UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przeświecać

Chronologizacja

1500, SStp
Datacja przybliżona.

Pochodzenie

Zob. świecić

1. o słońcu

Definicja

świecąc, przenikać przez coś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	przebijać, przeświecać się
	hiperonimy:	przenikać

Połączenia

blask (słoneczny), słońce, światło prześwieca; promienie (słońca) przeświecają
przeświecać przez chmury

Cytaty

	Na nasypie kolejowym stał rząd wysokich topól, a przez ich żółknące liście przeświecały promienie lekko zamglonego słońca. źródło: NKJP: Maria Nurowska: Hiszpańskie oczy, 1990
	Nie było wielkiego mrozu, słońce przeświecało przez cienką warstwę chmur, z której wysypywały się wciąż bez pośpiechu duże kłapcie mokrej, śnieżnej waty. źródło: NKJP: Łukasz Kamykowski: Dom między lipą a bilbordem, 2008
	Poprzez mgłę okrywającą obóz prześwieca różowe światło, od którego różowieje po chwili wszystko dookoła. źródło: NKJP: Maciej Kuczyński: Czeluść, 1972
	Wielki, jasny dysk słońca płonie i prześwieca chmury. źródło: Tygiel Kultury, 2003 (books.google.pl)

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przeświecam	przeświecamy
2 os.	przeświecasz	przeświecacie
3 os.	prześwieca	przeświecają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przeświecałem +(e)m przeświecał	przeświecałam +(e)m przeświecała	przeświecałom +(e)m przeświecało	przeświecaliśmy +(e)śmy przeświecali	przeświecałyśmy +(e)śmy przeświecały
2 os.	przeświecałeś +(e)ś przeświecał	przeświecałaś +(e)ś przeświecała	przeświecałoś +(e)ś przeświecało	przeświecaliście +(e)ście przeświecali	przeświecałyście +(e)ście przeświecały
3 os.	przeświecał	przeświecała	przeświecało	przeświecali	przeświecały

bezosobnik: przeświecano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę przeświecał będę przeświecać	będę przeświecała będę przeświecać	będę przeświecało będę przeświecać	będziemy przeświecali będziemy przeświecać	będziemy przeświecały będziemy przeświecać
2 os.	będziesz przeświecał będziesz przeświecać	będziesz przeświecała będziesz przeświecać	będziesz przeświecało będziesz przeświecać	będziecie przeświecali będziecie przeświecać	będziecie przeświecały będziecie przeświecać
3 os.	będzie przeświecał będzie przeświecać	będzie przeświecała będzie przeświecać	będzie przeświecało będzie przeświecać	będą przeświecali będą przeświecać	będą przeświecały będą przeświecać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przeświecajmy
2 os.	przeświecaj	przeświecajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przeświecałbym bym przeświecał	przeświecałabym bym przeświecała	przeświecałobym bym przeświecało	przeświecalibyśmy byśmy przeświecali	przeświecałybyśmy byśmy przeświecały
2 os.	przeświecałbyś byś przeświecał	przeświecałabyś byś przeświecała	przeświecałobyś byś przeświecało	przeświecalibyście byście przeświecali	przeświecałybyście byście przeświecały
3 os.	przeświecałby by przeświecał	przeświecałaby by przeświecała	przeświecałoby by przeświecało	przeświecaliby by przeświecali	przeświecałyby by przeświecały

bezosobnik: przeświecano by

bezokolicznik: przeświecać

imiesłów przysłówkowy współczesny: przeświecając

gerundium: przeświecanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przeświecanie	przeświecania
D.	przeświecania	przeświecań
C.	przeświecaniu	przeświecaniom
B.	przeświecanie	przeświecania
N.	przeświecaniem	przeświecaniami
Ms.	przeświecaniu	przeświecaniach
W.	przeświecanie	przeświecania

imiesłów przymiotnikowy czynny: przeświecający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przeświecający	przeświecający	przeświecający	przeświecające	przeświecająca
D.	przeświecającego	przeświecającego	przeświecającego	przeświecającego	przeświecającej
C.	przeświecającemu	przeświecającemu	przeświecającemu	przeświecającemu	przeświecającej
B.	przeświecającego	przeświecającego	przeświecający	przeświecające	przeświecającą
N.	przeświecającym	przeświecającym	przeświecającym	przeświecającym	przeświecającą
Ms.	przeświecającym	przeświecającym	przeświecającym	przeświecającym	przeświecającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przeświecający	przeświecający	przeświecające	przeświecające
D.	przeświecających	przeświecających	przeświecających	przeświecających
C.	przeświecającym	przeświecającym	przeświecającym	przeświecającym
B.	przeświecających	przeświecających	przeświecających	przeświecające
N.	przeświecającymi	przeświecającymi	przeświecającymi	przeświecającymi
Ms.	przeświecających	przeświecających	przeświecających	przeświecających

imiesłów przymiotnikowy bierny: przeświecany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przeświecany	przeświecany	przeświecany	przeświecane	przeświecana
D.	przeświecanego	przeświecanego	przeświecanego	przeświecanego	przeświecanej
C.	przeświecanemu	przeświecanemu	przeświecanemu	przeświecanemu	przeświecanej
B.	przeświecanego	przeświecanego	przeświecany	przeświecane	przeświecaną
N.	przeświecanym	przeświecanym	przeświecanym	przeświecanym	przeświecaną
Ms.	przeświecanym	przeświecanym	przeświecanym	przeświecanym	przeświecanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przeświecani	przeświecani	przeświecane	przeświecane
D.	przeświecanych	przeświecanych	przeświecanych	przeświecanych
C.	przeświecanym	przeświecanym	przeświecanym	przeświecanym
B.	przeświecanych	przeświecanych	przeświecanych	przeświecane
N.	przeświecanymi	przeświecanymi	przeświecanymi	przeświecanymi
Ms.	przeświecanych	przeświecanych	przeświecanych	przeświecanych

Składnia

	+	przeświecać	+	przez CO
	+	przeświecać	+	CO

2. o bieliźnie

Definicja

znajdując się za czymś lub pod czymś, być miejscami widocznym

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

Relacje znaczeniowe

synonimy:

przeświecać się

Połączenia

bielizna prześwieca
przeświecać przez sukienkę

Cytaty

Wiązania stawów zaczęły przeświecać poprzez żółtą skórę, blade policzki zapadły [się]; nie zakręcała już włosów na papierowe papiloty.

źródło: NKJP: Halina Poświatowska: Opowieść dla przyjaciela, 1967

Na zboczu za rzeką jodły piętrzyły się jedna nad drugą, gdzieniegdzie przeświecał świerk, i dopiero na samym szczycie dostrzec można było na tle nieba czarne i nagie korony.

źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Biały kruk, 1955

Była w halce, przez którą przeświecał różowy stanik.

źródło: NKJP: Kazimierz Orłoś: Cudowna melina, 1988

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przeświecam	przeświecamy
2 os.	przeświecasz	przeświecacie
3 os.	prześwieca	przeświecają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przeświecałem +(e)m przeświecał	przeświecałam +(e)m przeświecała	przeświecałom +(e)m przeświecało	przeświecaliśmy +(e)śmy przeświecali	przeświecałyśmy +(e)śmy przeświecały
2 os.	przeświecałeś +(e)ś przeświecał	przeświecałaś +(e)ś przeświecała	przeświecałoś +(e)ś przeświecało	przeświecaliście +(e)ście przeświecali	przeświecałyście +(e)ście przeświecały
3 os.	przeświecał	przeświecała	przeświecało	przeświecali	przeświecały

bezosobnik: przeświecano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę przeświecał będę przeświecać	będę przeświecała będę przeświecać	będę przeświecało będę przeświecać	będziemy przeświecali będziemy przeświecać	będziemy przeświecały będziemy przeświecać
2 os.	będziesz przeświecał będziesz przeświecać	będziesz przeświecała będziesz przeświecać	będziesz przeświecało będziesz przeświecać	będziecie przeświecali będziecie przeświecać	będziecie przeświecały będziecie przeświecać
3 os.	będzie przeświecał będzie przeświecać	będzie przeświecała będzie przeświecać	będzie przeświecało będzie przeświecać	będą przeświecali będą przeświecać	będą przeświecały będą przeświecać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przeświecajmy
2 os.	przeświecaj	przeświecajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przeświecałbym bym przeświecał	przeświecałabym bym przeświecała	przeświecałobym bym przeświecało	przeświecalibyśmy byśmy przeświecali	przeświecałybyśmy byśmy przeświecały
2 os.	przeświecałbyś byś przeświecał	przeświecałabyś byś przeświecała	przeświecałobyś byś przeświecało	przeświecalibyście byście przeświecali	przeświecałybyście byście przeświecały
3 os.	przeświecałby by przeświecał	przeświecałaby by przeświecała	przeświecałoby by przeświecało	przeświecaliby by przeświecali	przeświecałyby by przeświecały

bezosobnik: przeświecano by

bezokolicznik: przeświecać

imiesłów przysłówkowy współczesny: przeświecając

gerundium: przeświecanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przeświecanie	przeświecania
D.	przeświecania	przeświecań
C.	przeświecaniu	przeświecaniom
B.	przeświecanie	przeświecania
N.	przeświecaniem	przeświecaniami
Ms.	przeświecaniu	przeświecaniach
W.	przeświecanie	przeświecania

imiesłów przymiotnikowy czynny: przeświecający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przeświecający	przeświecający	przeświecający	przeświecające	przeświecająca
D.	przeświecającego	przeświecającego	przeświecającego	przeświecającego	przeświecającej
C.	przeświecającemu	przeświecającemu	przeświecającemu	przeświecającemu	przeświecającej
B.	przeświecającego	przeświecającego	przeświecający	przeświecające	przeświecającą
N.	przeświecającym	przeświecającym	przeświecającym	przeświecającym	przeświecającą
Ms.	przeświecającym	przeświecającym	przeświecającym	przeświecającym	przeświecającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przeświecający	przeświecający	przeświecające	przeświecające
D.	przeświecających	przeświecających	przeświecających	przeświecających
C.	przeświecającym	przeświecającym	przeświecającym	przeświecającym
B.	przeświecających	przeświecających	przeświecających	przeświecające
N.	przeświecającymi	przeświecającymi	przeświecającymi	przeświecającymi
Ms.	przeświecających	przeświecających	przeświecających	przeświecających

Składnia

przeświecać

(przez CO)

3. o sukience

Definicja

będąc półprzezroczystym, umożliwiać zobaczenie tego, co jest pod spodem

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie cechy ubrań

Relacje znaczeniowe

synonimy:

przeświecać się, prześwitywać

Połączenia

sukienka prześwieca; spodnie przeświecają

Cytaty

Na tle okna jego rzadkie włosy przeświecały, i obnażały zarys czaszki.

źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Gdy owoc dojrzewa, 1958

[...] najbardziej obrzydły mu te przetarte mankiety, te przeświecające na tyłku spodnie.

źródło: NKJP: Teofil Konar: Walizka Pana Liwy, 2007

[...] sięgnął za siebie i z najniższej półki przy ścianie zdjął popielniczkę. [...] Druga ładna rzecz w tym domu. Stara, alabastrowa, lekko przeświecająca.

źródło: NKJP: Piotr Krawczyk: Plamka światła, 1997

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przeświecam	przeświecamy
2 os.	przeświecasz	przeświecacie
3 os.	prześwieca	przeświecają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przeświecałem +(e)m przeświecał	przeświecałam +(e)m przeświecała	przeświecałom +(e)m przeświecało	przeświecaliśmy +(e)śmy przeświecali	przeświecałyśmy +(e)śmy przeświecały
2 os.	przeświecałeś +(e)ś przeświecał	przeświecałaś +(e)ś przeświecała	przeświecałoś +(e)ś przeświecało	przeświecaliście +(e)ście przeświecali	przeświecałyście +(e)ście przeświecały
3 os.	przeświecał	przeświecała	przeświecało	przeświecali	przeświecały

bezosobnik: przeświecano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę przeświecał będę przeświecać	będę przeświecała będę przeświecać	będę przeświecało będę przeświecać	będziemy przeświecali będziemy przeświecać	będziemy przeświecały będziemy przeświecać
2 os.	będziesz przeświecał będziesz przeświecać	będziesz przeświecała będziesz przeświecać	będziesz przeświecało będziesz przeświecać	będziecie przeświecali będziecie przeświecać	będziecie przeświecały będziecie przeświecać
3 os.	będzie przeświecał będzie przeświecać	będzie przeświecała będzie przeświecać	będzie przeświecało będzie przeświecać	będą przeświecali będą przeświecać	będą przeświecały będą przeświecać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przeświecajmy
2 os.	przeświecaj	przeświecajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przeświecałbym bym przeświecał	przeświecałabym bym przeświecała	przeświecałobym bym przeświecało	przeświecalibyśmy byśmy przeświecali	przeświecałybyśmy byśmy przeświecały
2 os.	przeświecałbyś byś przeświecał	przeświecałabyś byś przeświecała	przeświecałobyś byś przeświecało	przeświecalibyście byście przeświecali	przeświecałybyście byście przeświecały
3 os.	przeświecałby by przeświecał	przeświecałaby by przeświecała	przeświecałoby by przeświecało	przeświecaliby by przeświecali	przeświecałyby by przeświecały

bezosobnik: przeświecano by

bezokolicznik: przeświecać

imiesłów przysłówkowy współczesny: przeświecając

gerundium: przeświecanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przeświecanie	przeświecania
D.	przeświecania	przeświecań
C.	przeświecaniu	przeświecaniom
B.	przeświecanie	przeświecania
N.	przeświecaniem	przeświecaniami
Ms.	przeświecaniu	przeświecaniach
W.	przeświecanie	przeświecania

imiesłów przymiotnikowy czynny: przeświecający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przeświecający	przeświecający	przeświecający	przeświecające	przeświecająca
D.	przeświecającego	przeświecającego	przeświecającego	przeświecającego	przeświecającej
C.	przeświecającemu	przeświecającemu	przeświecającemu	przeświecającemu	przeświecającej
B.	przeświecającego	przeświecającego	przeświecający	przeświecające	przeświecającą
N.	przeświecającym	przeświecającym	przeświecającym	przeświecającym	przeświecającą
Ms.	przeświecającym	przeświecającym	przeświecającym	przeświecającym	przeświecającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przeświecający	przeświecający	przeświecające	przeświecające
D.	przeświecających	przeświecających	przeświecających	przeświecających
C.	przeświecającym	przeświecającym	przeświecającym	przeświecającym
B.	przeświecających	przeświecających	przeświecających	przeświecające
N.	przeświecającymi	przeświecającymi	przeświecającymi	przeświecającymi
Ms.	przeświecających	przeświecających	przeświecających	przeświecających

Inne uwagi

Zwykle imcz

Data ostatniej modyfikacji: 21.01.2022