Chronologizacja
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | czasza |
czasze |
|
D. | czaszy |
czasz |
|
C. | czaszy |
czaszom |
|
B. | czaszę |
czasze |
|
N. | czaszą |
czaszami |
|
Ms. | czaszy |
czaszach |
|
W. | czaszo |
czasze |
Pochodzenie
psł. *čaša 'naczynie w kształcie misy (wydłubane w kawałku drewna)'
1. naczynie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie miejsca, osoby, przedmioty, sytuacje związane z jedzeniem
Cytaty
[...] stary Sylen daje pić z czaszy młodemu satyrowi, za którym stoi młody pan o spiczastych uszach, podnoszący nad jego głową teatralną maskę. źródło: Stefano Giuntoli: Sztuka i historia Pompejów, 1993 |
|
Ikona [...] została oparta na biblijnej opowieści o wizycie u Abrahama trzech aniołów, którzy przepowiedzieli narodziny jego pierworodnego Syna, Izaaka. [...] Na stole znajduje się czasza z winem. źródło: Internet: wedrowkazbogiem.blog.pl |
|
A jeszcze rok temu, kiedy [...] obiadów darmo nie dawano, sam nosiłem czaszę ze święconą wodą za ojcem Nikołajem w [...] procesji. źródło: NKJP: Mariusz Wilk: Dom nad Oniego, 2010 |
2. kielicha
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie miejsca, osoby, przedmioty, sytuacje związane z jedzeniem
Cytaty
Naczynia przeznaczone do spożywania win czerwonych charakteryzuje duża czasza (150 - 250 ml) i krótka nóżka. źródło: NKJP: Internet |
|
Kielich został prawdopodobnie wykonany z okazji 50. urodzin Antoniego Wilhelma Radziwiłła [...]. I wszystko byłoby w największym porządku, gdyby nie jeden szkopuł: otóż na czaszy kielicha widnieje herb Najjaśniejszej z czasów saskich. źródło: NKJP: Symbole, Rzym i Krym, Dziennik Polski, 2000-09-18 |
|
Uprzejmie dziękuję, [...] skrywam się za siorbaniem z czaszy kielicha szampana [...]. źródło: NKJP: Bohdan Sławiński: Królowa Tiramisu, 2008 |
Składnia
+ | czasza | + |
(CZEGO)
|
3. jeziora
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia ukształtowanie terenu
CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia zbiorniki wodne
Połączenia
- czasza zbiornika
Cytaty
Szczególnym niepokojem napawa [...] fakt kontynuowania intensywnych prac wyburzeniowych, mimo odległego planowanego terminu wypełnienia czaszy zalewu. Istnieje niebezpieczeństwo, że jeszcze w tym roku zostaną wyburzone dworki w Maniowach i Czorsztynie. źródło: NKJP: Krystyna Panek, Janusz Żyła, Jan Bocheński, Helena Owczanka, (AŻ): Wokół tamy, Zielone Brygady, 1991-09-01 |
|
Większość mieszkańców Nieboczów nie chce się zgodzić na sprzedaż swoich domów i zagród. Przygotowana koncepcja zakłada zaś wysiedlenie wsi, która w całości znajdzie się w czaszy zbiornika. źródło: NKJP: (WAW): Ministerstwo zwleka, Nowiny Raciborskie, 2005-02-01 |
|
Jeśli uzgodnienia się powiodą, to rysuje się szansa, że ścieżka nad czaszą jeziora w Klimkówce zapełni się amatorami pieszych wędrówek i turystyki rowerowej. źródło: NKJP: Widokowa ścieżka, Dziennik Polski, 2002-08-08 |
|
W wysypisku gaz może migrować we wszystkich kierunkach, zgodnie z prawami przepływu [...]. Może przenikać przez warstwy przepuszczalne w kierunkach poziomych i ukośnych, pionowo w górę i w dół, wzdłuż szczelin, pęknięć, otworów (w tym również wiertniczych) w wysypisku, a także na styku warstw odpadów i czaszy wysypiska, wszędzie tam, gdzie są mniejsze opory. źródło: NKJP: Czesława Rosik-Dulewska: Podstawy gospodarki odpadami, 1999 |
Składnia
+ | czasza | + |
CZEGO
|
4. spadochronu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport powietrzny
Połączenia
- kolorowa czasza
- czasza spadochronu
Cytaty
[...] z samolotu po kolei zaczęli wyskakiwać spadochroniarze. Oczom widzów zaczęły się jawić kolorowe czasze spadochronów. źródło: NKJP: (JŻ): Desant spadochronowy w Dynowie, Życie Podkarpackie, 2008-09-07 |
|
Paralotnie [...] zostały wymyślone przez ekstremalnych skoczków spadochronowych, którym znudziło się skakanie z samolotów. Postanowili więc spróbować swych sił, skacząc z mostów, wieżowców lub wysokich skał. Jednak nie wszędzie istniała możliwość skoku z zamkniętym spadochronem, rozpoczęto więc próby z rozwiniętymi czaszami. źródło: NKJP: (RAS): Podmuch wiatru, zbiegasz w dół i jesteś... w powietrzu. Miękkie lotnictwo, Gazeta Wrocławska, 1999 |
|
[...] o godz. 16.45 nastąpi start jednego z największych w Polsce balonów. Czasza [...] uniesie 6-osobowy kosz z... grającą na bębnach kapelą folkową Ich Trolle. źródło: NKJP: (ARO): Balony i Ich Trolle, Dziennik Łódzki, 2003-03-31 |
|
Fatalnie takie szybowanie pod podłużną czaszą paralotni skończyło się 3 maja dla młodego chłopaka. Źle wylądował na polanie Jaworzyny na Skrzycznem, zahaczył o drzewo i uderzył w ziemię, a później odbiło go jeszcze na metr w górę i wisiał na linkach, dopóki goprowcy nie przybyli z pomocą. źródło: NKJP: Barbara Swadźba: Na własną rękę, Trybuna Śląska, 2001-05-05 |
Składnia
+ | czasza | + |
(CZEGO)
|
5. anteny satelitarnej
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo części budowli
CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny budowa urządzeń i maszyn
Połączenia
- czasza anteny
Cytaty
Na czaszy dzwonu wyryto [...] wielce patriotyczny tekst-dedykację [...]. źródło: NKJP: Barbara Buczek-Płachtowa: Tajemnicza historia dzwonu „Maria”, EKO-U Nas, 2005 |
|
Galileo wiruje wokół swej dłuższej osi [...]. Parasolowata czasza anteny głównej o średnicy 4.8 m otworzyła się tylko częściowo i nie może zostać wykorzystana do przekazywania danych. źródło: NKJP: Jarosław Włodarczyk: I wreszcie Jowisz, Wiedza i Życie, 1996 |
|
Stelaż, na którym rozpięta jest czasza parasola to – jeśli użyć przenośni – jego kręgosłup. Od niego zależy, czy parasol wytrzyma silny wiatr, czy będzie trwały i czy posłuży Ci długie lata. źródło: Internet: jakkupowac.pl |
|
Największy radioteleskop (czasza o średnicy 300 m), z którego pomocą Aleksander Wolszczan odkrył trzy planety pozasłoneczne, znajduje się w portorykańskim Arecibo. źródło: NKJP: Piotr Szymczak, Karol Pankowski, Andrzej Sołtan: Zagadki wszechświata, Focus, nr 10, 2003 |
|
Blisko kościoła [...] stoi maleńki, ażurowy budyneczek [...]. Wzniesiony na planie okręgu lub ośmioboku, posiada kopułę wspartą na kolumienkach, której czasza ozdobiona jest pięknymi malowidłami przywołującymi scenę chrztu Jezusa w Jordanie. źródło: NKJP: Jan Gać: Grecja. Kulturowy przewodnik po Grecji bizantyńskiej, 2007 |
Składnia
+ | czasza | + |
CZEGO
|
6. w matematyce
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury
Cytaty
Górna czasza kuli ma wywiercony otwór w celu umieszczenia w nim kontrolnego termometru. źródło: Zeszyty naukowe, Wyższej szkoły Rolniczej w Olsztynie, 1964 (books.google.pl) |
|
Tę liczbę [...] wyznaczyłem numerycznie jako różnicę promienia kuli i strzałki czaszy [...]. źródło: NKJP: Internet |