UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

śniady

Chronologizacja

SStp, SKN: śmiady, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

psł. *smědъ 'w odcieniu brązu, brązowy, ciemny'

Postać fonetyczna śniady jest wtórna; wskazują na to dane historyczne i gwarowe (daw. od XV w. i dial. śmiady 'jasnobrązowy, żółtobrązowy', 'ciemny, źle upieczony (o chlebie)'), jak również kontynuanty w pozostałych językach słowiańskich.

1.a skóra

Definicja

o skórze człowieka: ciemny, przypominający kolor skóry człowieka opalonego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd

Relacje znaczeniowe

synonimy:  smagły

Połączenia

  • śniada cera, karnacja, skóra; twarz; śniade policzki, ramiona, uda

Cytaty

Pewnego dnia na przechadzce poznałem dziewczynę: typowa Hiszpanka, śniada cera, czarne włosy i przyjemna dla oka figura, z wszelkimi niezbędnymi krągłościami, usytuowanymi we właściwych miejscach.

źródło: NKJP: Waldemar Borzestowski: Bulterier Samson i ja, 2008

Nie była zupełnie naga, lecz miała na sobie biały, wykrochmalony i bardzo krótki fartuszek, podkreślający jej śniadą karnację.

źródło: NKJP: Marek Krajwski: Koniec świata w Breslau, 2003

Patrzył na śniadą skórę Zoe, bardzo dziwną dla kogoś, kto prawie całe życie oglądał tylko blade, piegowate, z sinymi żyłkami i marmurkami skóry Północy.

źródło: NKJP: Piotr Siemion: Niskie łąki, 2000

Wciąż powracałem do wieczornych spotkań z Marią; piękną arabską dziewczyną o ciemnych włosach, śniadych licach i dużych czarnych oczach, i jej opowieści o kraju, mieście, rodzinie i o sobie.

źródło: NKJP: Bez wody żyć się nie da, Dziennik Polski, 2000-07-01

Gwar leniwych rozmów, krótki śmiech, podzwanianie bransolet na przegubach śniadych rąk i kostkach nóg, ściszona muzyka łagodziły napięcie, prawie usypiały.

źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. śniady
śniady
śniady
śniade
śniada
D. śniadego
śniadego
śniadego
śniadego
śniadej
C. śniademu
śniademu
śniademu
śniademu
śniadej
B. śniadego
śniadego
śniady
śniade
śniadą
N. śniadym
śniadym
śniadym
śniadym
śniadą
Ms. śniadym
śniadym
śniadym
śniadym
śniadej
W. śniady
śniady
śniady
śniade
śniada
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. śniadzi
śniadzi
śniade
śniade
D. śniadych
śniadych
śniadych
śniadych
C. śniadym
śniadym
śniadym
śniadym
B. śniadych
śniadych
śniadych
śniade
N. śniadymi
śniadymi
śniadymi
śniadymi
Ms. śniadych
śniadych
śniadych
śniadych
W. śniadzi
śniadzi
śniade
śniade

Składnia

bez ograniczeń + śniady + bez ograniczeń
szyk: neutralny

1.b człowiek

Definicja

mający skórę ciemną, o kolorze przypominającym kolor skóry człowieka opalonego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd

Relacje znaczeniowe

synonimy:  smagły, śniadoskóry

Połączenia

  • śniady chłopiec, chłopak, mężczyzna; śniada dziewczyna, kobieta

Cytaty

Tutaj, bez względu na to, czy mi to pasuje do całości, czy nie, wcina się opowieść o doktorze Z., niesłychanie - jak zawsze podkreślała babcia - przystojnym ginekologu: śniadym, piwnookim południowcu z szopą siwych - choć dopiero co przekroczył trzydziestkę -włosów.

źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Lala, 2006

[...] wyobraziłem sobie mroczny gabinet rozświetlony lampą naftową i ich, siedzących w głębokich skórzanych fotelach na tle ściany z ksiąg: jego o szczupłej, ascetycznej twarzy pod niesforną czupryną gęstych siwych włosów i ją młodziutką, śniadą i piękną jak królowa Saby [...].

źródło: NKJP: Andrzej Czcibor-Piotrowski: Cud w Esfahanie, 2001

Śniadzi Portugalczycy mają w sobie coś z subtelności i dyskrecji cieni. Nie narzucają się swoją obecnością nawet w najbardziej turystycznych miejscach.

źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Polka, 2001

Naiwny człowiek to taki, który zaczepiony przez śniadego, kaleczącego polszczyznę cudzoziemca, w rzeczywistości zazwyczaj Cygana spod Nowego Targu, kupuje od niego rulon kilkupensówek, uważając, że to carskie ruble.

źródło: NKJP: Idealny wyborca, Dziennik Polski, 2001-08-18

W kasynie gry, chyba w Monte Carlo, ale nie jestem pewien, poznał takiego śniadego faceta, który kazał się tytułować szejkiem.

źródło: NKJP: Lucjan Wolanowski: Upał i gorączka, 1970

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. śniady
śniady
śniady
śniade
śniada
D. śniadego
śniadego
śniadego
śniadego
śniadej
C. śniademu
śniademu
śniademu
śniademu
śniadej
B. śniadego
śniadego
śniady
śniade
śniadą
N. śniadym
śniadym
śniadym
śniadym
śniadą
Ms. śniadym
śniadym
śniadym
śniadym
śniadej
W. śniady
śniady
śniady
śniade
śniada
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. śniadzi
śniadzi
śniade
śniade
D. śniadych
śniadych
śniadych
śniadych
C. śniadym
śniadym
śniadym
śniadym
B. śniadych
śniadych
śniadych
śniade
N. śniadymi
śniadymi
śniadymi
śniadymi
Ms. śniadych
śniadych
śniadych
śniadych
W. śniadzi
śniadzi
śniade
śniade

Składnia

bez ograniczeń + śniady + bez ograniczeń
szyk: neutralny
Data ostatniej modyfikacji: 24.01.2010
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj