UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

naturalny

Chronologizacja

SPXVI, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

łac. nātūrālis

1. związany z naturą - przyrodą

Definicja

związany z naturą - ogółem zjawisk, istot żywych i rzeczy tworzących świat, z wyłączeniem wytworów człowieka

Cytaty

Odmiana

część mowy: przymiotnik

1.a las

Definicja

będący częścią natury

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia

Połączenia

naturalny las, obszar, teren; zbiornik; naturalna roślinność, woda; naturalne otoczenie; siedlisko, zbiorowisko; środowisko naturalne; bogactwa, kruszywo, surowce, zasoby naturalne
naturalny i kulturowy

Cytaty

	Dziś przed nadużywaniem technologii ostrzegają ekolodzy zatroskani o środowisko naturalne. źródło: NKJP: Józef Życiński: Ziarno samotności, 1997
	Naszymi naturalnymi surowcami są oczywiście węgiel kamienny i brunatny. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 25.01.2002
	O dzikiej faunie i florze oraz ich naturalnych siedliskach będą opowiadać naukowcy z raciborskiej Pracowni Zachowania Bioróżnorodności Górnego Śląska [...]. źródło: NKJP: (mat): Ekologia naszą nadzieją, Nowiny Raciborskie, 2002-03-20
	Puszcza Białowieska ginie [...]. - Jeżeli nadal będzie się tam odbywać wycinka drzew, za dziesięć lat może przestać istnieć jedyny w Europie naturalny las nizinny [...]. źródło: NKJP: Leszek Michno: Póki puszcza pędy puszcza, Gazeta Wyborcza, 1994-09-22

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	naturalny	naturalny	naturalny	naturalne	naturalna
D.	naturalnego	naturalnego	naturalnego	naturalnego	naturalnej
C.	naturalnemu	naturalnemu	naturalnemu	naturalnemu	naturalnej
B.	naturalnego	naturalnego	naturalny	naturalne	naturalną
N.	naturalnym	naturalnym	naturalnym	naturalnym	naturalną
Ms.	naturalnym	naturalnym	naturalnym	naturalnym	naturalnej
W.	naturalny	naturalny	naturalny	naturalne	naturalna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	naturalni	naturalni	naturalne	naturalne
D.	naturalnych	naturalnych	naturalnych	naturalnych
C.	naturalnym	naturalnym	naturalnym	naturalnym
B.	naturalnych	naturalnych	naturalnych	naturalne
N.	naturalnymi	naturalnymi	naturalnymi	naturalnymi
Ms.	naturalnych	naturalnych	naturalnych	naturalnych
W.	naturalni	naturalni	naturalne	naturalne

1.b kataklizm

Definicja

zachodzący w naturze

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

przyrodniczy

Połączenia

naturalny kataklizm; katastrofy, klęski naturalne

Cytaty

W osiemdziesiątym piątym stan klęski naturalnej ogłaszano dwadzieścia razy. Dwadzieścia tajfunów co roku niszczy uprawy [...]. Pod stopami trzęsie się ziemia, wulkany budzą się jeden po drugim.

źródło: NKJP: Karol Jałochowski: Wyspa katastrof, Polityka, 2001-06-23

A co z historią ludzkości, z millenniami wzajemnego mordowania się? Nie mówiąc już o naturalnych katastrofach, choćby o dżumie, która wyludniła Europę czternastego wieku.

źródło: NKJP: Czesław Miłosz: Abecadło Miłosza, 1997

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	naturalny	naturalny	naturalny	naturalne	naturalna
D.	naturalnego	naturalnego	naturalnego	naturalnego	naturalnej
C.	naturalnemu	naturalnemu	naturalnemu	naturalnemu	naturalnej
B.	naturalnego	naturalnego	naturalny	naturalne	naturalną
N.	naturalnym	naturalnym	naturalnym	naturalnym	naturalną
Ms.	naturalnym	naturalnym	naturalnym	naturalnym	naturalnej
W.	naturalny	naturalny	naturalny	naturalne	naturalna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	naturalni	naturalni	naturalne	naturalne
D.	naturalnych	naturalnych	naturalnych	naturalnych
C.	naturalnym	naturalnym	naturalnym	naturalnym
B.	naturalnych	naturalnych	naturalnych	naturalne
N.	naturalnymi	naturalnymi	naturalnymi	naturalnymi
Ms.	naturalnych	naturalnych	naturalnych	naturalnych
W.	naturalni	naturalni	naturalne	naturalne

1.c śmierć

Definicja

zgodny z rytmem i prawami natury i przebiegający bez interwencji człowieka lub jakichś sił zewnętrznych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia

Połączenia

naturalny poród; naturalna śmierć; medycyna; antykoncepcja, prokreacja; naturalne metody
naturalne planowanie rodziny

Cytaty

[...] wyszło na jaw, że nie utonął w morzu, lecz umarł śmiercią naturalną w swoim pałacu.

źródło: NKJP: Zenon Kosidowski: Opowieści biblijne, 1996

Gdy nadszedł czas rozwiązania, jej matka poprosiła o wykonanie cesarskiego cięcia. Obawiała się naturalnego porodu.

źródło: NKJP: Rodzić po ludzku? Czym grozi moda na naturalne rodzenie i przedłużone karmienie piersią?, Wprost nr 21/11, 1999

Planowanie urodzin [...] musi dokonywać się na drodze antykoncepcji naturalnej i wyłącznie w małżeństwach. Stosowanie środków antykoncepcyjnych jest grzechem [...].

źródło: NKJP: Olena Skwiecińska: Urodzeni dla głodu, Gazeta Wyborcza, 1994-08-27

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	naturalny	naturalny	naturalny	naturalne	naturalna
D.	naturalnego	naturalnego	naturalnego	naturalnego	naturalnej
C.	naturalnemu	naturalnemu	naturalnemu	naturalnemu	naturalnej
B.	naturalnego	naturalnego	naturalny	naturalne	naturalną
N.	naturalnym	naturalnym	naturalnym	naturalnym	naturalną
Ms.	naturalnym	naturalnym	naturalnym	naturalnym	naturalnej
W.	naturalny	naturalny	naturalny	naturalne	naturalna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	naturalni	naturalni	naturalne	naturalne
D.	naturalnych	naturalnych	naturalnych	naturalnych
C.	naturalnym	naturalnym	naturalnym	naturalnym
B.	naturalnych	naturalnych	naturalnych	naturalne
N.	naturalnymi	naturalnymi	naturalnymi	naturalnymi
Ms.	naturalnych	naturalnych	naturalnych	naturalnych
W.	naturalni	naturalni	naturalne	naturalne

2. produkt

Definicja

taki, który nie jest chemicznie wytwarzany lub modyfikowany

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

antonimy:

sztuczny

Połączenia

naturalny nawóz, zapach; produkt, środek; naturalna dieta, żywność; skóra, substancja; naturalne barwniki, kosmetyki, olejki; materiały, włókna; jogurt naturalny
naturalny i ekologiczny, naturalny i organiczny, naturalny i syntetyczny, naturalny i sztuczny, naturalny i zdrowy

Cytaty

	[...] przedsiębiorstwo zajmuje się rozprowadzaniem i sprzedażą zdrowej naturalnej żywności, otrzymywanej z upraw biologicznych i bez użycia środków chemicznych nie tylko w produkcji rolniczej, ale również w przetwórstwie produktów rolnych. źródło: NKJP: Stanisława Olko: Makrobiotyka w polskiej kuchni czyli Powrót do dawnego naturalnego sposobu odżywiania, 1994
	[...] kobieta starannie myjąc się, pozbawia się własnego naturalnego zapachu, po czym używając perfum nanosi na siebie feromony innych ssaków [...]. źródło: NKJP: Leszek Konopski: Czuć chuć, Polityka, 2003-09-27
	Na Raciborszczyźnie święciło się przede wszystkim malowane jajka, zwane kroszonkami. [...] Stosowano naturalne barwniki, takie jak wywar z łusek cebuli, kory dębu, olchy, oziminy. źródło: NKJP: Ewa Halewska: Skarb na Lipkach, Nowiny Raciborskie, 2003-04-16
	Aromaterapia polega na stosowaniu naturalnych olejków roślinnych dodawanych do inhalacji, kąpieli i masaży. źródło: NKJP: Na zły humor i bezsenność, Gazeta Wyborcza, 1994-03-17

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	naturalny	naturalny	naturalny	naturalne	naturalna
D.	naturalnego	naturalnego	naturalnego	naturalnego	naturalnej
C.	naturalnemu	naturalnemu	naturalnemu	naturalnemu	naturalnej
B.	naturalnego	naturalnego	naturalny	naturalne	naturalną
N.	naturalnym	naturalnym	naturalnym	naturalnym	naturalną
Ms.	naturalnym	naturalnym	naturalnym	naturalnym	naturalnej
W.	naturalny	naturalny	naturalny	naturalne	naturalna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	naturalni	naturalni	naturalne	naturalne
D.	naturalnych	naturalnych	naturalnych	naturalnych
C.	naturalnym	naturalnym	naturalnym	naturalnym
B.	naturalnych	naturalnych	naturalnych	naturalne
N.	naturalnymi	naturalnymi	naturalnymi	naturalnymi
Ms.	naturalnych	naturalnych	naturalnych	naturalnych
W.	naturalni	naturalni	naturalne	naturalne

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	naturalniejszy	naturalniejszy	naturalniejszy	naturalniejsze	naturalniejsza
D.	naturalniejszego	naturalniejszego	naturalniejszego	naturalniejszego	naturalniejszej
C.	naturalniejszemu	naturalniejszemu	naturalniejszemu	naturalniejszemu	naturalniejszej
B.	naturalniejszego	naturalniejszego	naturalniejszy	naturalniejsze	naturalniejszą
N.	naturalniejszym	naturalniejszym	naturalniejszym	naturalniejszym	naturalniejszą
Ms.	naturalniejszym	naturalniejszym	naturalniejszym	naturalniejszym	naturalniejszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	naturalniejsi	naturalniejsi	naturalniejsze	naturalniejsze
D.	naturalniejszych	naturalniejszych	naturalniejszych	naturalniejszych
C.	naturalniejszym	naturalniejszym	naturalniejszym	naturalniejszym
B.	naturalniejszych	naturalniejszych	naturalniejszych	naturalniejsze
N.	naturalniejszymi	naturalniejszymi	naturalniejszymi	naturalniejszymi
Ms.	naturalniejszych	naturalniejszych	naturalniejszych	naturalniejszych

Inne uwagi

Zwykle stopniuje się opisowo

3.a człowiek

Definicja

taki, który zachowuje się w sposób zwyczajny i niczym niewymuszony

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

sprzeczne:

nienaturalny

Połączenia

naturalny człowiek; naturalna dziewczyna
naturalny i spontaniczny; szczery i naturalny
bardzo naturalny

Cytaty

W ich mowie i zachowaniu wyczuwałem napięcie. Nie byli naturalni. On – chmurny, usztywniony, ona – podminowana.

źródło: NKJP: Antoni Libera: Madame, 2003

Kariera piłkarska nie zmieniła mnie jako człowieka. Nigdy na siłę nikogo nie przekonuję do siebie i zawsze jestem naturalny.

źródło: NKJP: Piłka, Dorotka i...trzy ulubione miasta Radosława Majdana, Tygodnik Ciechanowski, 2004-06-09

[...] miałam ogromną przyjemność i szczęście spotkać wspaniałych młodych aktorów i aktorki - mówi [...] Edyta Olszówka. - To niezwykła przyjemność, bo są to tak bardzo zdolni, żywi i naturalni ludzie.

źródło: NKJP: Pół żartem, Dziennik Polski, 2001-04-13

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	naturalny	naturalny	naturalny	naturalne	naturalna
D.	naturalnego	naturalnego	naturalnego	naturalnego	naturalnej
C.	naturalnemu	naturalnemu	naturalnemu	naturalnemu	naturalnej
B.	naturalnego	naturalnego	naturalny	naturalne	naturalną
N.	naturalnym	naturalnym	naturalnym	naturalnym	naturalną
Ms.	naturalnym	naturalnym	naturalnym	naturalnym	naturalnej
W.	naturalny	naturalny	naturalny	naturalne	naturalna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	naturalni	naturalni	naturalne	naturalne
D.	naturalnych	naturalnych	naturalnych	naturalnych
C.	naturalnym	naturalnym	naturalnym	naturalnym
B.	naturalnych	naturalnych	naturalnych	naturalne
N.	naturalnymi	naturalnymi	naturalnymi	naturalnymi
Ms.	naturalnych	naturalnych	naturalnych	naturalnych
W.	naturalni	naturalni	naturalne	naturalne

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	naturalniejszy	naturalniejszy	naturalniejszy	naturalniejsze	naturalniejsza
D.	naturalniejszego	naturalniejszego	naturalniejszego	naturalniejszego	naturalniejszej
C.	naturalniejszemu	naturalniejszemu	naturalniejszemu	naturalniejszemu	naturalniejszej
B.	naturalniejszego	naturalniejszego	naturalniejszy	naturalniejsze	naturalniejszą
N.	naturalniejszym	naturalniejszym	naturalniejszym	naturalniejszym	naturalniejszą
Ms.	naturalniejszym	naturalniejszym	naturalniejszym	naturalniejszym	naturalniejszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	naturalniejsi	naturalniejsi	naturalniejsze	naturalniejsze
D.	naturalniejszych	naturalniejszych	naturalniejszych	naturalniejszych
C.	naturalniejszym	naturalniejszym	naturalniejszym	naturalniejszym
B.	naturalniejszych	naturalniejszych	naturalniejszych	naturalniejsze
N.	naturalniejszymi	naturalniejszymi	naturalniejszymi	naturalniejszymi
Ms.	naturalniejszych	naturalniejszych	naturalniejszych	naturalniejszych

Inne uwagi

Zwykle stopniuje się opisowo

3.b uśmiech

Definicja

świadczący o tym, że ktoś robi coś w sposób zwyczajny i niczym niewymuszony

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

sprzeczne:

nienaturalny

Połączenia

naturalny uśmiech; naturalne zachowanie
naturalny i spontaniczny

Cytaty

Jego naturalne zachowanie przed kamerą, połączone z prostotą i dyskrecją, zjednało mu sympatię telewidzów.

źródło: NKJP: (RP): Sport, Dziennik Polski, 2002-06-05

Przy kolejnym skłonie dostrzegam złożoną w czarującym, naturalnym uśmiechu buzię. To żona gospodarza Fujimori San.

źródło: NKJP: Andrzej Urbańczyk: Dziękuję ci, Pacyfiku, 1997

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	naturalny	naturalny	naturalny	naturalne	naturalna
D.	naturalnego	naturalnego	naturalnego	naturalnego	naturalnej
C.	naturalnemu	naturalnemu	naturalnemu	naturalnemu	naturalnej
B.	naturalnego	naturalnego	naturalny	naturalne	naturalną
N.	naturalnym	naturalnym	naturalnym	naturalnym	naturalną
Ms.	naturalnym	naturalnym	naturalnym	naturalnym	naturalnej
W.	naturalny	naturalny	naturalny	naturalne	naturalna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	naturalni	naturalni	naturalne	naturalne
D.	naturalnych	naturalnych	naturalnych	naturalnych
C.	naturalnym	naturalnym	naturalnym	naturalnym
B.	naturalnych	naturalnych	naturalnych	naturalne
N.	naturalnymi	naturalnymi	naturalnymi	naturalnymi
Ms.	naturalnych	naturalnych	naturalnych	naturalnych
W.	naturalni	naturalni	naturalne	naturalne

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	naturalniejszy	naturalniejszy	naturalniejszy	naturalniejsze	naturalniejsza
D.	naturalniejszego	naturalniejszego	naturalniejszego	naturalniejszego	naturalniejszej
C.	naturalniejszemu	naturalniejszemu	naturalniejszemu	naturalniejszemu	naturalniejszej
B.	naturalniejszego	naturalniejszego	naturalniejszy	naturalniejsze	naturalniejszą
N.	naturalniejszym	naturalniejszym	naturalniejszym	naturalniejszym	naturalniejszą
Ms.	naturalniejszym	naturalniejszym	naturalniejszym	naturalniejszym	naturalniejszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	naturalniejsi	naturalniejsi	naturalniejsze	naturalniejsze
D.	naturalniejszych	naturalniejszych	naturalniejszych	naturalniejszych
C.	naturalniejszym	naturalniejszym	naturalniejszym	naturalniejszym
B.	naturalniejszych	naturalniejszych	naturalniejszych	naturalniejsze
N.	naturalniejszymi	naturalniejszymi	naturalniejszymi	naturalniejszymi
Ms.	naturalniejszych	naturalniejszych	naturalniejszych	naturalniejszych

