UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wepchać

Chronologizacja

1 połowa XV w., SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wepcham
 wepchamy
2 os. wepchasz
 wepchacie
3 os. wepcha
 wepchają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wepchałem
+(e)m wepchał
 wepchałam
+(e)m wepchała
 wepchałom
+(e)m wepchało
 wepchaliśmy
+(e)śmy wepchali
 wepchałyśmy
+(e)śmy wepchały
2 os. wepchałeś
+(e)ś wepchał
 wepchałaś
+(e)ś wepchała
 wepchałoś
+(e)ś wepchało
 wepchaliście
+(e)ście wepchali
 wepchałyście
+(e)ście wepchały
3 os. wepchał
 wepchała
 wepchało
 wepchali
 wepchały

bezosobnik: wepchano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wepchajmy
2 os. wepchaj
 wepchajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wepchałbym
bym wepchał
 wepchałabym
bym wepchała
 wepchałobym
bym wepchało
 wepchalibyśmy
byśmy wepchali
 wepchałybyśmy
byśmy wepchały
2 os. wepchałbyś
byś wepchał
 wepchałabyś
byś wepchała
 wepchałobyś
byś wepchało
 wepchalibyście
byście wepchali
 wepchałybyście
byście wepchały
3 os. wepchałby
by wepchał
 wepchałaby
by wepchała
 wepchałoby
by wepchało
 wepchaliby
by wepchali
 wepchałyby
by wepchały

bezosobnik: wepchano by

bezokolicznik: wepchać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wepchawszy

gerundium: wepchanie

imiesłów przymiotnikowy bierny: wepchany

odpowiednik aspektowy: wpychać

Pochodzenie

Zob.  pchać 

1. do walizki

Definicja

używając siły, mimo trudności lub pokonując opór, umieścić we wnętrzu czegoś

Warianty

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Relacje znaczeniowe

synonimy:  upchać, upchnąć
antonimy:  wypchnąć
hiperonimy:  umieścić

Cytaty

Wreszcie około godziny 22 załadowano ich do ciemnych wagonów z zasłoniętymi oknami. Do każdego wagonu starego typu, z ławkami pod ścianami, wepchano po 55 ludzi.

źródło: NKJP: Trzy tygodnie niepewności, Dziennik Polski, 1999-11-08

Ewa nie chce brać od nas pieniędzy, ale czasami uda się jej wepchać do kieszeni jakieś banknoty.

źródło: NKJP: Dariusz Grzyb: Jestem na bieżąco z serialami, Gazeta Krakowska, 2006-05-24

Linkiewicz, z piersią wydętą plikiem pieniędzy wepchanych chyba za gors koszuli, idzie chwiejnie w ich stronę.

źródło: NKJP: Roman Bratny: Kolumbowie - rocznik 20, 1957

Składnia

bez ograniczeń + wepchać +
KOGO/CO + DOKĄD

2. pod górę

Definicja

pchając, sprawić, że jakaś rzecz jest wyżej, niż znajdowała się wcześniej

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  umieścić

Cytaty

Nie wiem, jak Wy, ale ja, gdy pierwszy raz obejrzałem Dudikoffa w akcji (miałem wtedy niewiele lat), to nabrałem takiej siły, że sam wepchałem pod wielką górę samochód [...].

źródło: NKJP: Internet

Podjazd jest zbyt stromy, odpadają w nim drewniane poprzeczki, które służą do wspierania na nich nóg. Naprawdę trzeba mieć dużo krzepy, żeby wepchać wózek i bezpiecznie sprowadzić go na dół.

źródło: NKJP: Sebastian Reńca: Życie z barierami, Dziennik Zachodni, 2004-04-30

Wepchałem ten głaz ledwie parę metrów, ale dało mi to poczuć, jaka to męczarnia...

źródło: NKJP: Internet

Składnia

bez ograniczeń + wepchać +
CO + GDZIE

3. na stanowisko

Definicja

pot. 
spowodować, że ktoś mógł znaleźć się w określonym miejscu lub uzyskać określony status, mimo że inne osoby tego nie chciały

Warianty

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  upchać, wcisnąć

Cytaty

Ja uważam, że ta prowokacja to wymysł i brednia naszych genialnych władz, żeby pogrążyć pracowników szkół! Bo w jaki inny sposób wepchać kogoś swojego do pracy?

źródło: Internet: kasztelania.pl

Cała polityka państwa jest teraz skierowana na przeczekanie do czerwca. Chcą nas wepchać do Unii, a potem wykończyć.

źródło: NKJP: (aru): Dyskusje się skończyły, Gazeta Krakowska, 2003-02-21

P[...] wepchał na stanowisko kierownicze kolejnego swojego sympatyka.

źródło: Internet: forum.echodnia.eu

Składnia

bez ograniczeń + wepchać +
KOGO + GDZIE

4. w kłopoty

Definicja

spowodować, że ktoś znalazł się w niekorzystnej dla siebie sytuacji

Warianty

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Cytaty

Mówiłem ci już, że ten chłopak wepcha cię w niezłe bagno?

źródło: Internet: hybrid-sisterhood.blogspot.com

Prawdziwy przyjaciel pomoże, a nie wepcha w kłopoty.

źródło: Internet: forum.o2.pl

Składnia

bez ograniczeń + wepchać +
KOGO + w CO

5. towar

Definicja

pot. 
nakłonić do kupienia lub przyjęcia czegoś, czego ta osoba wcześniej nie chciała

Warianty

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes handel i usługi

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wcisnąć

Cytaty

- Będą mi chcieli wepchać jakiś ruski film... - Rzeczywiście - zafrasował się Kowalik. - Możesz ich uprzedzić, poproś o „Aleksandra Newskiego”, mógłby też być „Pancernik Potiomkin”.

źródło: NKJP: Leon Pawlik: Ankara, 1998

Dzwonię z nowego telefonu, co za ironia. Operator wepchał mi jakiś podrzędny model [...].

źródło: Internet: koszal.in

Jeżeli ktoś wydał kasę i sprzęt chce zwrócić, nawet dnia następnego, zachowują się jak akwizytorzy, którym udało się wepchać towar.

źródło: Internet: fanlidla.pl

Składnia

bez ograniczeń + wepchać +
(KOMU) + CO
Data ostatniej modyfikacji: 24.05.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN