UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

patyna

Chronologizacja

1471, SStp
Inne znaczenie: 'rodzaj obuwia'

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	patyna	patyny
D.	patyny	patyn

C.	patynie	patynom
B.	patynę	patyny
N.	patyną	patynami
Ms.	patynie	patynach
W.	patyno	patyny

Inne uwagi

Zwykle lp

Pochodzenie

wł. patina 'mieszanka do wyprawiania skór cielęcych'

Wł. neosemantyzm oznaczający coś starego i wartościowego powstał w związku z poetyckim wyrażeniem patina del tempo z łac. patína temporis, dosłownie 'miska albo taca czasu' (Bańk.).

1. nalot

Definicja

nalot na powierzchni przedmiotów, które miały przez dłuższy czas kontakt z powietrzem atmosferycznym, przyjmujący odcienie szarości, brązu lub jasnej zieleni i świadczący o ich starości

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

Połączenia

naturalna patyna

Cytaty

	Trzeba też powiedzieć, że zegarmistrz dostrzegł w kliencie bratnią duszę i pokazał, nie ukrywając zadowolenia kolekcjonera, dwuzłotówkę króla Stanisława. Pokrywała ją delikatna patyna [...]. źródło: NKJP: Marek Jarosz: Déjà vu i inne opowiadania
	[...] nóż znaleziony w podziemnej zbrojowni - oczyszczony z patyny, ponownie naostrzony i oprawiony w rękojeść, prezentował światu złowieszczy błysk mosiężnej klingi. źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Naznaczeni błękitem Kamień na szczycie Kroniki Drugiego Kręgu. Księga I, cz. 2, 2005
	Inskrypcja przecinała warstwy werniksu i naturalnej patyny pokrywającej skrzynkę. źródło: NKJP: Agnieszka Krzemińska: Zarobić na tajemnicy, Polityka, 2007-05-19
	Ostry promień słońca wpada przez szparę pomiędzy deskami w dachu i tańczy na pokrytym patyną srebrze i szlachetnych kamieniach. źródło: NKJP: Olga Stanisławska: W poszukiwaniu zaginionej Arki, Gazeta Wyborcza, 1995-01-06
	Piaskowiec jest twardszy od wapienia, ale porowaty i łatwo się plami. Często używa się go do obudowy kominków, rzadziej na ściany i posadzki, bo pokrywa się szarą, matową patyną. źródło: NKJP: Anna Dydycz: Nie tylko dla bogaczy, Nowiny Raciborskie, 2005-04-26

Odesłania

Zob. też:

śniedź

2. dawność

Definicja

książk.

cecha czegoś, co związane jest ze starzeniem i przez to nabrało większej wartości

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

śniedź

Połączenia

szlachetna patyna
patyna czasu

Cytaty

	Konserwatorzy skuwają tynk zniszczony patyną czasu i zanieczyszczeń, uzupełniają kamienne ubytki i pęknięcia, wzmacniają strukturalnie powierzchnię ścian bazyliki. źródło: NKJP: (VIG): Renowacja bazyliki, Dziennik Zachodni, 2002-06-08
	Kochanowski jest jak stary trunek. Cztery wieki dodają mu patyny i urody oraz wiarygodności. źródło: NKJP: Kochanowski jak stare wino, Dziennik Polski, 1998-04-17
	[...] był prawdziwym dżentelmenem, z tą leciutką, dziewiętnastowieczną patyną postępu i liberalizmu, który miał przeobrazić świat w planetę powszechnego braterstwa [...]. źródło: NKJP: Andrzej Szczypiorski: Początek, 1986
	Odstawił szkło i postanowił udać się na rekonesans ogólny, a następnie sprawdzić, co dzieje się w tajemniczym miejscu, jakim była pokryta brunatną patyną pokoleń toaleta. źródło: NKJP: Sławomir Shuty: Ruchy, 2008
	Skrzypienie winylowej płyty przydaje urokliwej patyny piosence [...]. źródło: NKJP: Grzegorz Brzozowicz, Filip Łobodziński: Sto płyt, które wstrząsnęły światem: kronnika czasów popkultury, 2000

Składnia

patyna

(CZEGO)

Data ostatniej modyfikacji: 12.02.2024