Inne uwagi

Zwykle stopniuje się opisowo

4. ojciec

Definicja

taki, który jest połączony więzami krwi ze swoim dzieckiem

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Rodzina relacje rodzinne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

biologiczny

Połączenia

naturalny ojciec; naturalna matka; naturalni rodzice

Cytaty

W Argentynie z chwilą adopcji niszczy się wszystkie dane o rodzicach naturalnych, dlatego późniejsze udowodnienie pokrewieństwa jest bardzo trudne.

źródło: NKJP: Daniel Passent: Kim byłaś, moja mamo?, Polityka, 2003-01-18

Matka i dziecko przysposobione nie mieli tej szansy zżycia się, nawiązania ścisłej więzi, którą ma matka naturalna nosząca dziecko pod sercem.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 28.06.2000

Ojczym (choć do niedawna myślała, że to jej naturalny ojciec) bił ją za każde niepowodzenie [...].

źródło: NKJP: (ASZ): Czemu dałaś dziecku kata?..., Dziennik Polski, 2002-08-03

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	naturalny	naturalny	naturalny	naturalne	naturalna
D.	naturalnego	naturalnego	naturalnego	naturalnego	naturalnej
C.	naturalnemu	naturalnemu	naturalnemu	naturalnemu	naturalnej
B.	naturalnego	naturalnego	naturalny	naturalne	naturalną
N.	naturalnym	naturalnym	naturalnym	naturalnym	naturalną
Ms.	naturalnym	naturalnym	naturalnym	naturalnym	naturalnej
W.	naturalny	naturalny	naturalny	naturalne	naturalna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	naturalni	naturalni	naturalne	naturalne
D.	naturalnych	naturalnych	naturalnych	naturalnych
C.	naturalnym	naturalnym	naturalnym	naturalnym
B.	naturalnych	naturalnych	naturalnych	naturalne
N.	naturalnymi	naturalnymi	naturalnymi	naturalnymi
Ms.	naturalnych	naturalnych	naturalnych	naturalnych
W.	naturalni	naturalni	naturalne	naturalne

5. syn

Definicja

poczęty przez osoby niebędące ze sobą w związku małżeńskim

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Rodzina relacje rodzinne

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	nieślubny, pozamałżeński, z nieprawego łoża I
	sprzeczne:	prawowity, ślubny I, z prawego łoża I

Połączenia

naturalny syn; naturalna córka; naturalne dziecko

Cytaty

Anna Orzelska była ukochaną córka Augusta Mocnego. Nazwisko otrzymała od orła z godła, bo była dzieckiem naturalnym. Nie mówiło się o nieślubkach monarchów - że nieślubne. One były właśnie naturalne.

źródło: NKJP: Barbara Pietkiewicz: Pożegnanie z bękartem, Polityka, 2003-02-22

Król wraz z ręką swej naturalnej córki Teresy (nieślubnej córki ze związku z Jimeną Muñoz de Lara), oddał mu w 1095 1096 w lenne władanie hrabstwo [...].

źródło: Internet

[...] owiany był aurą tajemniczości i jako rewolucjonista, sybirak i syn naturalny cara Aleksandra.

źródło: NKJP: Rewolucjonista i sybirak, Dziennik Polski, 2002-09-28

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	naturalny	naturalny	naturalny	naturalne	naturalna
D.	naturalnego	naturalnego	naturalnego	naturalnego	naturalnej
C.	naturalnemu	naturalnemu	naturalnemu	naturalnemu	naturalnej
B.	naturalnego	naturalnego	naturalny	naturalne	naturalną
N.	naturalnym	naturalnym	naturalnym	naturalnym	naturalną
Ms.	naturalnym	naturalnym	naturalnym	naturalnym	naturalnej
W.	naturalny	naturalny	naturalny	naturalne	naturalna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	naturalni	naturalni	naturalne	naturalne
D.	naturalnych	naturalnych	naturalnych	naturalnych
C.	naturalnym	naturalnym	naturalnym	naturalnym
B.	naturalnych	naturalnych	naturalnych	naturalne
N.	naturalnymi	naturalnymi	naturalnymi	naturalnymi
Ms.	naturalnych	naturalnych	naturalnych	naturalnych
W.	naturalni	naturalni	naturalne	naturalne

6. kolor włosów

Definicja

taki, z którym człowiek już się rodzi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia narodziny i dzieciństwo

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd

Połączenia

naturalny kolor włosów; instynkt, talent, wdzięk; naturalna ciekawość, dobroć; naturalne paznokcie, włosy; popędy, predyspozycje, skłonności

Cytaty

	Błyskotliwość i inteligencja są albo naturalnym talentem, albo czymś, co trzeba ćwiczyć od żłobka. źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Balzakiana, 2008
	Poznańscy fryzjerzy twierdzą, że większość poznaniaków narzeka na swój naturalny kolor włosów, coraz częściej panie jak i panowie fundują sobie balayage — delikatne pasemka. źródło: NKJP: Liście czesane wiatrem, Głos Wielkopolski, nr 9/10, 1998
	Jeżeli główną siłą męską jest siła i działanie, to organizm kobiety zawiera naturalną predyspozycję do macierzyństwa nie tylko fizycznego. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 12.06.2003
	Naturalny wdzięk odziedziczyła po mamie baletnicy, a pierwsze kroki na gimnastycznej macie stawiała już jako 3-latka. źródło: NKJP: (MAS): Czarny chleb zamiast pączka, Dziennik Polski, 2001-06-11

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	naturalny	naturalny	naturalny	naturalne	naturalna
D.	naturalnego	naturalnego	naturalnego	naturalnego	naturalnej
C.	naturalnemu	naturalnemu	naturalnemu	naturalnemu	naturalnej
B.	naturalnego	naturalnego	naturalny	naturalne	naturalną
N.	naturalnym	naturalnym	naturalnym	naturalnym	naturalną
Ms.	naturalnym	naturalnym	naturalnym	naturalnym	naturalnej
W.	naturalny	naturalny	naturalny	naturalne	naturalna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	naturalni	naturalni	naturalne	naturalne
D.	naturalnych	naturalnych	naturalnych	naturalnych
C.	naturalnym	naturalnym	naturalnym	naturalnym
B.	naturalnych	naturalnych	naturalnych	naturalne
N.	naturalnymi	naturalnymi	naturalnymi	naturalnymi
Ms.	naturalnych	naturalnych	naturalnych	naturalnych
W.	naturalni	naturalni	naturalne	naturalne

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	naturalniejszy	naturalniejszy	naturalniejszy	naturalniejsze	naturalniejsza
D.	naturalniejszego	naturalniejszego	naturalniejszego	naturalniejszego	naturalniejszej
C.	naturalniejszemu	naturalniejszemu	naturalniejszemu	naturalniejszemu	naturalniejszej
B.	naturalniejszego	naturalniejszego	naturalniejszy	naturalniejsze	naturalniejszą
N.	naturalniejszym	naturalniejszym	naturalniejszym	naturalniejszym	naturalniejszą
Ms.	naturalniejszym	naturalniejszym	naturalniejszym	naturalniejszym	naturalniejszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	naturalniejsi	naturalniejsi	naturalniejsze	naturalniejsze
D.	naturalniejszych	naturalniejszych	naturalniejszych	naturalniejszych
C.	naturalniejszym	naturalniejszym	naturalniejszym	naturalniejszym
B.	naturalniejszych	naturalniejszych	naturalniejszych	naturalniejsze
N.	naturalniejszymi	naturalniejszymi	naturalniejszymi	naturalniejszymi
Ms.	naturalniejszych	naturalniejszych	naturalniejszych	naturalniejszych

Inne uwagi

Zwykle stopniuje się opisowo

7. bieg rzeczy

Definicja

taki, którego obecność lub charakter są zgodne z oczekiwaniami i nie budzą żadnych wątpliwości

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Połączenia

naturalny przywódca, władca; partner, sojusznik, sprzymierzeniec, wróg; kandydat; odruch; mechanizm, proces, rozwój; bieg rzeczy, kolej rzeczy; cykl, porządek, rytm; stan; powód, skutek, wynik; naturalna reakcja; konsekwencja, przyczyna; tendencja; sprawa; naturalne zjawisko
naturalny jak oddychanie
naturalny i konieczny, naturalny i korzystny, naturalny i logiczny, naturalny i ludzki, naturalny i nieuchronny, naturalny i nieunikniony, naturalny i normalny, naturalny i oczywisty, naturalny i pożądany, naturalny i prosty, naturalny i słuszny, naturalny i zdrowy, naturalny i zrozumiały
absolutnie, całkowicie, zupełnie; bardzo naturalny

Cytaty

	Samotnym kobietom zawsze trudno rozstać się z synem, ale w końcu musi do tego dojść. Taki jest naturalny bieg rzeczy. źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Sezon na papierówki, 2003
	Lęk przed otwartą przestrzenią, ból oczu i łupanie w kościach są całkowicie naturalną reakcją każdego organizmu. źródło: NKJP: Maciej Zięba: Po szkodzie? Przed szkodą?: o Polsce, kapitalizmie i kontemplacji, 1996
	Francja [...] uważa się za naturalnego przywódcę grupy państw basenu Morza Śródziemnego i północnej Afryki, mających wspólne problemy. źródło: NKJP: Wielka szachownica, Dziennik Polski, 1998-04-30
	Podczas II wojny światowej naturalnym sprzymierzeńcem wielu krajów arabskich stały się Niemcy - arcywróg Brytyjczyków. źródło: NKJP: Janusz Danecki: Wygasła latarnia Wschodu, Polityka, 2003-04-05
	To naturalne, że nowe twarze zapamiętuje się stopniowo [...]. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Drzymalski przeciw Rzeczpospolitej, 2004

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	naturalny	naturalny	naturalny	naturalne	naturalna
D.	naturalnego	naturalnego	naturalnego	naturalnego	naturalnej
C.	naturalnemu	naturalnemu	naturalnemu	naturalnemu	naturalnej
B.	naturalnego	naturalnego	naturalny	naturalne	naturalną
N.	naturalnym	naturalnym	naturalnym	naturalnym	naturalną
Ms.	naturalnym	naturalnym	naturalnym	naturalnym	naturalnej
W.	naturalny	naturalny	naturalny	naturalne	naturalna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	naturalni	naturalni	naturalne	naturalne
D.	naturalnych	naturalnych	naturalnych	naturalnych
C.	naturalnym	naturalnym	naturalnym	naturalnym
B.	naturalnych	naturalnych	naturalnych	naturalne
N.	naturalnymi	naturalnymi	naturalnymi	naturalnymi
Ms.	naturalnych	naturalnych	naturalnych	naturalnych
W.	naturalni	naturalni	naturalne	naturalne

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	naturalniejszy	naturalniejszy	naturalniejszy	naturalniejsze	naturalniejsza
D.	naturalniejszego	naturalniejszego	naturalniejszego	naturalniejszego	naturalniejszej
C.	naturalniejszemu	naturalniejszemu	naturalniejszemu	naturalniejszemu	naturalniejszej
B.	naturalniejszego	naturalniejszego	naturalniejszy	naturalniejsze	naturalniejszą
N.	naturalniejszym	naturalniejszym	naturalniejszym	naturalniejszym	naturalniejszą
Ms.	naturalniejszym	naturalniejszym	naturalniejszym	naturalniejszym	naturalniejszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	naturalniejsi	naturalniejsi	naturalniejsze	naturalniejsze
D.	naturalniejszych	naturalniejszych	naturalniejszych	naturalniejszych
C.	naturalniejszym	naturalniejszym	naturalniejszym	naturalniejszym
B.	naturalniejszych	naturalniejszych	naturalniejszych	naturalniejsze
N.	naturalniejszymi	naturalniejszymi	naturalniejszymi	naturalniejszymi
Ms.	naturalniejszych	naturalniejszych	naturalniejszych	naturalniejszych

Inne uwagi

Zwykle stopniuje się opisowo

Frazeologizmy

coś umarło śmiercią naturalną
coś umiera śmiercią naturalną
dobór naturalny
selekcja naturalna
gospodarka naturalna
historia naturalna
język naturalny
liczba naturalna
potrzeba naturalna
pożytek naturalny
prawo naturalne
przyrost naturalny
dobór naturalny
selekcja naturalna

Data ostatniej modyfikacji: 29.01.2014