UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

on I

II

rzeczownik

Chronologizacja

1 połowa XIV w., SStp

Odmiana

część mowy: rzeczownik

liczba pojedyncza liczba mnoga
m1, m2, m3 n1, n2 ż p1 m1 pozostałe
akc -akc akc -akc -depr depr
M. on
ono
ona
oni
one
D. jego
go
jego
go
jej
ich
D poprz. niego
+ń
niego
niej
nich
C. jemu
mu
jemu
mu
jej
im
C poprz. niemu
niemu
niej
nim
B. jego
go
je
ją
ich
je
B poprz. niego
+ń
nie
nią
nich
nie
N. nim
nim
nią
nimi
Ms. nim
nim
niej
nich

Pochodzenie

psł. *onъ 'ten dalszy, tamten'

Prasłowiański zaimek wskazujący *onъ 'ten dalszy, tamten', wtórnie użyty jako mianownik zaimka osobowego trzeciej osoby liczby pojedynczej rodzaju męskiego, zastąpił w tej funkcji zaimek osobowy *jь (Bor)

1. to on

Definicja

używane w odniesieniu do obiektu, o którym się mówi, ale który nie uczestniczy w rozmowie

Noty o użyciu

Forma mianownika używana tylko w celu przeciwstawienia danego obiektu innym lub podkreślenia, że chodzi właśnie o ten obiekt, a nie o inny.

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

  • on i ona; ja i on, my i oni

Cytaty

Jednak ani on, ani ona nie potrafili dogadać się z Reginą, która nie słuchała nikogo i od dawna chadzała własnymi ścieżkami.

źródło: NKJP: Irena Matuszkiewicz: Nie zabijać pająków, 2007

[...] nie wiem, komu mam bardziej współczuć: jemu czy tobie.

źródło: NKJP: Michał Bielecki: Osiedle prominentów, 1997

2. w tekście

Definicja

używane w odniesieniu do kogoś lub czegoś nazwanego lub wskazanego wcześniej, w tym samym zdaniu lub w tej samej wypowiedzi

Noty o użyciu

Używane także w eleganckich i uznawanych za staromodne zwrotach typu: Pan pozwoli, że go pożegnam, Pani pozwoli, że będę jej towarzyszył.

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Cytaty

Spójrzcie na babcię. Wszystko jej się w głowie pomieszało.

źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Tango, 1964

Ma Pan dwa psy: boksera i wilczura. One także z Panem jeżdżą?

źródło: NKJP: Narciarstwo, Dziennik Polski, 2003-10-27

Resztki pokruszonego gontu walają się w trawie. Tkwiące w nich gwoździe mają niespotykany dzisiaj, kwadratowy przekrój.

źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Opowieści galicyjskie, 1995

Frazeologizmy

ja ci pokażę
ja mu pokażę
ja jej pokażę
ja im pokażę
Data ostatniej modyfikacji: 15.10.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj