UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

podcinać

Chronologizacja

XV w., SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	podcinam	podcinamy
2 os.	podcinasz	podcinacie
3 os.	podcina	podcinają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	podcinałem +(e)m podcinał	podcinałam +(e)m podcinała	podcinałom +(e)m podcinało	podcinaliśmy +(e)śmy podcinali	podcinałyśmy +(e)śmy podcinały
2 os.	podcinałeś +(e)ś podcinał	podcinałaś +(e)ś podcinała	podcinałoś +(e)ś podcinało	podcinaliście +(e)ście podcinali	podcinałyście +(e)ście podcinały
3 os.	podcinał	podcinała	podcinało	podcinali	podcinały

bezosobnik: podcinano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę podcinał będę podcinać	będę podcinała będę podcinać	będę podcinało będę podcinać	będziemy podcinali będziemy podcinać	będziemy podcinały będziemy podcinać
2 os.	będziesz podcinał będziesz podcinać	będziesz podcinała będziesz podcinać	będziesz podcinało będziesz podcinać	będziecie podcinali będziecie podcinać	będziecie podcinały będziecie podcinać
3 os.	będzie podcinał będzie podcinać	będzie podcinała będzie podcinać	będzie podcinało będzie podcinać	będą podcinali będą podcinać	będą podcinały będą podcinać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		podcinajmy
2 os.	podcinaj	podcinajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	podcinałbym bym podcinał	podcinałabym bym podcinała	podcinałobym bym podcinało	podcinalibyśmy byśmy podcinali	podcinałybyśmy byśmy podcinały
2 os.	podcinałbyś byś podcinał	podcinałabyś byś podcinała	podcinałobyś byś podcinało	podcinalibyście byście podcinali	podcinałybyście byście podcinały
3 os.	podcinałby by podcinał	podcinałaby by podcinała	podcinałoby by podcinało	podcinaliby by podcinali	podcinałyby by podcinały

bezosobnik: podcinano by

bezokolicznik: podcinać

imiesłów przysłówkowy współczesny: podcinając

gerundium: podcinanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	podcinanie	podcinania
D.	podcinania	podcinań
C.	podcinaniu	podcinaniom
B.	podcinanie	podcinania
N.	podcinaniem	podcinaniami
Ms.	podcinaniu	podcinaniach
W.	podcinanie	podcinania

imiesłów przymiotnikowy czynny: podcinający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	podcinający	podcinający	podcinający	podcinające	podcinająca
D.	podcinającego	podcinającego	podcinającego	podcinającego	podcinającej
C.	podcinającemu	podcinającemu	podcinającemu	podcinającemu	podcinającej
B.	podcinającego	podcinającego	podcinający	podcinające	podcinającą
N.	podcinającym	podcinającym	podcinającym	podcinającym	podcinającą
Ms.	podcinającym	podcinającym	podcinającym	podcinającym	podcinającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	podcinający	podcinający	podcinające	podcinające
D.	podcinających	podcinających	podcinających	podcinających
C.	podcinającym	podcinającym	podcinającym	podcinającym
B.	podcinających	podcinających	podcinających	podcinające
N.	podcinającymi	podcinającymi	podcinającymi	podcinającymi
Ms.	podcinających	podcinających	podcinających	podcinających

imiesłów przymiotnikowy bierny: podcinany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	podcinany	podcinany	podcinany	podcinane	podcinana
D.	podcinanego	podcinanego	podcinanego	podcinanego	podcinanej
C.	podcinanemu	podcinanemu	podcinanemu	podcinanemu	podcinanej
B.	podcinanego	podcinanego	podcinany	podcinane	podcinaną
N.	podcinanym	podcinanym	podcinanym	podcinanym	podcinaną
Ms.	podcinanym	podcinanym	podcinanym	podcinanym	podcinanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	podcinani	podcinani	podcinane	podcinane
D.	podcinanych	podcinanych	podcinanych	podcinanych
C.	podcinanym	podcinanym	podcinanym	podcinanym
B.	podcinanych	podcinanych	podcinanych	podcinane
N.	podcinanymi	podcinanymi	podcinanymi	podcinanymi
Ms.	podcinanych	podcinanych	podcinanych	podcinanych

odpowiednik aspektowy: podciąć

Pochodzenie

Zob. ciąć

1. włosy nożyczkami

Definicja

tnąc coś, skracać to

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Pielęgnacja ciała czynności związane z pielęgnacją ciała i ich efekty

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

skracać

Połączenia

podcinać włosy, końcówki (włosów,...); gałęzie

Cytaty

Tak się znał na gospodarstwie, że próbował podcinać babcine bzy nożycami do krajania drobiu, które wziął za sekator.

źródło: NKJP: Danuta Koral: Wydziedziczeni, 1997

- A żona mi do dzisiaj sama podcina włosy.

źródło: NKJP: Małgorzata Litwin: Serce rodziny, Gazeta Miejska, nr 5 (23), 1999

[...] Nie podcinała włosów przed maturą, żeby nie podciąć sobie wiedzy.

źródło: NKJP: Regina Gowarzewska-Griessgraber: Smak maturalnej kanapki, Trybuna Śląska, 2004-05-07

Składnia

	+	podcinać	+	CO + (CZYM)
	+	podcinać	+	CO + (KOMU)

2. drzewo piłą

Definicja

przecinać coś w dolnej części lub ruchem skierowanym od spodu

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Połączenia

podcinać gardło

Cytaty

	[...] Podcina pobłogosławionym nożem gardła zwierząt, by ich powolne wykrwawienie oczyściło świat ze złych mocy. źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Kabaret metafizyczny, 1994
	35-letni mężczyzna wyposażony w siekierę i pilarkę podcinał drzewo i został uderzony konarem w głowę. źródło: NKJP: Wojciech Sobociński: Informacje, Las Polski, 2009-05-16
	Rąbią, stojąc na pomoście, maczetą i siekierą, upływa czasem kilka dni, zanim podcinane drzewo zacznie się chylić pod własnym ciężarem. źródło: NKJP: Maciej Kuczyński: Czeluść, 1972
	Nagle jednym ruchem brzytwy podcina facetowi gardło. źródło: NKJP: (trollbarbatus): Reality szok, Dlaczego?, 2009-07-21

Składnia

	+	podcinać	+	CO + (CZYM)
	+	podcinać	+	CO + (KOMU/CZEMU) + (CZYM)

3. ścięgna

Definicja

poprzecznie nacinać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie leki i sposoby leczenia, zabiegi, sprzęty medyczne

Połączenia

podcinać żyły

Cytaty

Skrobaczką do sera podcinał sobie cierpliwie żyły, oczywiście bez skutku. Zaledwie peeling naskórka.

źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Polka, 2001

Dlaczego cierpiący miałby się wieszać, podcinać sobie żyły, czy łykać tabletki, jeśli mógłby odejść bardziej przyzwoicie?

źródło: NKJP: (czytelnik): Szanowny panie Starski, szanowni czytelnicy!, Nakielski Czas, 2002-04-30

Składnia

podcinać

CO + (KOMU) + (CZYM)

4. nogi komuś

Definicja

pot.

uderzając kogoś w nogi, powodować jego upadek

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport czynności związane ze sportem

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

podcinać nogi

Cytaty

Schwarz odsunął się w bok, silnym kopnięciem podcinając mu nogi.

źródło: NKJP: Ryszard Stanoszek: Czerwony Tunel, Esensja, nr 7, 2005-09

Torby pełne produktów spod hali podcinają mi nogi.

źródło: NKJP: Katarzyna Kachel: Krótki zryw Salwator - plac Centralny, Gazeta Krakowska, 2004-09-23

Za chwilę jeden z lekkozbrojnych pada tak nieszczęśliwie, że podcina od razu dwóch innych.

źródło: NKJP: Halina Rudnicka: Uczniowie Spartakusa, 1951

Składnia

	+	podcinać	+	CO + (KOMU) + (CZYM)
	+	podcinać	+	KOGO

5. konia batem

Definicja

pot.

uderzać od dołu jakieś zwierzę, aby zmusić je do szybszego biegu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt

Cytaty

Owe ciosy i razy podcinały mnie, jak leniwego konia podcina się biczem.

źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Nowy świat i okolice, 1986

Nie odpowiadałem im, podcinając batem odpasione konie.

źródło: NKJP: Tadeusz Nowak: A jak królem, a jak katem będziesz, 1967

[...] Podcinał konia i uciekał, a było za późno, bo Hanke tuż tuż [...].

źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Widnokrąg, 1996

Składnia

podcinać

CO + (CZYM)

6. grunt

Definicja

działając na dolną część czegoś, powodować jego upadek, przemieszczenie się lub zniszczenie w inny sposób

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Relacje znaczeniowe

synonimy:

podmywać

Połączenia

podcinać brzegi

Cytaty

[...] Sprawdzali, czy wartki nurt nie podcina brzegów. Kierowali jej biegiem tak, by tworzyła zatoczki, w których wygrzewały się na płyciźnie tępogłowe ryby i wierzby kąpały w wodzie swe gałęzie.

źródło: NKJP: Ewa Nowacka: Może nie, może tak, 1976

Generowane przezeń fale podcinają bowiem brzegi, przy czym cofa się brzeg dowietrzny, a tym samym następuje wydłużanie misy, zgodne z przeważającym kierunkiem wiatru.

źródło: NKJP: Adam Choiński: Jeziora kuli ziemskiej, 2000

3 lutego 1980 r. o godz. 16.15 czwórka narciarzy podcina lawinę na zboczu Pośredniego Goryczkowego - jeden z narciarzy zdołał uciec, decydując się na szus.

źródło: NKJP: Michał Jagiełło: Wołanie w górach: wypadki i akcje ratunkowe w Tatrach, 1979

Składnia

podcinać

7. kogoś psychicznie

Definicja

powodować u kogoś nagle pogorszenie nastroju, energii lub chęci działania

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Cytaty

Więc pójdziesz przeciw nim, przeciw swoim? Jak batem podcina go krzyk dochodzący z izby.

źródło: NKJP: Roman Bratny: Kolumbowie - rocznik 20, 1957

Owe ciosy i razy podcinały mnie, jak leniwego konia podcina się biczem.

źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Nowy świat i okolice, 1986

Składnia

podcinać

KOGO

8. rozwój czegoś

Definicja

pot.

powodować, że coś nagle przestaje się rozwijać albo pogarsza się stan tego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Cytaty

Zdaniem Kulisiewicza publiczne punkty mogą podcinać biznes firm teleinformatycznych.

źródło: NKJP: (mm): Free-hotspot.com uruchomi darmowe hotspoty w Polsce, Dziennik Internautów, 2007-02-15

[...] Podcinał polską przedsiębiorczość rolniczą.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 09.05.2001 r.

Gromadne zwolnienia podcinają zaufanie pracowników do zarządzających, rozbijają zespoły, utrudniają reakcję, nawet jeśli koniunktura wraca.

źródło: NKJP: Adam Szostkiewicz: Rozstrojone nastroje, Polityka, 2002-03-30

Składnia

podcinać

Frazeologizmy

ktoś podcina gałąź, na której siedzi
ktoś podcina gałąź, na której sam siedzi
ktoś podcina lawinę
ktoś podcina piłkę
ktoś/coś podcina korzenie
ktoś/coś podcina skrzydła komuś

Data ostatniej modyfikacji: 11.12.2017