UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

niezależny

Chronologizacja

SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. zależeć, leżeć

1.a kraj, człowiek

Definicja

taki, który (w aspekcie, o którym mowa) od nikogo i niczego nie zależy i sam może decydować o sobie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa władza państwowa

Relacje znaczeniowe

antonimy:

zależny

Połączenia

niezależny kraj, sąd; człowiek; niezależna kobieta, osoba; prokuratura; niezależne dziennikarstwo, sądownictwo; życie
niezależny finansowo, materialnie, politycznie; w pełni niezależny

Cytaty

	W 1657 ówczesny elektor brandenburski i książę Prus na mocy traktatu welawsko-bydgoskiego uzyskał od osłabionej potopem szwedzkim Rzeczypospolitej zwolnienie z zależności lennej, stając się niezależnym władcą Prus. źródło: NKJP: Jan Bałdowski: Warmia, Mazury, Suwalszczyzna, 1997
	Polska chce bowiem – mówił – być ekonomicznie i politycznie niezależna od swoich dwu sąsiadów. źródło: NKJP: Waldemar Michowicz: Historia dyplomacji polskiej, 1995
	Zaczęły powstawać kolejne niezależne od władz struktury. źródło: NKJP: Adam Michnik, Józef Tischner, Jacek Żakowski: Między Panem a Plebanem, 1995
	Część pisarzy chciała jednak, żeby Akademia była całkowicie niezależna i składała się z członków wybieranych przez samo środowisko literackie na okres sześciu lat. źródło: NKJP: Mariusz Urbanek: Kisielewscy: Jan August, Zygmunt, Stefan, Wacek, 2006
	Teraz jest niezależną, pracującą zawodowo kobietą, w dodatku przedstawicielką najpotężniejszej duńskiej instytucji. źródło: NKJP: Bronisław Świderski: Słowa obcego, 1998

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	niezależny	niezależny	niezależny	niezależne	niezależna
D.	niezależnego	niezależnego	niezależnego	niezależnego	niezależnej
C.	niezależnemu	niezależnemu	niezależnemu	niezależnemu	niezależnej
B.	niezależnego	niezależnego	niezależny	niezależne	niezależną
N.	niezależnym	niezależnym	niezależnym	niezależnym	niezależną
Ms.	niezależnym	niezależnym	niezależnym	niezależnym	niezależnej
W.	niezależny	niezależny	niezależny	niezależne	niezależna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	niezależni	niezależni	niezależne	niezależne
D.	niezależnych	niezależnych	niezależnych	niezależnych
C.	niezależnym	niezależnym	niezależnym	niezależnym
B.	niezależnych	niezależnych	niezależnych	niezależne
N.	niezależnymi	niezależnymi	niezależnymi	niezależnymi
Ms.	niezależnych	niezależnych	niezależnych	niezależnych
W.	niezależni	niezależni	niezależne	niezależne

Składnia

	+	niezależny	+	od KOGO/CZEGO
szyk: neutralny

1.b charakter

Definicja

właściwy ludziom niezależnym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

niezależny charakter; sąd

Cytaty

Wtedy padło nie tysiące, ale dziesiątki tysięcy ludzi i oficjalne procesy, które zorganizowano po 1949 r., były już tylko epilogiem likwidacji Armii Krajowej, działaczy niezależnych partii i w ogóle niezależnej myśli.

źródło: NKJP: Teresa Torańska: Oni, 1997

Znana była z odwagi, niezależnych sądów (również niepotrzebnego mówienia ludziom najokrutniejszej prawdy) oraz nietaktów.

źródło: NKJP: Danuta Koral: Wydziedziczeni, 1997

W rzeczywistości jednak Narutowicz – człowiek o prawym i niezależnym charakterze – nie dał się sprowadzić do roli biernego wykonawcy płynących z góry poleceń, chociaż niewątpliwie z opiniami marszałka Piłsudskiego bardzo się liczył.

źródło: NKJP: Waldemar Michowicz: Historia dyplomacji polskiej, 1995

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	niezależny	niezależny	niezależny	niezależne	niezależna
D.	niezależnego	niezależnego	niezależnego	niezależnego	niezależnej
C.	niezależnemu	niezależnemu	niezależnemu	niezależnemu	niezależnej
B.	niezależnego	niezależnego	niezależny	niezależne	niezależną
N.	niezależnym	niezależnym	niezależnym	niezależnym	niezależną
Ms.	niezależnym	niezależnym	niezależnym	niezależnym	niezależnej
W.	niezależny	niezależny	niezależny	niezależne	niezależna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	niezależni	niezależni	niezależne	niezależne
D.	niezależnych	niezależnych	niezależnych	niezależnych
C.	niezależnym	niezależnym	niezależnym	niezależnym
B.	niezależnych	niezależnych	niezależnych	niezależne
N.	niezależnymi	niezależnymi	niezależnymi	niezależnymi
Ms.	niezależnych	niezależnych	niezależnych	niezależnych
W.	niezależni	niezależni	niezależne	niezależne

2. ekspert

Definicja

taki, który nie należy do żadnej z rywalizujących grup, lecz reprezentuje własny punkt widzenia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

bezstronny

Połączenia

niezależny analityk, autorytet, dziennikarz, ekonomista, ekspert, konsultant, publicysta, rzeczoznawca, twórca; bank, dziennik, komitet, organ, ośrodek, ruch, urząd, związek; niezależna agencja, gazeta, instytucja, oficyna, organizacja, partia, prasa, telewizja, wytwórnia; ekspertyza, produkcja; niezależne doradztwo, kino, zrzeszenie, stowarzyszenie; niezależne media; kandydat, poseł, senator niezależny

Cytaty

	Grupa niezależnych posłów, która weszła do Sejmu po wyborach w 1957 roku, została najpierw zmniejszona i ograniczona tylko do związanej bezpośrednio z Kościołem grupy „Znak”, a od 1976 roku całkowicie zlikwidowana. źródło: NKJP: Jerzy Surdykowski: Duch Rzeczypospolitej, 2001
	[...] pośród Respondentów dominuje ocena, że w Polsce nie ma dziś niezależnych intelektualistów, o mediach nie wspominając. źródło: NKJP: Maciej Zięba: Po szkodzie? Przed szkodą? O Polsce, kapitalizmie i kontemplacji, 1996
	Poprzedni mąż Jagi po rozwiązaniu partii został niezależnym producentem filmowym, a ona sama, wyrzucona z telewizji, jego asystentką i wspólniczką. źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Bóg zapłacz!, 2000
	Przez wiele lat w różnych niezależnych redakcjach obserwowałem, że ludzie pierwszy raz piszący do drugiego obiegu przynosili nam teksty, z których dwie pierwsze strony trzeba było natychmiast wykreślać, bo zawierały wyłącznie obelgi pod adresem komunizmu i komunistów. źródło: NKJP: Adam Michnik, Józef Tischner, Jacek Żakowski: Między Panem a Plebanem, 1995

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	niezależny	niezależny	niezależny	niezależne	niezależna
D.	niezależnego	niezależnego	niezależnego	niezależnego	niezależnej
C.	niezależnemu	niezależnemu	niezależnemu	niezależnemu	niezależnej
B.	niezależnego	niezależnego	niezależny	niezależne	niezależną
N.	niezależnym	niezależnym	niezależnym	niezależnym	niezależną
Ms.	niezależnym	niezależnym	niezależnym	niezależnym	niezależnej
W.	niezależny	niezależny	niezależny	niezależne	niezależna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	niezależni	niezależni	niezależne	niezależne
D.	niezależnych	niezależnych	niezależnych	niezależnych
C.	niezależnym	niezależnym	niezależnym	niezależnym
B.	niezależnych	niezależnych	niezależnych	niezależne
N.	niezależnymi	niezależnymi	niezależnymi	niezależnymi
Ms.	niezależnych	niezależnych	niezależnych	niezależnych
W.	niezależni	niezależni	niezależne	niezależne

3. dane

Definicja

taki, że obiekty, o których mowa, nie mają ze sobą nic wspólnego

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Relacje znaczeniowe

synonimy:

odrębny

Połączenia

niezależna ocena; niezależne dane

Cytaty

	W Danii postanowiłem kontynuować walkę ze złem i przemocą. Są to przecież pojęcia uniwersalne, niezależne od geografii. źródło: NKJP: Bronisław Świderski: Słowa obcego, 1998
	Widział nurt zdarzeń podobnych i niepodobnych do siebie, bliskich sobie w czasie i oddalonych, wynikających jedne z drugich i całkowicie od siebie niezależnych. źródło: NKJP: Olga Tokarczuk: Prawiek i inne czasy, 1996
	W przypadku natrafienia na problem, który wymaga rozważenia równocześnie zbyt wielu niezależnych czynników, by nasz słaby mózg mógł sobie dać radę, warto zwrócić się do podręczników (jeśli nie ma się pod ręką fachowców) i komputera. źródło: NKJP: Jerzy Dzik: Dzieje życia na Ziemi. Wprowadzenie do paleobiologii, 2003
	Temperatura warstw powierzchniowych wody jezior jest prawie niezależna od głębokości. źródło: NKJP: Jan Bałdowski: Warmia, Mazury, Suwalszczyzna, 1997
	Niedotrzymanie tego warunku powoduje wygaśnięcie stosunku pracy, chyba że nastąpiło z przyczyn niezależnych od pracownika. źródło: NKJP: Sejm RP: Kodeks Pracy

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	niezależny	niezależny	niezależny	niezależne	niezależna
D.	niezależnego	niezależnego	niezależnego	niezależnego	niezależnej
C.	niezależnemu	niezależnemu	niezależnemu	niezależnemu	niezależnej
B.	niezależnego	niezależnego	niezależny	niezależne	niezależną
N.	niezależnym	niezależnym	niezależnym	niezależnym	niezależną
Ms.	niezależnym	niezależnym	niezależnym	niezależnym	niezależnej
W.	niezależny	niezależny	niezależny	niezależne	niezależna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	niezależni	niezależni	niezależne	niezależne
D.	niezależnych	niezależnych	niezależnych	niezależnych
C.	niezależnym	niezależnym	niezależnym	niezależnym
B.	niezależnych	niezależnych	niezależnych	niezależne
N.	niezależnymi	niezależnymi	niezależnymi	niezależnymi
Ms.	niezależnych	niezależnych	niezależnych	niezależnych
W.	niezależni	niezależni	niezależne	niezależne

Składnia

	+	niezależny	+	od CZEGO
szyk: neutralny

Frazeologizmy

zmienna niezależna

Data ostatniej modyfikacji: 30.11.2012