UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przestygnąć

Chronologizacja

2 połowa XVI w., SPXVI
Również w postaci: przestydnąć

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przestygnę
przestygniemy
2 os. przestygniesz
przestygniecie
3 os. przestygnie
przestygną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przestygłem
+(e)m przestygł
przestygłam
+(e)m przestygła
przestygłom
+(e)m przestygło
przestygliśmy
+(e)śmy przestygli
przestygłyśmy
+(e)śmy przestygły
2 os. przestygłeś
+(e)ś przestygł
przestygłaś
+(e)ś przestygła
przestygłoś
+(e)ś przestygło
przestygliście
+(e)ście przestygli
przestygłyście
+(e)ście przestygły
3 os. przestygł
przestygła
przestygło
przestygli
przestygły

bezosobnik: przestygnięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przestygnijmy
2 os. przestygnij
przestygnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przestygłbym
bym przestygł
przestygłabym
bym przestygła
przestygłobym
bym przestygło
przestyglibyśmy
byśmy przestygli
przestygłybyśmy
byśmy przestygły
2 os. przestygłbyś
byś przestygł
przestygłabyś
byś przestygła
przestygłobyś
byś przestygło
przestyglibyście
byście przestygli
przestygłybyście
byście przestygły
3 os. przestygłby
by przestygł
przestygłaby
by przestygła
przestygłoby
by przestygło
przestygliby
by przestygli
przestygłyby
by przestygły

bezosobnik: przestygnięto by

bezokolicznik: przestygnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

przestygłszy

gerundium: przestygnięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przestygnięcie
przestygnięcia
D. przestygnięcia
przestygnięć
C. przestygnięciu
przestygnięciom
B. przestygnięcie
przestygnięcia
N. przestygnięciem
przestygnięciami
Ms. przestygnięciu
przestygnięciach
W. przestygnięcie
przestygnięcia

odpowiednik aspektowy: przestygać

Pochodzenie

Zob. stygnąć

Definicja

stracić trochę ciepła tak, że nie jest się jeszcze całkiem zimnym, ale różnica temperatur jest wyczuwalna

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  ostudzić się

Połączenia

  • czekać, aż coś przestygnie

Cytaty

Jeśli dodajemy miód do gorącej herbaty czy mleka, powinniśmy poczekać, aż płyn nieco przestygnie. Zbyt gorąca woda niszczy znajdujące się w miodzie bardzo wartościowe enzymy oraz hormony.

źródło: NKJP: Monika Krężel, Elżbieta Kazibut: Miodowe zdrowie, Trybuna Śląska, 2004-03-26

Napełniłem szklankę brunatnym płynem i postawiłem na parapecie, żeby zupa nieco przestygła. Gorąca była nie do przełknięcia.

źródło: NKJP: Mirosław Sokołowski: Gady, 2007

Na drugie przygotowałam faszerowane kalarepy, przysmak moich wnucząt. Kalarepki trzeba cienko obrać, obgotować ze trzy minuty i odcedzić. Gdy przestygną, należy je wydrążyć tak, żeby ścianki miały około 1 cm.

źródło: NKJP: Monika Babcia z Jeżyc: Obiad z Expressem, Gazeta Poznańska, 2002-07-17

Zioła zalewamy gotującą się wodą i odstawiamy do przestygnięcia. Przecedzamy, stosujemy po myciu włosów, nie spłukując wodą.

źródło: NKJP: ms: Wzmacniamy włosy, Dziennik Łódzki, 2003-05-10

Data ostatniej modyfikacji: 18.09.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj