UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

atomizm

Chronologizacja

1900, SJPWar

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. atomizm
atomizmy
D. atomizmu
atomizmów
C. atomizmowi
atomizmom
B. atomizm
atomizmy
N. atomizmem
atomizmami
Ms. atomizmie
atomizmach
W. atomizmie
atomizmy

Inne uwagi

Zwykle lp

Pochodzenie

internac.

ang. atomism

fr. atomisme

niem. Atomismus

Zob. atom

1. w filozofii

Definicja

filoz. 
doktryna w filozofii, głosząca, że świat składa się z nieskończonej liczby niepodzielnych, ruchomych cząstek

Noty o użyciu

Ms. lp wymawiany: [atomiźmie] lub [atomizmie].

Wymowa

[atomism] lub [atomizm]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka filozofia

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii

Relacje znaczeniowe

synonimy:  atomistyka

Cytaty

[...] można podać wiele argumentów wykazujących słuszność monistycznego obrazu materii, przeciwstawnego atomizmowi.

źródło: NKJP: Michał Tempczyk: Teoria chaosu a filozofia, 1998

[...] atomizm grecki wiązał kształt atomów z wielościanami regularnymi - bo tak było „estetycznie”.

źródło: NKJP: Internet

U podstaw atomizmu legła [...] obserwacja banalnej życiowej czynności: dzielenia. Podzielę coś na pół, powtórzę to z otrzymaną połówką. Następnie przepołowię ćwiartkę, ale jak długo mogę powtarzać ten zabieg?

źródło: NKJP: Ryszard Przybylski: Uśmiech Demokryta, 2009

2. społeczny

Definicja

nauk. 
podejście naukowe głoszące, że przedmiot zainteresowania składa się z oddzielnych, niepowiązanych ze sobą obiektów

Noty o użyciu

Ms. lp wymawiany: [atomiźmie] lub [atomizmie].

Wymowa

[atomism] lub [atomizm]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka działalność naukowa

Cytaty

Taka [...] wolność, która w efekcie okazała się niewolą pieniądza, stała się fundamentem zachodniego kapitalizmu [...]. Z niej wypływał społeczny atomizm, egoizm, „odosobnienie”; ona przyczyniła się do tyranii wyzysku.

źródło: Michał Bohun: Fiodor Dostojewski i idea upadku cywilizacji europejskiej, 1996 (books.google.pl)

Z jednej strony demokracja sięgająca anarchii, osłabiająca państwo, nieuchronnie sprowadzająca anomię i atomizm społeczny, z drugiej zaś dyktatura wojskowa, mająca zatrzymać pochód w kierunku anarchii, to dwa zagrożenia, przed którymi stanęła współczesna kultura.

źródło: Bogdan Szlachta: Konserwatyzm: z dziejów tradycji myślenia o polityce, 1998 (books.google.pl)

W ścisłym związku z tym atomizmem psychologicznym Montessori pozostaje jej atomizm socjalny, gdyż jej „dom dziecka” jest zbiorem pojedynczych dzieci, łączących się w grupę społeczną.

źródło: Sergeĭ Iosifovich Gessen: Struktura i treść szkoły współczesnej: zarys dydaktyki ogólnej, 1947 (books.google.pl)

3. analizy

Definicja

książk. 
podział, rozdrobnienie lub rozpad na mniejsze części, które nie stanowią już spójnej całości

Noty o użyciu

Ms. lp wymawiany: [atomiźmie] lub [atomizmie].

Wymowa

[atomism] lub [atomizm]

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii

Cytaty

Mankamentem tej analizy jest atomizm. Wbrew pozorom, grupy [...] potraktowane są odrębnie; z powyższego przedstawienia graficznego nie wynika, jak ustrukturyzowana jest cała fraza [...].

źródło: NKJP: Alicja Nagórko: Zarys gramatyki języka polskiego, 1996

Data ostatniej modyfikacji: 21.11.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj