UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

dziedzictwo

Chronologizacja

2 połowa XIV w., SStp

Pochodzenie

Zob. dziedzic

1. spadek

Definicja

książk. 
dobra materialne przejęte jako spadek po zmarłym członku rodziny

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Rodzina relacje rodzinne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse własność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  puścizna, scheda, spadek, spuścizna

Połączenia

  • dziedzictwo po ojcu

Cytaty

[...] postradał cały swój majątek, składający się z kilku pięknych wsi, w proszowskiej ziemi położonych. Z całego dziedzictwa pozostał mu tylko stary drewniany dworek tulący swą ubożuchną strzechę u stóp wyniosłej góry.

źródło: KJ PWN: Hanna Kostyrko: Klechdy domowe, 1996

Wszyscy sądzili, że chodziło o polityczny mariaż z Cintrą i zawładnięcie lennem, będącym prawnym dziedzictwem dziewczyny.

źródło: KJ PWN: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia, 2001

[...] udał się do Nabota, właściciela pobliskiej winnicy, i prosił go o odstąpienie posiadłości za srebro lub inną, gdzie indziej położoną winnicę. Nalbot odmówił, zasłaniając się tym, że nie może pozbywać się dziedzictwa, które przechodziło w jego rodzie z ojca na syna.

źródło: KJ PWN: Zenon Kosidowski: Opowieści bibilijne, 1996

Moja rodzina posiadała dom przy ulicy Piłsudskiego 21 oraz w Rynku Głównym 14. Jest to moje dziedzictwo po rodzicach i krewnych.

źródło: NKJP: Pozew Chany, Dziennik Polski, 1999-08-13

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. dziedzictwo
dziedzictwa
D. dziedzictwa
dziedzictw
C. dziedzictwu
dziedzictwom
B. dziedzictwo
dziedzictwa
N. dziedzictwem
dziedzictwami
Ms. dziedzictwie
dziedzictwach
W. dziedzictwo
dziedzictwa

Inne uwagi

Zwykle lp

2. prawo do dziedziczenia

Definicja

książk. 
obejmowanie dóbr materialnych lub stanowiska, funkcji po przodku

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse własność

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa władza państwowa

Relacje znaczeniowe

synonimy:  dziedziczność, sukcesja

Połączenia

  • dziedzictwo tronu
  • prawo dziedzictwa

Cytaty

Spoufalony z książętami Mohammad ben Laden włączył się nawet do pałacowych intryg o dziedzictwo tronu.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Molitwa o deszcz, 2002

Gdyby ta wydana w 1814 roku książka ukazała się kilkanaście lat wcześniej, mogłaby zostać użyta jako argument na rzecz dynastii Bonapartych. Jej założyciel z niezłym skutkiem kreował się na Boga, ale dla zapewnienia dziedzictwa tronu konieczne były też inne, przyziemnej natury atrybuty, a z tym miał wówczas kłopoty.

źródło: NKJP: Bogdan Borucki: Napoleon, 2003

Daborą nieprzerwanie włada nie jeden człowiek, ale ród, w którym prawem dziedzictwa syn zastępuje ojca, przybierając tytuł bana.

źródło: KJ PWN: Tomasz Kołodziejczak; Krew i kamień, 2003

Dziesięć lat później Zygmunt Stary, wynagradzając zasługi hetmana wielkiego koronnego Mikołaja Firleja, nadał mu tę miejscowość wraz z prawem dziedzictwa.

źródło: NKJP: Maria Irena Kwiatkowska, Marek Kwiatkowski: Znane i nieznane. Rezydencje, ludzie, wydarzenia, 2001

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. dziedzictwo
dziedzictwa
D. dziedzictwa
dziedzictw
C. dziedzictwu
dziedzictwom
B. dziedzictwo
dziedzictwa
N. dziedzictwem
dziedzictwami
Ms. dziedzictwie
dziedzictwach
W. dziedzictwo
dziedzictwa

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

bez ograniczeń + dziedzictwo +
(CZEGO)

3. pozostałość

Definicja

coś, co pozostało po minionych czasach i wcześniejszych pokoleniach

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Relacje znaczeniowe

synonimy:  puścizna, scheda, spadek, spuścizna

Połączenia

  • dziedzictwo duchowe, intelektualne, historyczne, kulturowe, naturalne, naukowe, polityczne, przyrodnicze; chrześcijańskie; narodowe, cywilizacyjne; europejskie, światowe; polskie, niemieckie, bułgarskie...; lokalne; cenne, bogate, wielkie; wspólne dziedzictwo
  • dziedzictwo chrześcijaństwa; kultury; przeszłości; ludzkości; pokoleń, przodków; PRL-u; Polski, Europy, świata
  • kultura i dziedzictwo
  • ochrona, odnowa, zachowanie dziedzictwa
  • troska o dziedzictwo
  • chronić, zachowywać/zachować dziedzictwo
  • dbać o dziedzictwo

Cytaty

Mam na myśli stworzenie ram prawnych dla ochrony historycznego i religijnego dziedzictwa Żydów polskich oraz utworzenie płaszczyzny rozwiązania problemów związanych z terenami dawnego obozu Oświęcim-Brzezinka.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 08.05.1997

Na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego zarezerwowano w budżecie 178 mln zł, a na oświatę i wychowanie - 148,5 mln zł. [...].

źródło: NKJP: M.Barwicka: Mamy nowego wicemarszałka i dużo pieniędzy do wydania, Tygodnik Ciechanowski, 2008-01-09

Ojciec święty zwrócił się wówczas do Polaków z apelem, aby zachowali i kształtowali swoje narodowe dziedzictwo. Podkreślił, że dziedzictwo i honor to najważniejsze wartości.

źródło: NKJP: MB: Uroczystości uchwalenia Konstytucji, Nakielski Czas, 2005-05-11

Skłonność rosyjskich sekt do przedstawiania świata materii jako domeny diabła, jeżeli nie wręcz przez diabła stworzonej, mogła być jakąś częścią bułgarskiego dziedzictwa, podobnie jak język cerkiewno-słowiański.

źródło: KJ PWN: Czesław Miłosz: Abecadało Miłosza, 1997

Dla zachowania dziedzictwa kulturowego naszego regionu ważny jest zarówno problem ochrony polskich gór przed zalewem obcej kultury, jak i torowanie ścieżek [...].

źródło: KJ PWN: Tygodnik Podhalański, 1999

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. dziedzictwo
dziedzictwa
D. dziedzictwa
dziedzictw
C. dziedzictwu
dziedzictwom
B. dziedzictwo
dziedzictwa
N. dziedzictwem
dziedzictwami
Ms. dziedzictwie
dziedzictwach
W. dziedzictwo
dziedzictwa

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

bez ograniczeń + dziedzictwo +
JAKIE + KOGO/CZEGO
Data ostatniej modyfikacji: 23.04.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj