UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

dopchnąć

częściej dopchać

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł.

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. dopchnę
 dopchniemy
2 os. dopchniesz
 dopchniecie
3 os. dopchnie
 dopchną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. dopchnąłem
+(e)m dopchnął
 dopchnęłam
+(e)m dopchnęła
 dopchnęłom
+(e)m dopchnęło
 dopchnęliśmy
+(e)śmy dopchnęli
 dopchnęłyśmy
+(e)śmy dopchnęły
2 os. dopchnąłeś
+(e)ś dopchnął
 dopchnęłaś
+(e)ś dopchnęła
 dopchnęłoś
+(e)ś dopchnęło
 dopchnęliście
+(e)ście dopchnęli
 dopchnęłyście
+(e)ście dopchnęły
3 os. dopchnął
 dopchnęła
 dopchnęło
 dopchnęli
 dopchnęły

bezosobnik: dopchnięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. dopchnijmy
2 os. dopchnij
 dopchnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. dopchnąłbym
bym dopchnął
 dopchnęłabym
bym dopchnęła
 dopchnęłobym
bym dopchnęło
 dopchnęlibyśmy
byśmy dopchnęli
 dopchnęłybyśmy
byśmy dopchnęły
2 os. dopchnąłbyś
byś dopchnął
 dopchnęłabyś
byś dopchnęła
 dopchnęłobyś
byś dopchnęło
 dopchnęlibyście
byście dopchnęli
 dopchnęłybyście
byście dopchnęły
3 os. dopchnąłby
by dopchnął
 dopchnęłaby
by dopchnęła
 dopchnęłoby
by dopchnęło
 dopchnęliby
by dopchnęli
 dopchnęłyby
by dopchnęły

bezosobnik: dopchnięto by

bezokolicznik: dopchnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: dopchnąwszy

gerundium: dopchnięcie

imiesłów przymiotnikowy bierny: dopchnięty

odpowiednik aspektowy: dopychać

Pochodzenie

Zob.  pchać 

1. przesunąć

Definicja

pchając - przesuwając do przodu, umieścić jakąś rzecz w miejscu, które jest postrzegane przez mówiącego jako punkt docelowy

Warianty

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Cytaty

Jeśli któremuś udało się dopchnąć ten obiekt do pewnego ustalonego miejsca, nagradzany był pokarmem.

źródło: NKJP: Joanna Komorowska: Ptasi intelektualiści, Wiedza i Życie, 1997

W pewnym momencie silny podmuch wiatru dopchnął maszynę do zbocza góry, szybowiec zahaczył skrzydłem o drzewo i spadł na ziemię.

źródło: NKJP: łu: Górskie przymusowe lądowanie, Trybuna Śląska, 2004-10-25

Sabina napiera na wewnętrzne drzwi, które bez dopchnięcia nigdy nie pozwalają ruszyć [...].

źródło: NKJP: Andrzej Bart: Rewers: nowela filmowa, 2009

Składnia

bez ograniczeń + dopchnąć +
CO + do CZEGO

2. wypełnić

Definicja

umieścić siłą we wnętrzu czegoś, co jest już prawie pełne, taką ilość ludzi, przedmiotów czy substancji, że więcej już się nie zmieści

Warianty

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  wypełnić

Cytaty

Pomógł mi się wspiąć po schodkach z trzydziestokilogramowym plecakiem, dopchnął mnie z pomocą ludzi z peronu i zatrzasnął drzwi. Stałem na jednej nodze, bo na drugi but nie było już miejsca.

źródło: NKJP: Włodzimierz Kalicki: Chiny, Gazeta Wyborcza, 1998-04-03

Gdy chłopskie jadło dopchniemy dodawaną do posiłku bułą, głód powinniśmy zaspokoić na długo.

źródło: NKJP: Jurek Głodomorek: Konsumpcja po chłopsku, Dziennik Bałtycki, 2004-08-10

Pani rzecznik służby więziennej powie, że tu osadzimy kolejne dwa tysiące, tu dopchniemy kolanem, tu postawimy pawilon i będzie cacy.

źródło: NKJP: Łukasz Winczura: Spowiedź klawisza, Gazeta Krakowska, 2007-04-20

[...] na odcinku dwóch kilometrów korka jedzie [...] 600 osób. Gdyby dopchnąć ich do tramwajów, nie byłoby wielkiej różnicy.

źródło: NKJP: jackaldu.eu.interiowo.pl

Składnia

bez ograniczeń + dopchnąć +
KOGO/CO + do CZEGO
bez ograniczeń + dopchnąć +
KOGO/CO + KIM/CZYM

Frazeologizmy

ktoś przepchnął kolanem coś
ktoś dopchnął kolanem coś
Data ostatniej modyfikacji: 07.08.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN