UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

bezwładnie

Chronologizacja

1807, SL

Odmiana

część mowy: przysłówek

Pochodzenie

Zob. bezwładny

1. leżeć

Definicja

nie mając dość siły, żeby się poruszać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu

Połączenia

  • leżeć, siedzieć bezwładnie

Cytaty

Żołnierz leżał bezwładnie na ziemi, tylko jego dłonie szarpały trawę.

źródło: NKJP: Tomasz Kołodziejczak: Krew i kamień, 2003

Okazało się, że jeden z członków grupy nie jest w stanie iść dalej. 68-letni Australijczyk nie kontaktował, siedział bezwładnie na kamieniu.

źródło: NKJP: Katarzyna Pachelska: Andy: Czekając na Leszka, Dziennik Zachodni, 2011-02-25

2. zwisać

Definicja

med. 
nie podlegając kontroli człowieka na skutek uszkodzenia układu nerwowego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

Połączenia

  • bezwładnie opadać, wisieć, zwisać

Cytaty

Pan Cezary po przebyciu wylewu był w nie najgorszym stanie. Tylko prawa dłoń zwisała bezwładnie, często podtrzymywana drugą ręką, miał także trudności z mówieniem.

źródło: NKJP: Witold Zalewski: Zakładnicy, 2001

Miał przeszczepy skóry. Nie czuje połowy pleców. Rozwalony bark prawy i lewy pośladek. Blizny. Brak chwytu w dłoniach. Z tych dłoni wiszą bezwładnie palce.

źródło: NKJP: Agnieszka Niezgoda: Straty ludzkie, Polityka nr 2529, 2005-11-12

Po raz nie wiedzieć który, roztargniona prawa ręka przesunęła się po chorej, bezwładnie zwisającej lewej dłoni, w poszukiwaniu miejsca, co pod silnym uciskiem zareaguje bólem. Niestety i tym razem brak oznak czucia.

źródło: NKJP: Wiesława Maria Korczyńska: Wróć..., 2001

3. poddać się

Definicja

pejorat. 
nie mogąc sprawnie działać w danej sytuacji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie

Cytaty

Ministerstwo Sprawiedliwości nieudolnie czy bezwładnie prowadzi postępowania komornicze.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 29.08.1996

[...] były minister transportu, stwierdził, że rząd [...] bezwładnie kontynuuje bądź rozpoczyna projekty budowy dróg wpisane w perspektywę 2007-2013.

źródło: NKJP: radiomaryja.pl

4. sunąć

Definicja

fiz. 
tak, że działa na niego fizyczne zjawisko bezwładności

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Cytaty

Lot American Airlines bezwładnie runął na ziemię.

źródło: NKJP: Internet

Najprawdopodobniej nie zaciągnął hamulca ręcznego i auto bezwładnie stoczyło się do rzeki.

źródło: NKJP: Alicja Dęga: Volvo płynęło Gwdą, Gazeta Poznańska, 2006-05-31

Poszkodowany został także przejeżdżający obok 25-letni rowerzysta, w którego uderzył sunący bezwładnie przewrócony motocykl.

źródło: NKJP: AZG: Kradzież i zaraz śmierć, Trybuna Śląska, 2001-08-29

Latem 1996 r. sołtys [...] jechał traktorem z góry, kiedy mu wyskoczył bieg. Maszyna potoczyła się bezwładnie nabierając prędkości.

źródło: NKJP: Marcin Kołodziejczyk: Marcin Kołodziejczyk, Polityka nr 2282, 2001-01-27

Dość wspomnieć, że warunki nieważkości Rosjanie ćwiczyli nie na pokładzie pikującego samolotu, ale w windzie wieżowca, którą spuszczali bezwładnie osiągając zaledwie 2-3 sekundy braku ciążenia.

źródło: NKJP: Jakub Gałka: Apollo 11: Droga na Księżyc, część 2 – Orbita (2), Esensja nr 06, 2009-08-21

Data ostatniej modyfikacji: 25.11.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj