Chronologizacja
1827, SJPDor
Pierwotna postać: zmudny (2. poł. XV w., SStp.).
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | żmudny |
żmudny |
żmudny |
żmudne |
żmudna |
| D. | żmudnego |
żmudnego |
żmudnego |
żmudnego |
żmudnej |
| C. | żmudnemu |
żmudnemu |
żmudnemu |
żmudnemu |
żmudnej |
| B. | żmudnego |
żmudnego |
żmudny |
żmudne |
żmudną |
| N. | żmudnym |
żmudnym |
żmudnym |
żmudnym |
żmudną |
| Ms. | żmudnym |
żmudnym |
żmudnym |
żmudnym |
żmudnej |
| W. | żmudny |
żmudny |
żmudny |
żmudne |
żmudna |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | żmudni |
żmudni |
żmudne |
żmudne |
| D. | żmudnych |
żmudnych |
żmudnych |
żmudnych |
| C. | żmudnym |
żmudnym |
żmudnym |
żmudnym |
| B. | żmudnych |
żmudnych |
żmudnych |
żmudne |
| N. | żmudnymi |
żmudnymi |
żmudnymi |
żmudnymi |
| Ms. | żmudnych |
żmudnych |
żmudnych |
żmudnych |
| W. | żmudni |
żmudni |
żmudne |
żmudne |
Stopień wyższy
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | żmudniejszy |
żmudniejszy |
żmudniejszy |
żmudniejsze |
żmudniejsza |
| D. | żmudniejszego |
żmudniejszego |
żmudniejszego |
żmudniejszego |
żmudniejszej |
| C. | żmudniejszemu |
żmudniejszemu |
żmudniejszemu |
żmudniejszemu |
żmudniejszej |
| B. | żmudniejszego |
żmudniejszego |
żmudniejszy |
żmudniejsze |
żmudniejszą |
| N. | żmudniejszym |
żmudniejszym |
żmudniejszym |
żmudniejszym |
żmudniejszą |
| Ms. | żmudniejszym |
żmudniejszym |
żmudniejszym |
żmudniejszym |
żmudniejszej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | żmudniejsi |
żmudniejsi |
żmudniejsze |
żmudniejsze |
| D. | żmudniejszych |
żmudniejszych |
żmudniejszych |
żmudniejszych |
| C. | żmudniejszym |
żmudniejszym |
żmudniejszym |
żmudniejszym |
| B. | żmudniejszych |
żmudniejszych |
żmudniejszych |
żmudniejsze |
| N. | żmudniejszymi |
żmudniejszymi |
żmudniejszymi |
żmudniejszymi |
| Ms. | żmudniejszych |
żmudniejszych |
żmudniejszych |
żmudniejszych |
Pochodzenie
Regularna postać zmudny 'nie troszczący się o nic, niedbały; ociągający się, zwlekający z czymś' (od XV w.) nawiązuje do przedrostkowego czasownika z-mudzić 'zmitrężyć, zmarudzić' (< *sъ-muditi). Kontynuant psł. *muditi 'tracić czas, zwlekać,ociągać się' jest zaświadczony w st.pol. mudzić 'opóźniać (się), zwlekać; tracić czas, próżnować'. Współczesna postać - ze spółgłoską ż- w nagłosie wyrazu - jest wtórna.
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
Połączenia
- żmudny obowiązek, proces; trening, trud, wysiłek; żmudna analiza, czynność, droga, nauka, operacja, praca, procedura, rehabilitacja, robota, walka; żmudne budowanie czegoś, dochodzenie, doświadczenie, leczenie, postępowanie egzekucyjne, wypełnianie czegoś, zadanie, zajęcie, życie; żmudne badania, dociekania, negocjacje, poszukiwania, przygotowania, rozmowy, starania, studia nad czymś, zabiegi; obliczenia, wyliczenia
- bardzo, niezwykle żmudny
- żmudny i kosztowny, żmudny i męczący, żmudny i monotonny, żmudny i powolny, żmudny i skomplikowany, żmudny i uciążliwy, żmudny i wieloletni, żmudny i wielogodzinny, żmudny i wyczerpujący, ciężki i żmudny, codzienny i żmudny, czasochłonny i żmudny, długotrwały i żmudny, trudny i żmudny, wielomiesięczny i żmudny
Cytaty
|
Wychowanie to proces długi i żmudny, nie od razu dający zadowalające efekty. Wymaga konsekwencji, cierpliwości, zgodności między deklaracjami a czynami, gdyż tylko wtedy rodzice i nauczyciele są wiarygodni dla młodego człowieka. źródło: NKJP: Rada Pedagogiczna ZSO nr 2: Bo jej nie lubiły, Mazowieckie To i Owo nr 53/2009, 2009-12-31 |
|
|
Konserwatorzy pracują przez kilkanaście godzin dziennie. Od ósmej rano do dziewiątej wieczorem. Chcą zdążyć z zakończeniem prac przed szczytem pielgrzymkowym. Robota jest precyzyjna i żmudna. źródło: NKJP: (JS): Freski ożyją, Dziennik Zachodni, 2001-03-06 |
|
|
Zdobywanie złota było bardzo uciążliwe. Żmudne prace poszukiwawcze, wypłukiwanie złotego piasku z rzek kończyło się dla jednych fiaskiem, a inni nagle, niespodziewanie trafiając na duże ziarna stawali się bogaczami. źródło: NKJP: MAGI: Bo srebro i złoto, Gazeta Wrocławska, 2002-08-29 |
|
|
Zbieranie tych materiałów było bardzo żmudne i wnikliwe, dlatego prawdopodobieństwo, że nagle wypłynie coś, co rzuci nowe światło na postać Ojca Świętego jest znikome. źródło: NKJP: Artur Grabarczyk: Jan Paweł II będzie błogosławiony za rok, Dziennik Zachodni, 2009-05-25 |
|
|
Roczny cykl treningowy jest niezwykle ciężki. Podczas żmudnych treningów technicznych, niekiedy nawet przez 4 miesiące, powtarza się tylko jeden chwyt, by opanować go do perfekcji. źródło: NKJP: Marcin Malewicz: Sport per aspera ad astra, Kronika Ziemi Żarskiej, 1997 |