UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

mundurek

Chronologizacja

1861, SJPWil

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. mundurek
mundurki
D. mundurka
mundurków
C. mundurkowi
mundurkom
B. mundurek
mundurki
N. mundurkiem
mundurkami
Ms. mundurku
mundurkach
W. mundurku
mundurki

Pochodzenie

Od: mundur

1. szkolny

Definicja

ubiór o ściśle ustalonym wyglądzie, noszony obowiązkowo w niektórych szkołach lub organizacjach młodzieżowych, informujący o przynależności do danej szkoły lub organizacji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata szkoła

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata organizacje/placówki opiekuńcze i kulturalne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  ubiór, ubranie

Połączenia

  • granatowy, niebieski, szary; harcerski, szkolny; odświętny mundurek
  • mundurek gimnazjalisty
  • kolor, wzór; kołnierz, rękaw mundurka
  • tarcza na mundurku
  • chłopak, dziewczyna w mundurku
  • mundurki obowiązują gdzieś
  • nosić, ubrać; szyć mundurek; wprowadzenie mundurków
  • chodzić w mundurku

Cytaty

Kilkuletnie szkraby w obowiązkowych jasnoszarych mundurkach przywieźli pod szkołę rodzice. Zuchy były uśmiechnięte i szczęśliwe, że za kilkanaście minut wyruszą w drogę.

źródło: NKJP: Maria Olecha, Bogumiła Hrapkowicz: Harcerska wyprawa po przygodę, Dziennik Zachodni, 2007-08-14

Gmina [...] zrealizowała rządowy program dofinansowania wyprawek szkolnych i mundurków dla uczniów.

źródło: NKJP: (APL): Ratowanie spóźnialskiego, Gazeta Krakowska, 2007-08-07

Pogodną uroczystością był [...] dzień imienin siostry dyrektorki. Przychodziłyśmy ubrane w odświętne mundurki (biała bluzka z granatowym marynarskim kołnierzem i granatowymi mankietami, granatowa plisowana spódnica) i na apelu porannym śpiewałyśmy piosenkę będącą nieoficjalnym hymnem szkoły.

źródło: NKJP: Jolanta Wachowicz-Makowska: Panienka w PRL-u, 2007

2. ekspresywnie

Definicja

ekspresywnie o mundurze - ubiorze noszonym obowiązkowo przez pracowników pewnych instytucji lub członków niektórych organizacji,

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa policja i inne służby mundurowe

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  ubiór, ubranie

Cytaty

Nieporadnie usiłuję coś wytłumaczyć urzędniczce w służbowym mundurku; ta mamroce, [...] słucham z niepewnym wyrazem twarzy, rozumiem piąte przez dziesiąte, o coś pytam.

źródło: NKJP: Antoni Kroh: Starorzecza, 2010

W rzędach ustawionych pod ścianami inkubatorów leżały nienaturalnie małe istoty podłączone do błyskających różnymi kolorami świateł urządzeń. Na środku sali przy stoliku siedziało kilka młodych kobiet w zielonych mundurkach.

źródło: NKJP: J. Pitawal: Znieczuleni reformami, Co Tydzień Jaworzno, 2003-10-08

Po co [...] opłacać przez cały weekend nicnierobienie strażników - chytrze pytamy? Może jednak należało rzędem słupków zablokować wjazd już na brzegu placu, a nie w jego środku? Bystrzaki w mundurkach odpowiadają, że miasto ma to już w planach.

źródło: NKJP: Beata Sypuła: Katowickie perpetuum mobile, Dziennik Zachodni, 2009-06-30

Przestań marudzić, nikt nie każe Ci nosić, nudnych, jak to nazwałaś, szarych mundurków, ale przyznasz, że Twoja koleżanka, paradująca po biurze w obcisłym sweterku i legginsach [...], czyli elastycznych rajstopach, to był szok – dla mnie też.

źródło: NKJP: Krystyna Janda: Moja Droga B., 2000

Frazeologizmy

ziemniaki w mundurkach
kartofle w mundurkach
Data ostatniej modyfikacji: 19.01.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj