UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

patrycjusz

Chronologizacja

1535, SPXVI
W postaci: patrycyjus

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. patrycjusz
patrycjusze
ndepr
patrycjusze
depr
D. patrycjusza
patrycjuszy
rzadziej patrycjuszów
C. patrycjuszowi
patrycjuszom
B. patrycjusza
patrycjuszy
rzadziej patrycjuszów
N. patrycjuszem
patrycjuszami
Ms. patrycjuszu
patrycjuszach
W. patrycjuszu
patrycjusze
ndepr
patrycjusze
depr

Pochodzenie

łac. pātricius

1. miejski

Definicja

w dawnych wiekach: członek patrycjatu - najbogatszej i najbardziej wpływowej grupy mieszkańców miast

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka miasto

Połączenia

  • gdański patrycjusz

Cytaty

[...] wśród [...] mieszczan nie było równości. Wydaje się nawet, że w wielu sprawach więcej łączyło patrycjuszy wielkich miast z magnatami niż z uboższymi mieszczanami.

źródło: NKJP: Marek Kazimierz Barański: Dynastia Piastów w Polsce, 2005

Niezwykłą urodę sopockiego krajobrazu docenili jako pierwsi gdańscy patrycjusze, którzy od połowy XVI wieku zaczęli tu wznosić swoje letnie rezydencje.

źródło: NKJP: Zbigniew Gach: Miasto z plaży, Dziennik Bałtycki, 2000-02-05

Na zdjęciu panoramy Lwowa [...] znajduje się [...] dzwonnica cerkwi Uspieńskiej [...]. Nosi ona również nazwę Korniakta na pamiątkę odbudowy po pożarze, na co fundusze wyłożył jeden z najbogatszych lwowskich patrycjuszy [...].

źródło: NKJP: Julian Duński, Jerzy Janicki, Paweł Smoleński, Red Skalski: W „Magazynie” nr 8/156 ukazał się arcyciekawy reportaż „We Lwowie”, Gazeta Wyborcza, 1996-04-26

Budynek, nazywany Domem Uphagena, w rzeczywistości składał się z dwóch kamienic połączonych oficynami. W głównej części (czyli tzw. domu przednim) mieściła się paradna sień - najważniejsze pomieszczenie w domu każdego gdańskiego patrycjusza .

źródło: NKJP: Patrycjusz w chińskiej herbaciarni, Gazeta Wyborcza, 1998-06-05

2. rzymski

Definicja

w starożytnym Rzymie: członek patrycjatu - najbogatszej i najbardziej wpływowej grupy społecznej, składającej się z przedstawicieli kilku określonych rodów arystokratycznych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

Połączenia

  • rzymski patrycjusz

Cytaty

Niemal każdy dom wykształconego patrycjusza był małą „akademią”, a jej przedłużeniem były [...] place publiczne, gdzie [...] artyści i uczeni, skupieni wokół swoich mecenasów, podawali sobie informacje o nieznanych dotąd dziełach Cycerona czy Liwiusza i wiedli długie dysputy.

źródło: NKJP: Sławomir Leśniewski: Sianko dla Pegaza, Polityka, 2009-01-10

Po odsunięciu od władzy króla Tarkwiniusza Pysznego, Rzymianie zdecydowali się na wprowadzenie ustroju republikańskiego [...]. Nadzór nad polityką i administracją sprawował senat, w którym zasiadać mogli wyłącznie patrycjusze.

źródło: NKJP: Internet

Akcja filmu ma miejsce w III w. p.n.e. Podczas wybuchu Etny piraci kartagińscy porywają kilkuletnią córkę rzymskiego patrycjusza - Cabirię [...].

źródło: NKJP: Internet

W III wieku członkowie wspólnot chrześcijańskich nie rekrutowali się już tylko spośród klas średnio zamożnych czy ubogich. Było wśród nich coraz więcej patrycjuszów i całych rodzin senatorskich.

źródło: NKJP: Jan Partyka: Cmentarze pierwszych chrześcijan, Wiedza i Życie, 1996

Data ostatniej modyfikacji: 13.03.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj