UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

niewierny I

przymiotnik

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. wierny

1. w małżeństwie

Definicja

niedochowujący wierności małżeńskiej lub wierności w związku intymnym dwojga ludzi niebędących małżeństwem

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Rodzina relacje rodzinne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

	sprzeczne:	wierny I
	hiperonimy:	wiarołomny

Połączenia

niewierny kochanek, małżonek, mąż, mężczyzna, narzeczony, partner; niewierna kobieta, kochanka, małżonka, partnerka, żona
niewierny żonie; niewierna mężowi

Cytaty

	12 grudnia odbędzie pierwszy w Małopolsce egzamin zawodowy, którego zaliczenie umożliwi śledzenie niewiernych mężów i żon, sprawdzanie wspólników w biznesie czy windykacje należności. źródło: NKJP: Marek Dębicki: Filip Marlowe na egzaminie, Dziennik Polski, 2002-11-23
	Rynek pięknie odrestaurowany, dobre hotele i restauracje, dużo niemieckich autokarów. Na rynku pręgierz: klatka, w której zamykano niewierne żony. źródło: NKJP: Stwórca był szczodry, Dziennik Polski, 2001-03-20
	Chcę mieć dziecko. Moje dziecko. Tylko dla mnie, bez mężczyzny, który by mną pomiatał albo był niewierny, oszukiwał i bił. źródło: NKJP: Bronisław Świderski: Asystent śmierci. Powieść o karykaturach Mahometa, o miłości i nienawiści w Europie, 2007
	Wietnamka, która nie była w stanie przekonać męża, by zerwał z młodą kochanką, postanowiła sprzedać niewiernego małżonka. 41-letnia żona zaproponowała swej następczyni kupno mężczyzny za kwotę 7,5 miliona dongów - 516 dolarów. źródło: NKJP: Świat, Dziennik Polski, 2001-03-23
	Można również, omijając wakacyjne kolejki po bilety, zwiedzić sam zamek, z którym wiąże się romantyczna legenda o niewiernej małżonce księcia Rimini. źródło: NKJP: Średniowieczny Manhattan, Dziennik Polski, 2000-07-11

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	niewierny	niewierny	niewierny	niewierne	niewierna
D.	niewiernego	niewiernego	niewiernego	niewiernego	niewiernej
C.	niewiernemu	niewiernemu	niewiernemu	niewiernemu	niewiernej
B.	niewiernego	niewiernego	niewierny	niewierne	niewierną
N.	niewiernym	niewiernym	niewiernym	niewiernym	niewierną
Ms.	niewiernym	niewiernym	niewiernym	niewiernym	niewiernej
W.	niewierny	niewierny	niewierny	niewierne	niewierna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	niewierni	niewierni	niewierne	niewierne
D.	niewiernych	niewiernych	niewiernych	niewiernych
C.	niewiernym	niewiernym	niewiernym	niewiernym
B.	niewiernych	niewiernych	niewiernych	niewierne
N.	niewiernymi	niewiernymi	niewiernymi	niewiernymi
Ms.	niewiernych	niewiernych	niewiernych	niewiernych
W.	niewierni	niewierni	niewierne	niewierne

Składnia

	+	niewierny	+	(KOMU)
szyk: neutralny

2. nielojalny

Definicja

nielojalny wobec kogoś lub czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia osób wchodzących w relacje międzyludzkie

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	nielojalny
	sprzeczne:	wierny I

Połączenia

niewierny człowiek, przyjaciel, sługa
niewierny prawu, zasadzie
niewierny samemu sobie

Cytaty

	Mannhaupt zbywał takie uwagi wzruszeniem ramion i przypominał, że klasę trzeba zachować wszędzie i zawsze. Tej zasadzie sam jednak bywał niewierny. Odstępował od niej w chwilach, gdy alkohol zamieniał go w innego człowieka, agresywnego i obrażalskiego [...]. źródło: NKJP: Marek Krajewski: Dżuma w Breslau, 2007
	Wszak byliśmy niemal pewni, że akurat tu, na bagnach, Pan Bóg nigdy nie przebywał. Pozostawił je niewiernemu słudze, szatanowi. źródło: NKJP: Barbara Kosmowska: Hermańce, 2008
	[...] Bóg jest miłosierny, sprzyja człowiekowi, błogosławi mu, jest wierny nawet wtedy, kiedy człowiek jest niewierny. źródło: NKJP: Paweł Kosiński SJ: Obudzić serce, 2000
	Nie lubię kotów. Fałszywe, wredne, niewierne. źródło: NKJP: Internet
	Natomiast McCartney na swych kolejnych koncertach nadal grywa piosenki Beatlesów i wszystko wskazuje na to, że będzie niewierny swojemu postanowieniu także i wtedy, gdy stukną mu sześćdziesiąt cztery lata... źródło: NKJP: Bartłomiej Dobroczyński: Orkiestra Klubu Pomocnych Serc, czyli Monolog wodospad Jurka Owsiaka, 1999

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	niewierny	niewierny	niewierny	niewierne	niewierna
D.	niewiernego	niewiernego	niewiernego	niewiernego	niewiernej
C.	niewiernemu	niewiernemu	niewiernemu	niewiernemu	niewiernej
B.	niewiernego	niewiernego	niewierny	niewierne	niewierną
N.	niewiernym	niewiernym	niewiernym	niewiernym	niewierną
Ms.	niewiernym	niewiernym	niewiernym	niewiernym	niewiernej
W.	niewierny	niewierny	niewierny	niewierne	niewierna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	niewierni	niewierni	niewierne	niewierne
D.	niewiernych	niewiernych	niewiernych	niewiernych
C.	niewiernym	niewiernym	niewiernym	niewiernym
B.	niewiernych	niewiernych	niewiernych	niewierne
N.	niewiernymi	niewiernymi	niewiernymi	niewiernymi
Ms.	niewiernych	niewiernych	niewiernych	niewiernych
W.	niewierni	niewierni	niewierne	niewierne

Składnia

	+	niewierny	+	(KOMU/CZEMU)
szyk: neutralny

3. niewierzący

Definicja

niewyznający jakiejś religii dla wyznawców tej religii, zwłaszcza dla wyznawców islamu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół osoby związane z religią i kościołem

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół wyznania: zasady i prawdy wiary

Relacje znaczeniowe

synonimy:

innowierca

Połączenia

niewierny żyd, chrześcijanin

Cytaty

	Ku zaskoczeniu i oburzeniu Osamy saudyjski monarcha jednak nie skorzystał z jego wolontariuszy, ale pozwolił, by w ojczyźnie Proroka Mahometa i islamu wylądowało pół miliona niewiernych cudzoziemców. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Modlitwa o deszcz, 2002
	Jacek Santorski opowiada po gazetach, że najbardziej orgazmiczną religią gwarantującą kobietom szczytowanie na ziemi jest islam. Inne, niewierne baby chyba pokarało. źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Europejka, 2004
	Spośród wielu przykładów wymieńmy egipskiego Apisa, tj. świętego byka z Memfis, symbol Ozyrysa, którego kult uprawiali również niewierni Izraelici [...]. źródło: NKJP: K.Jakubowski: „Korrida” na mazowieckiej wsi (c.d.), Tygodnik Ciechanowski, 2005-07-19
	Istnieje pogląd, że skutkiem wyprawy do Czeczenii może być kolejna wojna kaukaska, wybuch fanatyzmu islamskiego pod hasłem świętej wojny przeciwko niewiernym Rosjanom. źródło: NKJP: Włodzimierz Knap: O Czeczenii z profesorem Józefem SMAGĄ - rusycystą i historykiem Rosji, Gazeta Wyborcza, 1995-01-13
	[...] werbują [...] tysiące młodych Arabów, którzy pragną zginąć w obronie swej wiary i kraju przed zachodnimi, niewiernymi agresorami. źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	niewierny	niewierny	niewierny	niewierne	niewierna
D.	niewiernego	niewiernego	niewiernego	niewiernego	niewiernej
C.	niewiernemu	niewiernemu	niewiernemu	niewiernemu	niewiernej
B.	niewiernego	niewiernego	niewierny	niewierne	niewierną
N.	niewiernym	niewiernym	niewiernym	niewiernym	niewierną
Ms.	niewiernym	niewiernym	niewiernym	niewiernym	niewiernej
W.	niewierny	niewierny	niewierny	niewierne	niewierna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	niewierni	niewierni	niewierne	niewierne
D.	niewiernych	niewiernych	niewiernych	niewiernych
C.	niewiernym	niewiernym	niewiernym	niewiernym
B.	niewiernych	niewiernych	niewiernych	niewierne
N.	niewiernymi	niewiernymi	niewiernymi	niewiernymi
Ms.	niewiernych	niewiernych	niewiernych	niewiernych
W.	niewierni	niewierni	niewierne	niewierne

Składnia

	+	niewierny	+
szyk: neutralny

4. niedokładny

Definicja

nie całkiem zgodny z rzeczywistością albo z oryginałem

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

	sprzeczne:	wierny I
	hiperonimy:	niedokładny

Połączenia

niewierny przekaz, przekład; niewierna pamięć; niewierne tłumaczenie

Cytaty

	Nie było lepszego komentarza do dzisiejszego zajścia niż te słowa Platona (czy może jednak niewiernego tłumacza, Grabowskiego?): „Mit wyda ci się zapewne jako bajka starych niewiast, które lekceważysz.[...]”. źródło: NKJP: Jerzy Sosnowski: Prąd zatokowy, 2003
	Bo jeśli pan poseł [...] formułuje daleko idące polityczne oskarżenia i formułuje wniosek o odrzucenie informacji rządu na podstawie przekazu z mojego wystąpienia, przekazanego mu przez kogoś, to, panie pośle, informuję pana posła, że w tej części ten przekaz był niedokładny, niewierny, wypaczający moje informacje [...]. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 20.02.2004
	- Z rekonstrukcją jest jak z kobietą. Jak ładna, to niewierna i odwrotnie - przekonywali. źródło: NKJP: (KRM): Rekonstrukcja jak kobieta, Dziennik Polski, 2000-09-25
	Pamięć miał też Rudnicki zdumiewająco niewierną, zwłaszcza pod koniec życia zawodziła go całkowicie. źródło: NKJP: Ryszard Matuszewski: Alfabet: wybór z pamięci 90-latka, 2004
	Efekt odbicia przedmiotu w wodzie obecny jest również w malarstwie Sikorskiego - w kolejnych „Źródłach” artysta zdaje się rozważać wzajemne relacje wody i przedmiotów, rzeczy realnych i ich odbicia w zmiennej, niewiernej powierzchni. źródło: NKJP: Przedmiot nie jest ważny, Dziennik Polski, 1999-05-07

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	niewierny	niewierny	niewierny	niewierne	niewierna
D.	niewiernego	niewiernego	niewiernego	niewiernego	niewiernej
C.	niewiernemu	niewiernemu	niewiernemu	niewiernemu	niewiernej
B.	niewiernego	niewiernego	niewierny	niewierne	niewierną
N.	niewiernym	niewiernym	niewiernym	niewiernym	niewierną
Ms.	niewiernym	niewiernym	niewiernym	niewiernym	niewiernej
W.	niewierny	niewierny	niewierny	niewierne	niewierna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	niewierni	niewierni	niewierne	niewierne
D.	niewiernych	niewiernych	niewiernych	niewiernych
C.	niewiernym	niewiernym	niewiernym	niewiernym
B.	niewiernych	niewiernych	niewiernych	niewierne
N.	niewiernymi	niewiernymi	niewiernymi	niewiernymi
Ms.	niewiernych	niewiernych	niewiernych	niewiernych
W.	niewierni	niewierni	niewierne	niewierne

Składnia

	+	niewierny	+
szyk: neutralny

Frazeologizmy

niewierny Tomasz

Data ostatniej modyfikacji: 26.01.2010