UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

daltonizm

Chronologizacja

1859, Encyklopedyja powszechna, t. 1, books.google.pl

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	daltonizm	daltonizmy
D.	daltonizmu	daltonizmów
C.	daltonizmowi	daltonizmom
B.	daltonizm	daltonizmy
N.	daltonizmem	daltonizmami
Ms.	daltonizmie	daltonizmach
W.	daltonizmie	daltonizmy

Inne uwagi

Zwykle lp

Pochodzenie

internac.

ang. daltonism

fr. daltonisme

niem. Daltonismus

Od nazwiska angielskiego fizyka, chemika i meteorologa Johna Daltona (1766–1844), który jako pierwszy opisał tę wadę wzroku.

1. w okulistyce

Definicja

uwarunkowana genetycznie niezdolność rozpoznawania niektórych kolorów

Noty o użyciu

Używane także w znaczeniu węższym, dotyczącym nierozpoznawania barwy zielonej i czerwonej.
Ms. lp wymawiany: [daltonizmie] lub [daltoniźmie].

Wymowa

[daltonism] lub [daltonizm]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie rodzaje chorób

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	deuteranopia
	hiperonimy:	barwoślepota

Połączenia

chorować, cierpieć na daltonizm

Cytaty

[...] daltonizm z reguły wykrywany jest dopiero podczas wizyty u okulisty. W czasie rutynowych badań wzroku pokazuje się pacjentowi kolorową planszę, na której czerwonymi kropkami namalowana jest liczba na wykropkowanym zielono-żółtym tle. Daltonista tej liczby nie zobaczy.

źródło: NKJP: (BN): Odcienie szarości, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2004-09-13

Dotychczas sądzono, że w oczach naszych przodków wykształciły się receptory czułe na barwę zieloną i czerwoną, aby mogli oni łatwiej znajdować owoce [...] - mówi prof. Lucas. Jego zdaniem, częste przypadki daltonizmu [...] wśród ludzi mogą sugerować, że nasz gatunek może tracić powoli zdolność do widzenia wszystkich trzech podstawowych kolorów.

źródło: NKJP: Ewolucja w oku, Dziennik Polski, 2001-04-04

2. polityczny

Definicja

książk. pejorat.

niezdolność dostrzeżenia i właściwej oceny wszystkich zjawisk związanych z jakimś typem ludzkiej działalności

Noty o użyciu

Ms. lp wymawiany: [daltonizmie] lub [daltoniźmie].

Wymowa

[daltonism] lub [daltonizm]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Cytaty

Niejasna polityka rządu i [...] swoisty daltonizm polityczny obecnego ministra finansów spowodowały, że przyjmowano propozycje tylko jednego ze związków, zapomniano zaś, że istnieje jeszcze drugi, równie liczny, [...].

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 17.03.1994

W Gruzji mamy do czynienia z całkowitym daltonizmem etycznym. Dziś niektórzy przedstawiciele ruchu demokratycznego stają się cenzorami, odmawiają innym prawa do własnego zdania.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Dobre miejsce do umierania, 2005

[...] daltonizm moralny charakteryzuje się obojętnością na wartości, cynizmem czy demonstracyjnym ich lekceważeniem.

źródło: NKJP: 31. posiedzenie Senatu RP, stenogram, wersja robocza

Składnia

daltonizm

JAKI

Data ostatniej modyfikacji: 17.01.2020