Chronologizacja
Na podstawie indeksu haseł.
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
stężeję |
stężejemy |
|||
| 2 os. |
stężejesz |
stężejecie |
|||
| 3 os. |
stężeje |
stężeją |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
stężałem +(e)m stężał |
stężałam +(e)m stężała |
stężałom +(e)m stężało |
stężeliśmy +(e)śmy stężeli |
stężałyśmy +(e)śmy stężały |
| 2 os. |
stężałeś +(e)ś stężał |
stężałaś +(e)ś stężała |
stężałoś +(e)ś stężało |
stężeliście +(e)ście stężeli |
stężałyście +(e)ście stężały |
| 3 os. |
stężał |
stężała |
stężało |
stężeli |
stężały |
bezosobnik: stężano
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
stężejmy |
|
| 2 os. |
stężej |
stężejcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
stężałbym bym stężał |
stężałabym bym stężała |
stężałobym bym stężało |
stężelibyśmy byśmy stężeli |
stężałybyśmy byśmy stężały |
| 2 os. |
stężałbyś byś stężał |
stężałabyś byś stężała |
stężałobyś byś stężało |
stężelibyście byście stężeli |
stężałybyście byście stężały |
| 3 os. |
stężałby by stężał |
stężałaby by stężała |
stężałoby by stężało |
stężeliby by stężeli |
stężałyby by stężały |
bezosobnik: stężano by
bezokolicznik: stężeć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
stężawszy
gerundium: stężenie
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | stężenie |
stężenia |
| D. | stężenia |
stężeń |
| C. | stężeniu |
stężeniom |
| B. | stężenie |
stężenia |
| N. | stężeniem |
stężeniami |
| Ms. | stężeniu |
stężeniach |
| W. | stężenie |
stężenia |
odpowiednik aspektowy: tężeć
Pochodzenie
1. galaretka
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z przyrządzaniem jedzenia
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | ściąć się |
Cytaty
|
Gdy galareta stężeje, potrawę można udekorować według uznania. źródło: NKJP: Elżbieta Skirmuntt-Kufel: Tort na jubileusz, Dziennik Bałtycki, 2007-11-02 |
|
|
Dietetycy zalecają chudy rosół. By go otrzymać najłatwiej jest wstawić rosół do lodówki, aby tłuszcz stężał i wtedy można go łatwo zdjąć. źródło: NKJP: Maria Janicka: Uwielbiam pielmienie. Mógłbym je jeść godzinami..., Trybuna Śląska, 2002-01-25 |
2. mróz
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | wzmóc się |
Cytaty
|
Tymczasem po przepłynięciu ok. 10 mil, wiatr stężał, fala zaczęła rosnąć w oczach, zalewać pokład. źródło: NKJP: Janusz Szymonik: Dziewięć w skali Beauforta, Trybuna Śląska, 2001-05-19 |
|
|
Upał stężał, powietrze drżało jak szklista galareta. źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966 |
|
|
Atmosfera w krypcie stężała. Dwaj rozmówcy Azimowa jakby się usztywnili wewnętrznie. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Dzieci nocy, 2001 |
3. młodzieniec
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia dorastanie i dojrzałość
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | zmężnieć |
Cytaty
|
Śniadania i kolacje opędzał mlekiem i chlebem. To mu wystarczało i czuł się jak nigdy silny. Aż go Badylski podziwiał. — Stężałeś. źródło: Stanisław Skoneczny: Pod wielkim wozem, 1965 (books.google) |
4. twarz
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | ściąć się, zastygnąć, znieruchomieć |
Cytaty
|
Dotknął dłonią rany na brzuchu, twarz stężała mu z bólu. źródło: NKJP: Małgorzata Kuźmińska, Michał Kuźmiński: Sekret Kroke, 2009 |
|
|
Poczułem, jak siedząca obok mnie Zosia stężała. Przerażona, schowała skórkę od chleba i na wszelki wypadek przysunęła się bliżej nas. źródło: NKJP: Małgorzata Saramonowicz: Sanatorium, 2005 |
|
|
Coś się tam w błędniku zacięło i kręgosłup zesztywniał na amen, mięśnie stężały, a mózg odmówił wszelkiej współpracy. źródło: NKJP: Internet |
|
|
Jął się mocować z opornym żelazem. Szczęki mu się zwarły nieustępliwie, nieomal złowrogo, rysy stężały z wysiłku, jednak dalej wyginał, aż dopiął swego i trójnóg wyprostowany nad ogniem ustawił. źródło: NKJP: Igor Newerly: Pamiątka z Celulozy, 1973 |