UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

rzygnąć

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł.

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. rzygnę
 rzygniemy
2 os. rzygniesz
 rzygniecie
3 os. rzygnie
 rzygną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. rzygnąłem
+(e)m rzygnął
 rzygnęłam
+(e)m rzygnęła
 rzygnęłom
+(e)m rzygnęło
 rzygnęliśmy
+(e)śmy rzygnęli
 rzygnęłyśmy
+(e)śmy rzygnęły
2 os. rzygnąłeś
+(e)ś rzygnął
 rzygnęłaś
+(e)ś rzygnęła
 rzygnęłoś
+(e)ś rzygnęło
 rzygnęliście
+(e)ście rzygnęli
 rzygnęłyście
+(e)ście rzygnęły
3 os. rzygnął
 rzygnęła
 rzygnęło
 rzygnęli
 rzygnęły

bezosobnik: rzygnięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. rzygnijmy
2 os. rzygnij
 rzygnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. rzygnąłbym
bym rzygnął
 rzygnęłabym
bym rzygnęła
 rzygnęłobym
bym rzygnęło
 rzygnęlibyśmy
byśmy rzygnęli
 rzygnęłybyśmy
byśmy rzygnęły
2 os. rzygnąłbyś
byś rzygnął
 rzygnęłabyś
byś rzygnęła
 rzygnęłobyś
byś rzygnęło
 rzygnęlibyście
byście rzygnęli
 rzygnęłybyście
byście rzygnęły
3 os. rzygnąłby
by rzygnął
 rzygnęłaby
by rzygnęła
 rzygnęłoby
by rzygnęło
 rzygnęliby
by rzygnęli
 rzygnęłyby
by rzygnęły

bezosobnik: rzygnięto by

bezokolicznik: rzygnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: rzygnąwszy

gerundium: rzygnięcie

odpowiednik aspektowy: rzygać

Pochodzenie

Zob. rzygać

1. zwymiotować

Definicja

wulg. 
zwymiotować

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zwrócić, zwymiotować

Cytaty

Aleksandr, podpierany uczynnie przez Lenę, która zdążyła już zgubić na schodach pantofelki i dreptała frasobliwie w czarnych jedwabnych pończoszkach, nie upierał się, czując, że lada chwila rzygnie na czerwony dywan, którym wyłożono stopnie.

źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Czerwony byk, 2007

[...] lubi pić wódkę z mety i spać na trawie, a jeszcze jak sobie rzygnie, to już jest raj na ziemi.

źródło: NKJP: Joanna Podgórska: Alkoholiczki, Polityka, 2003-07-26

Debren rzygnął całą zjedzoną kaszą, a przynajmniej tym, czego nie zdążył strawić.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Pogrzeb czarownicy, 2003

Składnia

bez ograniczeń + rzygnąć +
(CZYM)

2. lawą

Definicja

gwałtownie wyrzucić ze swojego wnętrza jakąś substancję

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Cytaty

Trzeciego dnia naszego pobytu wulkan rzygnął lawą.

źródło: NKJP: Bronisław Chromy: Kamień i marzenie. Autobiografia, 2005

Obaj fizycy i lekarz odstąpili na kilka kroków od platformy, zabieg był bowiem bardzo brutalny i nim kołpak, podobny do głowicy olbrzymiego armatniego pocisku, drgnął i jął się zesuwać z górnej części pojemnika, spod wanadiowych kłów rzygnęło grubymi odłamkami pancerza.

źródło: NKJP: Stanisław Lem: Fiasko, 1987

Składnia

bez ograniczeń + rzygnąć +
CZYM
Data ostatniej modyfikacji: 03.10.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN