z minaretu meczetu Al Dżazar przypomina wiernym, iż nadszedł czas pierwszych z pięciu obowiązkowych, codziennych modłów. źródło: NKJP: Roman Frister: Bingo zamiast kolędy, Polityka, 2004-12-25 |