Chronologizacja
Pochodzenie
Rzeczownik od przedrostkowego czasownika spaść ‘dostać się komuś’.
Zob. paść (padnę)
1. ukośne nachylenie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia ukształtowanie terenu
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie
Połączenia
- spadek powierzchni, zbocza
Cytaty
|
Nie bez winy są sami rolnicy z terenów górskich i podgórskich, którzy często orząc pola zgodnie z kierunkiem spadku zbocza ułatwiają wodzie spływ, niestety wraz z glebą. źródło: NKJP: Adam Zubek: Mokra plaga, Polityka, 2007-07-07 |
|
|
By jednak nowa „Jutrzenka” była kinem z prawdziwego zdarzenia należało uzyskać typowy dla takich placówek spadek powierzchni podłogi. źródło: NKJP: Tu będzie kino, Dziennik Polski, 2002-04-10 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | spadek |
spadki |
|
| D. | spadku |
spadków |
|
| C. | spadkowi |
spadkom |
|
| B. | spadek |
spadki |
|
| N. | spadkiem |
spadkami |
|
| Ms. | spadku |
spadkach |
|
| W. | spadku |
spadki |
2. lot w dół
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Połączenia
- spadek meteorytu
Cytaty
|
[...] podobnego wieku są polskie kratery pod Poznaniem, będące śladem po spadku meteorytu Morasko. Nie można wykluczyć, że ok. 13 tys. - 9 tys. lat temu mieliśmy do czynienia z całą serią podobnych katastrof. źródło: NKJP: Adam Zubek: A jednak potop, Polityka, 2008-06-21 |
|
|
W miejscowości Tamarack pokrywa śnieżna osiągnęła 11 metrów i 46 centymetrów (chodzi tu o stałą pokrywę, a nie o zaspę po spadku lawiny). źródło: NKJP: Michał Bartoszewicz: Mała Encyklopedia Pogody, Gazeta Wyborcza, 1994-09-06 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | spadek |
spadki |
|
| D. | spadku |
spadków |
|
| C. | spadkowi |
spadkom |
|
| B. | spadek |
spadki |
|
| N. | spadkiem |
spadkami |
|
| Ms. | spadku |
spadkach |
|
| W. | spadku |
spadki |
3. zmniejszanie się
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości
Połączenia
- dramatyczny, drastyczny, duży, głęboki, gwałtowny, nagły, ogromny, olbrzymi, poważny, radykalny, szybki, wielki, wyraźny, znaczący, znaczny; lekki, niewielki, nieznaczny; ciągły, stały, stopniowy, systematyczny; dalszy, kolejny; istotny; realny spadek; spadek demograficzny, giełdowy, gospodarczy
- spadek ciśnienia, szybkości, tempa, temperatury; cen, dochodów, kosztów, nakładów, płac, podatku, wpływów, wydatków, wynagrodzeń; złotego; plonów, pogłowia, zbiorów; eksportu, inflacji, podaży, popytu, produkcji, sprzedaży; dochodowości, efektywności, konkurencyjności, opłacalności, rentowności; bezrobocia, przestępczości, spożycia alkoholu; umieralności, urodzeń; czytelnictwa, zainteresowania czymś; formy, odporności; ilości czegoś, liczby czegoś, poziomu czegoś, wartości; przyrostu
- spadek do jakiegoś poziomu
- spadek o połowę
- spadki na giełdzie, na rynku
- spadek i stabilizacja, spadek i wzrost
- zjawisko; okres; przyczyny, tendencja; dynamika, poziom, skala, tempo, wielkość spadku
- tendencja do spadku
- spadek wynosi ileś, utrzymuje się
- spodziewać się spadku
- przeciwdziałać, zapobiec spadkowi
- notować, obserwować, odnotować, zanotować, zauważyć; prognozować, przewidywać; powodować, spowodować, wywołać; powstrzymać, zahamować spadek
- przyczynić się do spadku
Cytaty
|
Nawet mała, 5-10-procentowa, utrata masy ciała powoduje spadek ciśnienia tętniczego, poziomu glukozy we krwi, złych tłuszczów zatykających naczynia krwionośne. źródło: NKJP: Sławomir Zagórski: Pigułki na otyłość, Gazeta Wyborcza, 1999-08-28 |
|
|
Prezydent Władimir Putin w pierwszym orędziu do narodu w lipcu 2000 r. powiedział, że spadek demograficzny, jaki nastąpił w ostatnich latach w Rosji, zagraża istnieniu narodu. źródło: NKJP: (pap): Wschodnich sąsiadów coraz mniej, Metropol nr 16/02, 2001 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | spadek |
spadki |
|
| D. | spadku |
spadków |
|
| C. | spadkowi |
spadkom |
|
| B. | spadek |
spadki |
|
| N. | spadkiem |
spadkami |
|
| Ms. | spadku |
spadkach |
|
| W. | spadku |
spadki |
4. po przodkach
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Rodzina relacje rodzinne
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse własność
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | dziedzictwo, puścizna, scheda, spuścizna |
Połączenia
- (przyjąć) spadek z dobrodziejstwem inwentarza
- spadek po babci, po dziadku, po matce, po ojcu, po rodzicach; po nieboszczce, po przodkach
- spadek i darowizna
- kurator spadku
- prawo do spadku
- nadzieja na spadek; walka o spadek
- kandydat do spadku; podatek od spadku
- spadek przypada komuś
- dostać, dziedziczyć, odebrać, odziedziczyć; odrzucić, przyjąć spadek
- dzielić się spadkiem
Cytaty
|
Pożyczyła od matki spadek po dziadku, który zostawił domek na wsi i kawałek pola, co spieniężone stanowiło wtedy równowartość dziesięciu maluchów. źródło: NKJP: Joanna Solska: Kremowa dolina, Polityka, 2005-03-12 |
|
|
W spadku odziedziczył dom o powierzchni 200 metrów kwadratowych i wartości 3 mln złotych. źródło: NKJP: Bogaci i bogatsi, Dziennik Polski, 2003-10-13 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | spadek |
spadki |
|
| D. | spadku |
spadków |
|
| C. | spadkowi |
spadkom |
|
| B. | spadek |
spadki |
|
| N. | spadkiem |
spadkami |
|
| Ms. | spadku |
spadkach |
|
| W. | spadku |
spadki |
5. po historii
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka wytwory działań intelektualnych człowieka
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | dziedzictwo, puścizna, scheda, spuścizna |
Połączenia
- duchowy; kłopotliwy spadek
- spadek po komunizmie, po socjalizmie; po PRL, po ZSRR; po rządzie; po zaborach; po jakichś czasach, po przeszłości
Cytaty
|
Spadkiem po czasach PRL stał się zwyczaj podawania kawy w szklankach, co spowodowało, że z upływem czasu goście w kawiarniach reagowali z niechęcią na widok kawy podanej w filiżance. źródło: NKJP: Andrzej Chwalba (red.): Obyczaje w Polsce: od średniowiecza do czasów współczesnych, 2005 |
|
|
[...] młodzież na nowo odkryła wielkość Papieża Polaka, sens słów, które kierował do nas przez 27 lat pontyfikatu, prawdy i myśli, jakie pozostawił wiernym w duchowym spadku. źródło: NKJP: (KOS): Wieczór z Ojcem Świętym w bieckiej bibliotece, Gazeta Krakowska, 2006-04-21 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | spadek |
spadki |
|
| D. | spadku |
spadków |
|
| C. | spadkowi |
spadkom |
|
| B. | spadek |
spadki |
|
| N. | spadkiem |
spadkami |
|
| Ms. | spadku |
spadkach |
|
| W. | spadku |
spadki |
6. w sporcie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport czynności związane ze sportem
Połączenia
- spadek do którejś ligi; spadek z ekstraklasy, z którejś ligi
- spadek i awans
- widmo spadku
- zagrożony spadkiem
- bronić się, obronić się, ratować się, uchronić się, uratować się przed spadkiem; pogodzić się ze spadkiem
Cytaty
|
Zespół zagrożony jest spadkiem z ligi juniorów. - Będziemy walczyć o pozostanie w tej lidze - dodaje prezes Czerwiński. źródło: NKJP: Juniorzy Czarnych Kutno przegrali ze Stalą, Dziennik Łódzki, 2003-04-01 |
|
|
Żużlowcy będą bronić się przed spadkiem do trzeciej ligi [...]. źródło: NKJP: Nie budują autostrad, nie pieką chleba, Tygodnik Rybnicki, 2008-05-27 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | spadek |
spadki |
|
| D. | spadku |
spadków |
|
| C. | spadkowi |
spadkom |
|
| B. | spadek |
spadki |
|
| N. | spadkiem |
spadkami |
|
| Ms. | spadku |
spadkach |
|
| W. | spadku |
spadki |