UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

dziać

Chronologizacja

2 połowa XIV w., SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. dzieję
dziejemy
2 os. dziejesz
dziejecie
3 os. dzieje
dzieją

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. działem
+(e)m dział
działam
+(e)m działa
działom
+(e)m działo
dzialiśmy
dzieliśmy
+(e)śmy dziali
+(e)śmy dzieli
działyśmy
+(e)śmy działy
2 os. działeś
+(e)ś dział
działaś
+(e)ś działa
działoś
+(e)ś działo
dzialiście
dzieliście
+(e)ście dziali
+(e)ście dzieli
działyście
+(e)ście działy
3 os. dział
działa
działo
dziali
dzieli
działy

bezosobnik: dziano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę dział
będę dziać
będę działa
będę dziać
będę działo
będę dziać
będziemy dziali
będziemy dzieli
będziemy dziać
będziemy działy
będziemy dziać
2 os. będziesz dział
będziesz dziać
będziesz działa
będziesz dziać
będziesz działo
będziesz dziać
będziecie dziali
będziecie dzieli
będziecie dziać
będziecie działy
będziecie dziać
3 os. będzie dział
będzie dziać
będzie działa
będzie dziać
będzie działo
będzie dziać
będą dziali
będą dzieli
będą dziać
będą działy
będą dziać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. dziejmy
2 os. dziej
dziejcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. działbym
bym dział
działabym
bym działa
działobym
bym działo
dzialibyśmy
dzielibyśmy
byśmy dziali
byśmy dzieli
działybyśmy
byśmy działy
2 os. działbyś
byś dział
działabyś
byś działa
działobyś
byś działo
dzialibyście
dzielibyście
byście dziali
byście dzieli
działybyście
byście działy
3 os. działby
by dział
działaby
by działa
działoby
by działo
dzialiby
dzieliby
by dziali
by dzieli
działyby
by działy

bezosobnik: dziano by

bezokolicznik: dziać

imiesłów przysłówkowy współczesny: dziejąc

gerundium: dzianie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. dzianie
dziania
D. dziania
dziań
C. dzianiu
dzianiom
B. dzianie
dziania
N. dzianiem
dzianiami
Ms. dzianiu
dzianiach
W. dzianie
dziania

imiesłów przymiotnikowy czynny: dziejący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. dziejący
dziejący
dziejący
dziejące
dziejąca
D. dziejącego
dziejącego
dziejącego
dziejącego
dziejącej
C. dziejącemu
dziejącemu
dziejącemu
dziejącemu
dziejącej
B. dziejącego
dziejącego
dziejący
dziejące
dziejącą
N. dziejącym
dziejącym
dziejącym
dziejącym
dziejącą
Ms. dziejącym
dziejącym
dziejącym
dziejącym
dziejącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. dziejący
dziejący
dziejące
dziejące
D. dziejących
dziejących
dziejących
dziejących
C. dziejącym
dziejącym
dziejącym
dziejącym
B. dziejących
dziejących
dziejących
dziejące
N. dziejącymi
dziejącymi
dziejącymi
dziejącymi
Ms. dziejących
dziejących
dziejących
dziejących

imiesłów przymiotnikowy bierny: dziany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. dziany
dziany
dziany
dziane
dziana
D. dzianego
dzianego
dzianego
dzianego
dzianej
C. dzianemu
dzianemu
dzianemu
dzianemu
dzianej
B. dzianego
dzianego
dziany
dziane
dzianą
N. dzianym
dzianym
dzianym
dzianym
dzianą
Ms. dzianym
dzianym
dzianym
dzianym
dzianej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. dziani
dziani
dziane
dziane
D. dzianych
dzianych
dzianych
dzianych
C. dzianym
dzianym
dzianym
dzianym
B. dzianych
dzianych
dzianych
dziane
N. dzianymi
dzianymi
dzianymi
dzianymi
Ms. dzianych
dzianych
dzianych
dzianych

Inne uwagi

Zwykle imb

Pochodzenie

psł. *dějati 'kłaść, stawiać; robić, czynić, wykonywać'

Definicja

wykonywać na drutach, szydełkiem lub maszynowo odzież lub materiał z przędzy przez wielokrotne przeplatanie nitek, tworzenie pętelek i łączenie ich

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

Połączenia

  • dziany na drutach; dziany z wełny
  • grubo, luźno dziany
  • dziany bandaż, pulower, szal; odzież, tkanina dziana

Cytaty

Kramiarze zachęcają również do zakupu zimowych skarpet, proponując zestaw 5 par za 8 zł. Takie prawdziwe, grube, wełniane, dziane na drutach rzadko obecnie znajdują nabywców.

źródło: NKJP: A.Fidrysiak: Tygodnik Ciechanowski, 2004-12-02

Miękkość aksamitu i jego wyjątkowość pochodzą stąd, że nie jest to po prostu zwykły dziany materiał. To tkanina bawełniana z krótką puszystą okrywą włókienną z jednej strony, a od spodu gładka.

źródło: NKJP: Magdalena Rusakiewicz: Bądź arystokratką, Dziennik Bałtycki, 2005-11-12

Modna paryżanka nosi więc dziane z wełny suknie, ludowe szale, folklorystyczne kamizele, żakardowe swetry w peruwiańskie czy norweskie wzorki, traperskie kurtki z wielkimi kołnierzami [...]

źródło: NKJP: Cecylia Paszek: Kobieta w pięciu odsłonach, Gazeta Wyborcza, 1992-11-20

Poszukiwany występuje zazwyczaj z naciągniętą kominiarką na twarz, z otworami na oczy i na usta. Miewa też naciągniętą na twarz czapkę wełnianą, luźno dzianą.

źródło: NKJP: koss: Na sygnale, Mazowieckie To i Owo, 2002-04-22

Pierwsze berety były zazwyczaj wykonane z granatowej tkaniny dzianej i przylegały ściśle do głowy.

źródło: NKJP: Internet

Składnia

bez ograniczeń + dziać +
(CO) + (na CZYM)
Data ostatniej modyfikacji: 21.10.2015
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj