UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

opłukiwać

Chronologizacja

SPXVI: opłokiwać, SJPXVII, SL, SWil: opłókiwać, SJPWar: opłókiwać, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. płukać

1. talerze

Definicja

usuwać z czegoś brud lub detergent, polewając to wodą lub innym płynem albo zanurzając w nim

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Relacje znaczeniowe

synonimy:  obmywać, zmywać
hiperonimy:  czyścić, myć, płukać

Połączenia

  • opłukiwać ciało, ręce, twarz; kubki, kufle, miseczki, szklankę, naczynie
  • opłukiwać chłodną, letnią... wodą
  • opłukiwać w misce, w wiadrze, w zbiorniku z wodą; w strumyku; w wodzie
  • opłukiwać coś z resztek czegoś
  • opłukiwać lekko
  • móc opłukiwać
  • opłukiwać i chłodzić; odsączać i opłukiwać, rozmrażać i opłukiwać

Cytaty

- Pan dawno tu? - spytałem jeszcze raz. - Dalej - powiedział, nie przestając skrobać podgardla. - Co dalej? - odparłem, zbity z tropu. Ale on nie raczył nawet odpowiedzieć. Pochylony nad umywalnią, byle jak opłukiwał twarz.

źródło: NKJP: Stanisław Lem: Pamiętnik znaleziony w wannie, 1961

Co bardziej przezorni (i „obrzydliwi”) unikali ulicznych wózków z wodą sodową zwaną powszechnie „gruźliczanką”. Jedna szklanka, opłukiwana w wodzie zmienianej raz na dzień lub jeszcze rzadziej, służyła setkom klientów.

źródło: NKJP: (AMK): Upały!, Dziennik Polski - Magazyn, 2000-05-20

Dekontaminacja to usunięcie substancji niebezpiecznych i toksycznych z człowieka. Polega ona na kilkuminutowym opłukiwaniu ciała wodą.

źródło: NKJP: (PSZ): Segregacja w namiocie, Dziennik Polski - Kraków, 2003-12-20

Podczas nęcenia warto mieć pod ręką wiadro z wodą, aby co chwilę opłukiwać rękę z resztek zanęty. Wskazany jest także ręcznik, gdyż częste nęcenie i wyjmowanie ryb z wody powoduje szybkie brudzenie się rąk.

źródło: Internet

Telefonik naprawdę fajny i warty polecenia. [...] testowałem jego wodoodporność: opłukiwałem go pod kranem i włożyłem na niedługi czas do wiaderka z wodą. Po wyjęciu telefon nadal chodził bez zarzutów.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. opłukuję
opłukujemy
2 os. opłukujesz
opłukujecie
3 os. opłukuje
opłukują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. opłukiwałem
+(e)m opłukiwał
opłukiwałam
+(e)m opłukiwała
opłukiwałom
+(e)m opłukiwało
opłukiwaliśmy
+(e)śmy opłukiwali
opłukiwałyśmy
+(e)śmy opłukiwały
2 os. opłukiwałeś
+(e)ś opłukiwał
opłukiwałaś
+(e)ś opłukiwała
opłukiwałoś
+(e)ś opłukiwało
opłukiwaliście
+(e)ście opłukiwali
opłukiwałyście
+(e)ście opłukiwały
3 os. opłukiwał
opłukiwała
opłukiwało
opłukiwali
opłukiwały

bezosobnik: opłukiwano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę opłukiwał
będę opłukiwać
będę opłukiwała
będę opłukiwać
będę opłukiwało
będę opłukiwać
będziemy opłukiwali
będziemy opłukiwać
będziemy opłukiwały
będziemy opłukiwać
2 os. będziesz opłukiwał
będziesz opłukiwać
będziesz opłukiwała
będziesz opłukiwać
będziesz opłukiwało
będziesz opłukiwać
będziecie opłukiwali
będziecie opłukiwać
będziecie opłukiwały
będziecie opłukiwać
3 os. będzie opłukiwał
będzie opłukiwać
będzie opłukiwała
będzie opłukiwać
będzie opłukiwało
będzie opłukiwać
będą opłukiwali
będą opłukiwać
będą opłukiwały
będą opłukiwać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. opłukujmy
2 os. opłukuj
opłukujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. opłukiwałbym
bym opłukiwał
opłukiwałabym
bym opłukiwała
opłukiwałobym
bym opłukiwało
opłukiwalibyśmy
byśmy opłukiwali
opłukiwałybyśmy
byśmy opłukiwały
2 os. opłukiwałbyś
byś opłukiwał
opłukiwałabyś
byś opłukiwała
opłukiwałobyś
byś opłukiwało
opłukiwalibyście
byście opłukiwali
opłukiwałybyście
byście opłukiwały
3 os. opłukiwałby
by opłukiwał
opłukiwałaby
by opłukiwała
opłukiwałoby
by opłukiwało
opłukiwaliby
by opłukiwali
opłukiwałyby
by opłukiwały

bezosobnik: opłukiwano by

bezokolicznik: opłukiwać

imiesłów przysłówkowy współczesny: opłukując

gerundium: opłukiwanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. opłukiwanie
opłukiwania
D. opłukiwania
opłukiwań
C. opłukiwaniu
opłukiwaniom
B. opłukiwanie
opłukiwania
N. opłukiwaniem
opłukiwaniami
Ms. opłukiwaniu
opłukiwaniach
W. opłukiwanie
opłukiwania

imiesłów przymiotnikowy czynny: opłukujący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. opłukujący
opłukujący
opłukujący
opłukujące
opłukująca
D. opłukującego
opłukującego
opłukującego
opłukującego
opłukującej
C. opłukującemu
opłukującemu
opłukującemu
opłukującemu
opłukującej
B. opłukującego
opłukującego
opłukujący
opłukujące
opłukującą
N. opłukującym
opłukującym
opłukującym
opłukującym
opłukującą
Ms. opłukującym
opłukującym
opłukującym
opłukującym
opłukującej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. opłukujący
opłukujący
opłukujące
opłukujące
D. opłukujących
opłukujących
opłukujących
opłukujących
C. opłukującym
opłukującym
opłukującym
opłukującym
B. opłukujących
opłukujących
opłukujących
opłukujące
N. opłukującymi
opłukującymi
opłukującymi
opłukującymi
Ms. opłukujących
opłukujących
opłukujących
opłukujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: opłukiwany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. opłukiwany
opłukiwany
opłukiwany
opłukiwane
opłukiwana
D. opłukiwanego
opłukiwanego
opłukiwanego
opłukiwanego
opłukiwanej
C. opłukiwanemu
opłukiwanemu
opłukiwanemu
opłukiwanemu
opłukiwanej
B. opłukiwanego
opłukiwanego
opłukiwany
opłukiwane
opłukiwaną
N. opłukiwanym
opłukiwanym
opłukiwanym
opłukiwanym
opłukiwaną
Ms. opłukiwanym
opłukiwanym
opłukiwanym
opłukiwanym
opłukiwanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. opłukiwani
opłukiwani
opłukiwane
opłukiwane
D. opłukiwanych
opłukiwanych
opłukiwanych
opłukiwanych
C. opłukiwanym
opłukiwanym
opłukiwanym
opłukiwanym
B. opłukiwanych
opłukiwanych
opłukiwanych
opłukiwane
N. opłukiwanymi
opłukiwanymi
opłukiwanymi
opłukiwanymi
Ms. opłukiwanych
opłukiwanych
opłukiwanych
opłukiwanych

odpowiednik aspektowy: opłukać

Składnia

Rzosobowy + opłukiwać +
CO + (CZYM) + (z CZEGO)
Rzosobowy + opłukiwać +
CO + (w CZYM | pod CZYM) + (z CZEGO)

2. plażę

Definicja

płynąc, zalewać lub moczyć

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

  • deszcz, ocean opłukiwał coś
  • opłukiwać plażę, ulicę

Cytaty

Widział i słyszał o wiele wyraźniej. Zauważał każdy mleczny kamyczek placu Inwalidów, krople deszczu opłukujące ulicę.

źródło: NKJP: Manuela Gretkowska, Piotr Pietucha: Sceny z życia pozamałżeńskiego, 2007

Zasiadamy zatem przy okrągłym stole, by za pomocą pałeczek posilić się przed dalszą wędrówką. Santa Monika - południowa dzielnica L.A. rozciągnięta wzdłuż piaszczystej plaży opłukiwanej przez Pacyfik.

źródło: NKJP: Mój „Dzienniczek Polski”, Dziennik Polski - Magazyn, 2003-09-26

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. opłukuję
opłukujemy
2 os. opłukujesz
opłukujecie
3 os. opłukuje
opłukują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. opłukiwałem
+(e)m opłukiwał
opłukiwałam
+(e)m opłukiwała
opłukiwałom
+(e)m opłukiwało
opłukiwaliśmy
+(e)śmy opłukiwali
opłukiwałyśmy
+(e)śmy opłukiwały
2 os. opłukiwałeś
+(e)ś opłukiwał
opłukiwałaś
+(e)ś opłukiwała
opłukiwałoś
+(e)ś opłukiwało
opłukiwaliście
+(e)ście opłukiwali
opłukiwałyście
+(e)ście opłukiwały
3 os. opłukiwał
opłukiwała
opłukiwało
opłukiwali
opłukiwały

bezosobnik: opłukiwano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę opłukiwał
będę opłukiwać
będę opłukiwała
będę opłukiwać
będę opłukiwało
będę opłukiwać
będziemy opłukiwali
będziemy opłukiwać
będziemy opłukiwały
będziemy opłukiwać
2 os. będziesz opłukiwał
będziesz opłukiwać
będziesz opłukiwała
będziesz opłukiwać
będziesz opłukiwało
będziesz opłukiwać
będziecie opłukiwali
będziecie opłukiwać
będziecie opłukiwały
będziecie opłukiwać
3 os. będzie opłukiwał
będzie opłukiwać
będzie opłukiwała
będzie opłukiwać
będzie opłukiwało
będzie opłukiwać
będą opłukiwali
będą opłukiwać
będą opłukiwały
będą opłukiwać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. opłukujmy
2 os. opłukuj
opłukujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. opłukiwałbym
bym opłukiwał
opłukiwałabym
bym opłukiwała
opłukiwałobym
bym opłukiwało
opłukiwalibyśmy
byśmy opłukiwali
opłukiwałybyśmy
byśmy opłukiwały
2 os. opłukiwałbyś
byś opłukiwał
opłukiwałabyś
byś opłukiwała
opłukiwałobyś
byś opłukiwało
opłukiwalibyście
byście opłukiwali
opłukiwałybyście
byście opłukiwały
3 os. opłukiwałby
by opłukiwał
opłukiwałaby
by opłukiwała
opłukiwałoby
by opłukiwało
opłukiwaliby
by opłukiwali
opłukiwałyby
by opłukiwały

bezosobnik: opłukiwano by

bezokolicznik: opłukiwać

imiesłów przysłówkowy współczesny: opłukując

gerundium: opłukiwanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. opłukiwanie
opłukiwania
D. opłukiwania
opłukiwań
C. opłukiwaniu
opłukiwaniom
B. opłukiwanie
opłukiwania
N. opłukiwaniem
opłukiwaniami
Ms. opłukiwaniu
opłukiwaniach
W. opłukiwanie
opłukiwania

imiesłów przymiotnikowy czynny: opłukujący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. opłukujący
opłukujący
opłukujący
opłukujące
opłukująca
D. opłukującego
opłukującego
opłukującego
opłukującego
opłukującej
C. opłukującemu
opłukującemu
opłukującemu
opłukującemu
opłukującej
B. opłukującego
opłukującego
opłukujący
opłukujące
opłukującą
N. opłukującym
opłukującym
opłukującym
opłukującym
opłukującą
Ms. opłukującym
opłukującym
opłukującym
opłukującym
opłukującej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. opłukujący
opłukujący
opłukujące
opłukujące
D. opłukujących
opłukujących
opłukujących
opłukujących
C. opłukującym
opłukującym
opłukującym
opłukującym
B. opłukujących
opłukujących
opłukujących
opłukujące
N. opłukującymi
opłukującymi
opłukującymi
opłukującymi
Ms. opłukujących
opłukujących
opłukujących
opłukujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: opłukiwany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. opłukiwany
opłukiwany
opłukiwany
opłukiwane
opłukiwana
D. opłukiwanego
opłukiwanego
opłukiwanego
opłukiwanego
opłukiwanej
C. opłukiwanemu
opłukiwanemu
opłukiwanemu
opłukiwanemu
opłukiwanej
B. opłukiwanego
opłukiwanego
opłukiwany
opłukiwane
opłukiwaną
N. opłukiwanym
opłukiwanym
opłukiwanym
opłukiwanym
opłukiwaną
Ms. opłukiwanym
opłukiwanym
opłukiwanym
opłukiwanym
opłukiwanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. opłukiwani
opłukiwani
opłukiwane
opłukiwane
D. opłukiwanych
opłukiwanych
opłukiwanych
opłukiwanych
C. opłukiwanym
opłukiwanym
opłukiwanym
opłukiwanym
B. opłukiwanych
opłukiwanych
opłukiwanych
opłukiwane
N. opłukiwanymi
opłukiwanymi
opłukiwanymi
opłukiwanymi
Ms. opłukiwanych
opłukiwanych
opłukiwanych
opłukiwanych

Składnia

Rznieżywotny + opłukiwać +
CO
Data ostatniej modyfikacji: 18.03.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj